Facebook toonde jongen de weg naar buiten
Hoe kan je in godsnaam afgesneden van de wereld zijn als je toch op Facebook zit? Het verhaal van de geïsoleerde familie uit het Nederlandse Ruinerwold blijft vragen oproepen. Vader Gerrit Jan V. (68) en zijn vijf kinderen zouden sinds 2010 in primitieve omstandigheden en compleet isolement hebben geleefd in de boerderij. De 58-jarige Josef B., geboren in Oostenrijk, zou hen daar tegen hun wil hebben gehouden. Hij zit in de cel op verdenking van vrijheidsberoving en ‘het benadelen van de gezondheid van anderen’.
Uitweg naar vrijheid
De politie vond het gezin in een kleine afgesloten ruimte op de boerderij. Maar de 25-jarige zoon Jan, die de schrijnende situatie aan het licht bracht door hulp te vragen aan de plaatselijke cafébaas, was ondanks dat isolement tóch al een tijd actief geweest op sociale media. Waarschijnlijk was het zijn uitweg naar vrijheid. Sander Kuiper, salesmanager bij het bedrijfje Quebit, werd vorige maand door Jan benaderd via het sociale netwerk LinkedIn. “Hij wilde een afspraak met me maken om eens te praten over werk”, zegt Kuiper. “Maar het zal waarschijnlijk nog wel eventjes duren voor we zover zijn, schreef hij. Hij moest nog wat zaken regelen. Als ik er nu aan terugdenk, lijkt het alsof hij zich wilde lostrekken aan zijn situatie door een onderneming op poten te zetten. Hij was duidelijk op zoek naar kennis en contacten. En daar had hij mijn hulp bij gevraagd.” Met een ander ontwerpbureau had Jan ook al contact gelegd om een website te maken. Kostprijs: een paar duizenden euro’s. Die netjes werden betaald. De 25-jarige jongen kwam, na negen jaar afzondering, sinds enkele weken weer in contact met de buitenwereld. Hij ging ineens af en toe naar buiten, maakte foto’s van de omgeving, ging een paar keer in de late uren naar café De Kastelein, waar hij zondag uiteindelijk om hulp vroeg.
Speelgoedwinkel
Dat het gezin Josef D. al lang kende, staat buiten kijf. Ze waren een tijd buren in de Drentse gemeente Hasselt, zo’n 30 kilometer van Ruinerwold. Tot een jaar of 15 geleden woonden ze daar. Ook toen leefden ze erg teruggetrokken. “De kinderen speelden niet of amper buiten”, zegt een buurvrouw aan De Telegraaf. “Er kwam daar niemand. Het kwam wat sekteachtig over. De vader had een lange jezusbaard. De kinderen hadden ook lang haar, je kon amper zien wie de jongens of de meisjes waren.” De vijf kinderen, nu tussen 18 en 25 jaar, zullen er bijna allemaal geboren zijn. “Aan de geboorte van al die kinderen kwam geen dokter te pas”, zegt de buurvrouw. “Dat regelde de vader blijkbaar allemaal zelf.”
Wat opviel was dat volgens haar vader Gerrit-Jan toen eerder “boven” Josef stond dan andersom. De Oostenrijker woonde niet zo lang in de straat. Toen Gerrit Jans vrouw overleed in 2004, was Josef al vertrokken. Het gezin vertrok later dan ook, maar ze bleven nog een tijdlang de huur betalen. Opmerkelijk genoeg betalen ze ook nog altijd huur voor een ander pand, een winkel in houten speelgoed in het nabijgelegen Zwartsluis, die nochtans al jaren dichtgetimmerd is en te koop staat. Wat verderop is er nog een pand, vanwaaruit de familie hout verkocht. Daar was Josef D. ook bij betrokken. Ook dat pand is verlaten.
Vandaag brengt de politie de hele boerderij waar het gezin werd gevonden, digitaal in kaart. Dat moet helpen om alle ruimtes uit te kammen. En mogelijk verborgen ruimtes die ze bij het eerste plaatsbezoek over het hoofd hadden gezien, aan het licht te brengen.