“Nog altijd niet zak met verbrande spullen van Shana kunnen openen”
Het huis in Loksbergen lijkt in niets meer op de halfvertimmerde woning waarin Ronald Janssen op 5 januari 2010 werd opgepakt. Met een chique grijze steen tegen de gevel zou je zelfs denken dat het nieuwbouw zonder geschiedenis is. Ook binnen is het sjofele kluswerk van de Halense seriemoordenaar verdwenen: er staat een nieuwe keuken, de badkamer is uitgebroken, alles is eindelijk afgewerkt. “Ach, er mag dan een nieuwe steen rond staan, het is nog altijd ‘dat’ huis”, knikt Peggy Bellen (50), mama van het vermoorde meisje Shana Appeltans (18).
Het was hun buurman die hun dochter en haar vriendje heeft vermoord. De leraar die het gezin afschilderde als pestkoppen, die bij zijn arrestatie volhield dat hij moegetergd door de intimidaties door het lint was gegaan. Tot bleek dat Ronald Janssen een seriemoordenaar was, een psychopaat regelrecht uit het handboek.“Dat heeft ons veel pijn gedaan, hoe we aanvankelijk werden geportretteerd. Wij waren onze dochter kwijt en hij hing het slachtoffer uit.”
Huurders wisten niets
Vandaag woont het gezin Appeltans nog steeds naast de intussen vernieuwde woning. “Mijn broer had het willen kopen, om het met de grond gelijk te maken. Maar op de openbare zitting in 2013 bleef een garagist uit Gavere hoger en hoger bieden. Op de duur hadden we geen keuze meer dan ons erbij neer te leggen. We hebben gedacht aan verhuizen, maar dit is onze thuis. De koper heeft het helemaal verbouwd, sinds kort wordt het nu verhuurd. Dat deed raar, om zo opeens nieuwe buren te hebben. In zijn huis...”
Voor die nieuwe buren bleek het even raar: “Zij is van West-Vlaanderen, hij is Nederlander. Ze wisten niets van wat er hier gebeurd was. De verhuurder had er ook niets van gezegd. Ze hebben toch getwijfeld toen ze het hoorden, maar het huurcontract was al getekend.”
De burenrelaties zijn tegenwoordig vriendelijk en joviaal, niet zoals het destijds met Janssen was. “Maar ik was er nog niet binnen geweest. Dat kon ik echt niet. Tot een paar weken geleden. De buurvrouw heeft een schoenenwinkel en ik had daar iets besteld. Ik mocht de schoenen bij hen thuis gaan afhalen en belde aan. Ze vroeg me binnen en ik twijfelde. Ik heb heel eerlijk gezegd dat ik niets kon beloven maar dat ik het zou proberen. En dat heb ik gedaan. Ik ben opnieuw in dat huis geweest. Het was zwaar, maar ik heb het gekund.”
Moordenaar als buur
Peggy: “De buurvrouw vertelde me wel dat ze zelf niet in de kelder durft te gaan, door wat er met Annick gebeurd is. Daar moet ze niet bang voor zijn, heb ik haar gezegd. Het was daar niet. Het was voor ons allebei aftasten, die eerste weken. Voor hen was het: oei, wij wonen nu in het huis waar de moordenaar van hun dochter woonde, wat gaan ze van ons denken? Voor ons: we hebben nu voor het eerst sinds Janssen weer buren, hoe gaan zij zijn?” Het blijkt allemaal goed gekomen. Ze lopen de deur niet plat bij elkaar, maar van haatdragende buren zoals ooit is er geen sprake meer. Toch niet van die kant. “Er worden nog regelmatig klachten ingediend door de buren aan de overkant. De vrouw die met Ronald Janssen naar bed ging als het hem uitkwam en hem door dik en dun verdedigd heeft. Ook nadat hij haar niet meer wilde zien in de gevangenis.”
Broodje uit vuilnisbak
Aanvankelijk wilden velen het ook niet geloven dat de leraar technisch tekenen meer dan een duister kantje had. Gierig was hij, dat wisten ze. Ja, hij haalde de halfopgegeten broodjes van zijn leerlingen uit de vuilnisbak. De jassen bij de verloren voorwerpen? Die gingen mee naar huis voor zijn eigen kinderen. Maar moord? Niet de Ronny. Niet de man die de sfeer maakte bij de heemkring of zich gedreven inzette voor de natuurbeweging. Janssen speelde het spelletje mooi mee. Hij had zijn buurmeisje ver
moord, gaf hij uiteindelijk toe. Maar dat was omdat hij voortdurend geprovoceerd was door die ambetante buren, klonk het. Tot hij opeens die andere, onopgeloste moord bekende: Annick Van Uytsel. De achttienjarige studente uit Diest was nooit thuisgeraakt na een KLJ-fuif in Schaffen. Haar lichaam werd later in het Albertkanaal bij Lummen gevonden. Ingepakt en verzwaard. Maar met één belastende haar van Ronald Janssen. De Halenaar had haar staan uitloeren, op zoek naar een prooi. Hij was Annick voorbijgereden met zijn wagen, had gewacht tot ze met de fiets voorbijkwam en had dan toegeslagen. Terug thuis had hij geprobeerd het meisje te verkrachten, toen dat niet lukte maakte Janssen haar wijs dat ze weer vrijgelaten zou worden. In werkelijkheid haalde hij een hamer in de kelder...
Verkrachting op Blues Peer
Aanranding en verkrachtingen waren dan ook geen nieuwigheid voor Ronald Janssen, meer dan tien slachtoffers zou hij gemaakt hebben: in studentenkoten in Hasselt en Leuven, op Boerenrock en Blues Peer, een poging aan de Halve Maan in Diest. Bijna tien jaar zou de leraar de dans ontspringen. De moord op zijn buurmeisje Shana deed Ronald uiteindelijk de das om. Zijn (ongewenste) aandacht voor het meisje was al vaker opgevallen.
Wat er zich die nacht exact heeft afgespeeld, weet alleen de seriemoordenaar zelf. Shana en vriendje Kevin zijn thuisgekomen, ontvoerd door Janssen en in een fruitplantage in de buurt gedood. Kevin werd eerst doodgeschoten, Shana verkracht en dan vermoord. Achteraf zou Janssen brand stichten in de auto en rustig naar huis trekken. Levenslang kreeg de ex-leraar in 2011 voor het Limburgse assisenhof voor de moorden. “Een wolf in schaapsvel”, aldus de gerechtspsychiater.
Bloemenkrans voor trouw
Jongere zus Brenda Appeltans (26) was zwanger van haar eerste kindje op dat proces. Ze lijkt vandaag meer dan ooit op Shana, intussen een jonge mama van drie: Yliana (7), Vince (5) en Lorena (bijna 2). “Ik ben al oma van vier kleinkinderen, kan je je dat voorstellen?”, lacht Peggy. “Drie van Brenda en eentje van Robby. Ze gaan regelmatig mee naar het kerkhof. Vince zegt dan heel lief: Gaan we Shana en Kevin bezoeken?
De kinderen weten natuurlijk niet wat er gebeurd is. De oudste Yliana denkt dat ze omver gereden zijn met de auto. En dat die stoute man nu in de gevangenis zit. Je kan zo’n kind niet vertellen wat er echt gebeurd is, he.”
Assisenproces
Het is een verschrikkelijk zware tijd geweest voor het gezin, maar toch zou Peggy niet willen dat er nooit meer assisen zou zijn. “Want het betekent veel voor de slachtoffers om daar te zijn, je haalt er heel veel uit. Ergens kan je na zo’n proces pas beginnen te rouwen. Jouw kind krijgt daar een gezicht, het is niet zomaar een dossier. Als slachtoffer krijg je daar ook de kans om iets te zeggen, om te vertellen hoe het echt geweest is. Het enige wat ik nog altijd verschrikkelijk jammer vind, is dat hij daar nooit alles gezegd heeft. Daarvoor was Ronald Janssen te laf. Ik geloof nooit dat hij maar drie slachtoffers heeft gemaakt. Daarvoor was die ‘eerste’ moord op Annick al te professioneel. Hij heeft haar zelfs meegenomen naar zijn huis, dat doe je niet als het jouw eerste keer is. Dan ben je nog te veel in paniek.”
Slapen in haar kamer
Sinds de moord bijna tien jaar geleden slaapt Peggy met echtgenoot Johan in de kamer van Shana. “Nog altijd, ja. Dat gaat niet veranderen. Brenda en haar man slapen nu in onze kamer. Boven ligt ook nog altijd de bruine zak met de spulletjes die we achteraf van Shana hebben teruggekregen. Alles wat is overgebleven na de brand in de auto. Ik heb er nog altijd niet in kunnen kijken, de zak ligt daar veilig in een kastje. Mijn zoon Robby heeft het ingekeken, hij was ziek en ellendig nadat hij het gedaan had. Er zitten de resten van haar kettinkje in, zelfs haar cursusboek van de lerarenopleiding aan de hogeschool. Ik denk regelmatig: nu ga ik het doen, nu kijk ik in die zak. Maar ik kan het nog altijd niet...” Het leven gaat verder in Loksbergen, omdat het moet. Maar Shana is er nog in alles. Zoals het juweeltje dat mama Peggy al sinds haar dood draagt, met een foto van haar dochter en de jongen die ze zo graag zag. “Shana komt nog bijna dagelijks ter sprake, in alles wat we doen. Bij de trouw van Brenda heb ik ook speciaal een bloemstukje laten maken, om op het graf van Shana te gaan zetten. Ik heb het zelf niet gekund, ik voelde me te ziek. Mijn schoondochter heeft het dan gedaan. Dat heeft veel voor ons betekend”, benadrukt Peggy. Met het jonge gezin is er opnieuw geluk in huis. En prettige drukte. “Weet je wat Brenda en haar man zonet voor hun huwelijksverjaardag zijn gaan doen? Hij wilde graag gaan vissen en zij is dan maar meegegaan. Ze hebben 193 kilo vis bovengehaald… Dat was hun huwelijksjubileum. ”
Nieuwjaar samen
Ze durven opnieuw een beetje vieren na alle leed. Maar hoe zit het met Nieuwjaar? Shana en Kevin zijn gestorven op Nieuwjaarsnacht, van 1 op 2 januari 2010. Het jonge koppel was eerder van het traditionele feestje op Nieuwjaarsdag teruggekeerd omdat zij wilde blokken voor haar examens leerkracht. De rest van de familie was nog gezellig in het zaaltje blijven plakken. Vieren ze nog ooit Nieuwjaar? “Nog altijd in diezelfde zaal. Allemaal samen. Dat weten ze thuis, ook de schoonkinderen. Nieuwjaar is en moet bij ons. Samen.”