Afspraak met geschiedenis in Spaans Hooggerechtshof
Proces tegen Catalaanse separatisten start vandaag
MADRID - Vandaag begint het proces tegen twaalf Catalaanse separatistische politici die mee aan het hoofd stonden van de mislukte poging tot afscheiding van Catalonië in oktober 2017. De start van het proces valt samen met een dreigende regeringscrisis in Madrid, nu de wankele socialistische minderheidsregering bij de stemming over haar begroting niet kan rekenen op de steun van de Catalaanse nationalisten.
Het dubbele proces tegen de Catalaanse separatistische leiders (in Madrid en in Barcelona) zal zeker drie maanden duren, daarna is het nog weken wachten op een uitspraak. Die komt er wellicht pas na de Europese en regionale verkiezingen van 26 mei. Voor die datum zouden er weleens nieuwe algemene verkiezingen kunnen komen, als de socialistische minderheidsregering van premier Pedro Sánchez er morgen niet in slaagt een meerderheid te vinden voor haar begroting.
Zelfbeschikking
De socialisten hebben maar een kwart van de parlementszetels. Ze regeren met gedoogsteun van de radicaal-linkse Podemos en van Baskische en Catalaanse nationalisten. Die laatsten hebben echter uitgerekend nu die steun opgezegd. Vorige week kwam een einde aan de gesprekken over een uitweg uit de crisis die ontstond toen de separatistische coalitie in Barcelona in oktober 2017 de onafhankelijkheid van Catalonië uit- riep, na een referendum en een stemming in het Catalaanse parlement. De Catalanen willen alleen verder praten met de regering in Madrid als ook hun recht op afscheiding op de agenda staat. En dat is voor de Spaanse socialisten onaanvaardbaar want in strijd met de Spaanse grondwet.
Zware straffen
De Catalanen eisten ook de seponering van het proces tegen de twaalf separatistenleiders dat vandaag begint. In totaal kunnen die 177 jaar gevangenisstraf krijgen. De openbare aanklager eist ‘maar’ 119 jaar cel. De zwaarste aanklachten zijn rebellie, opruiing en verduistering van overheidsgeld. Die gelden voor de belangrijkste beklaagde, de gewezen Catalaanse vicepremier Oriol Junqueras, die tot 25 jaar de cel kan in gaan. De voormalige voorzitster van het Parlament Carme Forcadell kan tot 17 jaar krijgen, net als de ‘twee Jordi’s’, Sánchez en Cuixart, leiders van separatistische burgerbewegingen. De voormalige president van de Generalitat Carles Puigdemont en vier andere ex-regeringsleden volgen het gebeuren vanuit Belgische ballingschap. Het proces wordt gevoerd in het Spaans. De eis van een gelijktijdige vertaling naar het Catalaans kreeg geen gehoor, een van de redenen waarom de Catalaanse nationalisten het proces een “farce” noemen.
De kans is reëel dat de Spanjaarden (en dus ook de Catalanen) voor het einde van het proces opnieuw naar de stembussen kunnen; de datum van 14 april klonk gisteren. De rechtse partijen die dit weekend betoogden in Madrid, eisten al vervroegde verkiezingen. Volgens recente peilingen zouden de conservatieve Partido Popular, de rechts-liberale Ciudadanos en het nieuwe extreemrechtse Vox samen een meerderheid kunnen halen. De rechtse partijen wedijveren met elkaar in hun afwijzing van compromissen met de Catalaanse nationalisten. Van de leider van het zich hard opstellende Ciudadanos, Albert Rivera, moeten de separatistische aanvoerders “tot de laatste dag” hun straf uitzitten.