Zure appel

Door Indra Dewitte

De nationale staking van afgelopen woensdag ‘is een mislukking van het sociaal overleg,’ zegt vicepremier en minister van Werk Kris Peeters. Hij heeft gelijk. Hoewel het systeem van afspraken en overleg tussen de zogenaamde groep van tien (werkgevers, werknemers en regering, red.) meermaals heeft bewezen dat het een succesrecept is voor een stabiel, sociaaleconomisch evenwicht, lijkt het de afgelopen jaren moeilijker om tot een gedragen akkoord te komen. Natuurlijk werden er in het verleden links en rechts al eens deals tussen vakbonden en werkgeversorganisaties gesmeerd met belastinggeld. Het afgeschafte systeem van brugpensioen is ooit zo ontstaan. Maar sinds de regeringen meer op hun centen moeten letten, is daar minder marge voor. En dus wordt het spel harder gespeeld. Deze keer moet de loonwet het ontgelden. Dat is het akkoord dat de onderhandelingen over de loonstijging voor de volgende twee jaar vastlegt. De basis is simpel: de loonmarge die berekend wordt door de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) mag niet overschreden worden. Tot zover geen probleem, ware het niet dat de regeringMichel ruim twee jaar geleden besliste om de manier waarop die marge bepaald wordt, aan te passen. Daardoor kunnen de lonen een pak minder stijgen dan de werknemersorganisaties dachten: 0,8 procent bovenop de index. Exit vakbonden dus, enter een nationale staking. Want wanneer de welvaartskoek groter wordt, moet er ook een groter deel terugvloeien naar de mensen, klinkt het. Dat ze daarmee een gevoelige snaar raken bij de gewone mens, bewijzen de gele hesjes en de vele groene en rode hesjes aan de stakingspiketten afgelopen woensdag. Zoiets doet een politicus al eens nadenken, ook Kris Peeters. Gepokt en gemazeld in de nationale politiek, met een succesvol verleden als Unizo-topman, weet hij heel goed hoe belangrijk het is om die onderhandelingen weer vlot te trekken. Ook wanneer daarvoor weer enkele heilige huisjes gesloopt moeten worden. Want het alternatief is chaos. Daarbij komt nog dat de nakende verkiezingen van 26 mei hun schaduw ver vooruit werpen. Peeters weet uit ervaring dat wanneer de echte verkiezingskoorts losbreekt, de retoriek het overneemt van de ratio. En dus zet hij alles op alles om de boel weer bespreekbaar te maken. Hij gooit de eindeloopbaanregeling opnieuw in de strijd, wijst er fijntjes op dat het principe van de automatische index voor het eerst verankerd is in deze loonwet, en hij breekt zelfs de 0,8%-groeimarge weer open. Een oude vos leer je geen streken. Het is duidelijk dat hij zijn nationale carrière in schoonheid wil eindigen. Hij past voor het vaandel van de man die de groep van tien heeft herleid naar een groep van nul. Gelukkig maar, want een mislukking van dit interprofessioneel akkoord zou een appel zijn die veel zuurder en duurder is dan één dag nationale staking.

De mislukking van dit interprofessioneel akkoord zou een appel zijn die veel zuurder en duurder is dan één dag nationale staking