Johnsons deal
Boris Johnson vergeleek de onderhandelingen over de gisteren beklonken Brexit-deal met de Shawshank Redemption, een film over een ontsnapping uit de gevangenis langs een rioolpijp.
In het geval van Johnson en de Brexit is het duidelijk waar het riool ligt: in het Verenigd Koninkrijk zelf. Sinds hij in juli aantrad als chef van een Conservatieve minderheidsregering, slaagde Johnson erin de rangen van zijn fractie uit te dunnen door oudgedienden en gematigden weg te jagen. Op een schandelijke manier probeerde hij het Lagerhuis in het Brexit-debat buiten spel te zetten. De hoogste rechters floten hem terug. Een fatsoenlijke leider had dat begrepen als signaal om op te stappen.
Niet zo Boris Johnson. Hij was in alle stilte bezig met het leggen van de pijp naar de uitgang van de EU. Alle retoriek en dreigementen met een nodeal-afloop ten spijt deed hij in het overleg met de Europese Commissie toegevingen die hij als Brexit-kopstuk zonder twijfel weggehoond had. De ontmoeting met de Ierse premier Varadkar vorige week was daarbij beslissend. Het resultaat was het akkoord dat gisteren door de Europese Raad werd goedgekeurd. Een compromis dat sterke gelijkenis vertoont met Europese voorstellen die eerder voor de Britten onaanvaardbaar waren, met afspraken over de positie van Noord-Ierland die een harde grens op het Ierse eiland uitsluiten. Johnson accepteert dat Noord-Ierland goeddeels in de Europese binnenmarkt blijft en er douanecontroles in de Noord-Ierse havens komen - wat de Ierse Zee de facto tot een EU-buitengrens maakt, meer dan de grens tussen Noord-Ierland en de Ierse Republiek. Voor de Noord-Ierse unionisten is het akkoord dan ook onaanvaardbaar. Morgen stemmen hun tien afgevaardigden in het Lagerhuis tegen, ondanks de enorme druk die op hen wordt uitgeoefend.
Het blijft onzeker of Johnson slaagt waar Theresa May drie keer faalde. De Britse premier moet op zoek naar steun bij voormalige partijgenoten en bij de oppositie. In Johnsons voordeel werkt dat die oppositie verdeeld is en niet geneigd samen te werken. Daarmee weerspiegelt ze de verscheurdheid maar ook de enorme Brexit-moeheid in de Britse samenleving. Onduidelijk is wat er gebeurt als het Lagerhuis morgen ook deze deal keldert. Een onheilspellende Brexit zonder deal eind deze maand? Of toch maar weer uitstel? Duidelijk is wat er volgt als het Lagerhuis instemt. Dan begint het echte Brexit-werk: de onderhandelingen over de nieuwe relatie tussen de Unie en de voormalige lidstaat - de eerste die het Europese dak verlaat.
Het blijft onzeker of Johnson slaagt waar Theresa May drie keer faalde. De Britse premier moet voor zijn Brexit-deal op zoek naar steun bij de oppositie en bij voormalige partijgenoten die hij uit de rangen sloot