Geboren worden, lijden en sterven
Vanaf je geboorte niks anders kennen dan het concentratiekamp waarin je bent opgegroeid. Of geboren worden in een sekte: wat doet dat met een mens? De Hasseltse choreografe Lies Serdons raakte zo in de ban van die vraag, dat ze er een dansvoorstelling ove
Twee jaar geleden las Serdons (36) ‘Kamp 14’: het door een journalist van The Washington Post neergepende verhaal van Shin Dong-hyuk. Geboren in een Noord-Koreaans concentratiekamp en dus de enige wereld die hij kende. Al werd in latere interviews zijn verhaal ietsje afgezwakt, toch blijft het zware kost. Dong-hyuk verraadde zijn moeder én zijn broer toen die wilden ontsnappen en zag hoe ze werden terechtgesteld. Later slaagde hij erin om zelf te ontsnappen. “Ik vind het zeer fascinerend hoe je als mens in elkaar zit als je in zo’n microwereld opgroeit zonder ook maar enig besef van de buitenwereld. Het verhaal van het verraad toont aan dat iets als loyaliteit in zo’n omgeving een heel ander gegeven wordt. Het leven wordt iets compleet anders dan wij gewoon zijn. Je wordt geboren, je lijdt en je sterft. Kent iemand die dat meemaakt gevoelens als liefde en geluk zoals mensen die opgroeien in een gewone maatschappij?”
80 procent psychopaat
Serdons verdiepte zich nog meer in het thema door documentaires te bekijken van kinderen die opgroeiden in de Peoples Temple, de religieuze sekte van Jim Jones die op 18 november 1978 tot een collectieve zelfmoord leidde met meer dan 900 slachtoffers. Serdons voegt er nog een derde element aan toe in de denkpiste van mensen die in de toekomst zullen opgroeien op Mars eens daar kolonies gevestigd zijn. Hoe heeft ze die thematiek vertaald naar een dansvoorstelling? “‘The Missing’ bestaat uit een combinatie van klassiek ballet en wilde, groteske bewegingen. De zes dansers verstoren zo de ‘normale’ danstaal met iets wat van een andere identiteit lijkt te komen. De voorstelling speelt ook in op de machtsverhoudingen: de ene danser is super dominant, de andere wordt eerder een lunatic door de gevolgen van de isolatie. En ik geloof ook dat een mens nooit geheel weggestoken is van slechte dingen. Iemand kan perfect in orde zijn, maar misschien schuilt er toch ergens 2 procent van een psychopaat in je. De dansers hebben geprobeerd om dat soort elementen maximaal in zichzelf naar boven te halen. Dus geen 2 procent psychopaat, maar proberen 80 procent van het slechte te voelen terwijl ze dansen.”
Echt lijden is beter
Welk gevoel hoopt Serdons de toeschouwer over te brengen? “Dat je verdomd blij mag zijn met je leven als je naar buiten wandelt. Want we zeggen wel vaak dat we ons slecht voelen, terwijl onze leefsituatie best meevalt. Dat is verwarrend. Ik denk dat het beter is om soms even écht te lijden omwille van iets ergs dat je echt is overkomen.”
→ ‘The Missing’, op 8/12 De Nieuwe Zaal Hasselt, en op 16 en 17 mei C-Mine Cultuurcentrum Genk (www.liesserdons.net)