Tot Kerstmis
Na 78 dagen zit de taak van Vlaams informateur Bart De Wever erop. Na wekenlang surplacen plaatste hij maandag zijn voorspelde eindspurt: N-VA kiest opnieuw voor een coalitie met CD&V en Open Vld. Ondanks groot stemmenverlies voor de drie partijen op 26 mei, is de keuze voor Zweeds-bis geen grote verrassing. Het was simpelweg de enige echt werkbare meerderheid met 70 van de 124 zetels. De ontgoochelde reactie van Vlaams Belang op de coalitie der losers, moet dan ook in de juiste context worden geplaatst.
De Wevers strategie zit voorlopig goed in mekaar. Door maandag zijn startnota vrij te geven, leidde hij slim de aandacht af van zijn eigen gebroken belofte. Niet hijzelf, maar Jan Jambon is de nieuwe formateur en toekomstig ministerpresident van Vlaanderen. Andermaal ontloopt De Wever zo zijn eigen verantwoordelijkheid, daarbij rekenend op het kortetermijngeheugen van de Vlaamse kiezer. Tegelijk zet De Wever met zijn nota de coalitiepartners al meteen inhoudelijk onder druk. De zeven pagina’s tellende tekst leest als een onversneden Vlaams-nationalistisch pamflet. Naar de christendemocratische en liberale toetsen is het zoeken met een vergrootglas. CD&V en Open Vld deden er gisteren alles aan om te benadrukken dat het om een aanzet gaat voor de onderhandelingen, maar de vraag is in hoeverre de twee kleinere partijen - die samen even groot zijn in zetels als N-VA - nog inhoudelijk kunnen wegen de komende weken. Wie openlijk de discussie aangaat, zal beschuldigd worden van gekibbel. En net dat wil iedereen vermijden na het extreemrechtse signaal op 26 mei. Cruciaal voor het te voeren beleid, wordt de verdeling van de bevoegdheden. Want hoewel meesterstrateeg De Wever de dans met Vlaams Belang aan de ene hand en sp.a aan de andere perfect uitvoerde om CD&V en Open Vld onder druk te zetten hun prijs niet te ver op te drijven, moet hij toch toestaan dat CD&V andermaal meeregeert. Dat er in Vlaanderen geen Bourgondisch-Antwerpse kopie komt met Open Vld en sp.a, heeft veel meer te maken met rekenkundige logica dan met ideologische tegenstellingen.
De keuze voor CD&V is allesbehalve van harte, want de Vlaams-nationalistische droom om hen definitief te onttronen als volkspartij en de macht van de zuilen te breken moet minstens gedeeltelijk de al goedgevulde N-VA-koelkast in. Vooral naar de sleutelposities Onderwijs en Welzijn is het uitkijken. Af te meten aan de aandacht in de nota-De Wever lijkt het de logica der dingen dat N-VA het departement Onderwijs als eerste zal claimen, mogelijk met Zuhal Demir als eerste Vlaams-nationalist op die post.
Intussen wordt de federale puzzel er niet makkelijker op. Nu de PS een rechts blok tegenover zich krijgt in Vlaanderen, is de taak van informateurs Didier Reynders en Johan Vande Lanotte nog penibeler. Of zoals De Wever het sarcastisch stelde na de persconferentie: “Allee, tot Kerstmis, ik heb alleen niet gezegd van welk jaar.”
Andermaal ontloopt De Wever zijn eigen verantwoordelijkheid, daarbij rekenend op het kortetermijngeheugen van de Vlaamse kiezer