Slikt premier Michel vernedering of gaat hij naar de koning?
Geloof in minderheidskabinet slinkt met de dag
BRUSSEL - Het geloof in een goede afloop voor het minderheidskabinet Michel II slinkt met de dag. Nu een vertrouwensstemming dichterbij komt, groeit de druk op de premier. Wil hij de vernedering door een motie van wantrouwen vermijden, is het enige alternatief zelf zijn ontslag aanbieden aan de koning.
Volgende week, wellicht donderdag, wordt het moment van de waarheid voor het kabinet Michel II. Amper anderhalve week na de vorming van de minderheidsregering, zou ze al opnieuw ten val kunnen komen. De kans is groot dat de oppositie volgende week met een motie van wantrouwen komt. PSvoorzitter Elio Di Rupo liet gisteren weten dat de PS “geen chaos aan de chaos wil toevoegen, maar een motie van wantrouwen wel wil steunen”. Zo groeit de kans dat Michel volgende week en plein public door het stof moet en zijn regering de facto in lopende zaken ziet belanden.
Wil hij die vernedering vermijden, dan resten hem weinig andere opties dan zelf zijn ontslag in te dienen bij de koning. Ook coalitiepartners CD&V en Open Vld lijken die optie niet langer uit te sluiten.
BRUSSEL - Het geloof in een goede afloop voor het minderheidskabinet Michel II lijkt met de dag te slinken. Ook gisteren bleef N-VA inhakken op de premier, terwijl PS-voorzitter Elio Di Rupo zijn steun uitsprak voor een motie van wantrouwen. Als Michel die haast onafwendbare vertrouwensstemming volgende week verliest, leidt hij openlijk gezichtsverlies. Coalitiepartners CD&V en Open Vld sluiten niet langer uit dat Michel naar de koning trekt om zijn ontslag aan te bieden.
Het was een opvallende vaststelling tijdens het vragenuurtje in de Kamer gisteren: geen enkele vraag van N-VA en Vlaams Belang. De partijen weigeren nog mee te werken in het parlement, zo lang premier Michel geen regeerverklaring aflegt en het vertrouwen vraagt. “Het stellen van vragen over het beleid van een regering die nog geen regeerverklaring heeft afgelegd en dus ook geen vertrouwen heeft gekregen van het parlement is zinloos”, verklaarde N-VA-fractieleider Peter De Roover. “Tot ze dat heeft gedaan is deze regering een lamme eend die geen beleid kan voeren. De premier erkende dat trouwens gisteren in de Kamer. Het is dan ook zinloos om actuele vragen te stellen over een beleid dat nog niet is voorgesteld.”
Moment van de waarheid
De druk op Michel neemt zo nog toe, nadat hij woensdag in de Kamer had geweigerd een regeerverklaring af te leggen en het vertrouwen te vragen. De premier zet de komende dagen zijn consultaties met de verschillende fracties in het parlement voort, op zoek naar gedoogsteun. Tegelijkertijd laat de oppositie de premier nu al een hele week bengelen, als a puppet on a string. “De stemming over de begroting (volgende week donderdag, nvdr.) zal het moment van de waarheid zijn”, probeerde Michel gisteren de bal terug in het kamp van de N-VA te leggen. De oranje-blauwe coalitie rekent op de bestuursverantwoordelijkheid van N-VA om die begroting, die voor 31 december door het parlement moet worden goedgekeurd, nog af te ronden. De N-VA zal donderdag dus kleur moeten bekennen. Als ze meestemmen geven ze gedoogsteun aan het minderheidskabinet.
Chaos
Vraag is of het donderdag ook tot een stemming komt over een motie van wantrouwen. Dinsdag wordt de premier opnieuw in de Kamer verwacht voor interpellaties door de oppositie, die hem met een ordemotie hebben opgeroepen om toch een regeerverklaring af te leggen en het vertrouwen te vragen. Michel lijkt dat te willen omzeilen, maar de kans dat de oppositie hem die mogelijkheid niet zal geven, lijkt met de dag te groeien. PS-voorzitter Elio Di Rupo liet zijn steun aan een motie van wantrouwen woensdag nog in het midden, maar gisteren stuurde hij een opvallende tweet in het Nederlands. “Voor alle duidelijkheid: de PS wil geen chaos aan de chaos toevoegen, maar zal een motie van wantrouwen, ingediend door een democratische partij, steunen.” De verwachting is dat sp.a dinsdag wellicht naar dat wapen zal grijpen. Michel krijgt dan nog 48 uur om de brokken te lijmen, waarna ten vroegste donderdag een vertrouwensstemming volgt in de Kamer.
Naar de koning?
Maar de kans dat Michel die stemming wint, neemt dus met de dag af. Als de oppositie haar vertrouwen in de minderheidsregering opzegt, moet Michel publiekelijk door het stof kruipen en belandt zijn ploeg de facto in lopende zaken. Minister Denis Ducarme (MR), partijlid van Michel, vergeleek lopende zaken gisteren met “politieke coma”. Andere regeringsleden stellen zich de vraag wat het nut nog is van zo’n regering van lopende zaken, die amper nog iets kan doen. De vraag is dan ook wat Michel zal doen in het vooruitzicht van een verloren stemming in de Kamer. Onvermijdelijk zou dat gezichtsverlies betekenen voor de premier. Wil hij daarop wachten of trekt hij preventief naar de koning om zijn ontslag aan te bieden. Onze zusterkrant De Standaard berichtte gisterenavond dat de twee coalitiepartners CD&V en Open Vld niet langer uitsluiten dat Michel naar de koning trekt.
Uit de frigo?
Het enige breekijzer dat premier Michel nog in handen lijkt te hebben om N-VA te overtuigen gedoogsteun te leveren tot mei, is het communautaire dossier. N-VA overtuigde de MR in 2014 samen een regering te vormen door te beloven de communautaire eisen een hele legislatuur lang in de koelkast te steken. Maar, als de N-VA volgende legislatuur opnieuw het communautaire op tafel wil leggen, dan moet ze voor de ontbinding van de Kamer een meerderheid zien te verzamelen om de grondwetsartikelen die ze wil hervormen voor herziening vatbaar te verklaren. Gebeurt dat niet, dan belandt het communautaire opnieuw in de koelkast, tot 2024. Onder andere DéFI-voorzitter Olivier Maingain legde de vrees voor zo’n communautair voorakkoord tussen MR en N-VA gisteren open en bloot op tafel. Maingain vindt dat MR, CD&V, Open Vld, PS, sp.a, Ecolo-Groen en cdH duidelijk moeten maken welke grondwetsartikelen ze ongewijzigd willen laten. “Op die manier zouden we, met een eerlijkheidstest, kunnen nagaan of er geen verborgen agenda is die pas aan het einde van de legislatuur naar boven komt”, zegt Maingain. “De N-VA heeft ongetwijfeld in haar atomaschriftjes een geheim akkoord met de MR over een lijst met herzienbare artikelen die de deur opent voor een institutioneel avontuur.”
Het stellen van vragen over het beleid van een regering die nog geen regeerverklaring heeft afgelegd en dus ook geen vertrouwen heeft van het parlement is zinloos
Peter DE ROOVER, fractieleider N-VA