Er is (nog maar eens) een akkoord
Voor de tweede keer is er een Brexit-akkoord tussen Europa en de Britse regering. Zaterdag probeert Boris Johnson wat Theresa May tot driemaal toe niet lukte: de zegen van het Lagerhuis losweken.
De leden van het Britse Lagerhuis staan zaterdag meer dan ooit voor een dwingende keuze. Keuren ze het akkoord-op-de-valreep goed, of riskeren ze het toch om op 31 oktober zonder akkoord te zitten? Nieuw uitstel van de deadline werd door Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker gisteren uitgesloten. Daarmee sprak hij voor zijn beurt, want eigenlijk ligt die beslissing bij de 27 lidstaten. En wat zij van plan zijn als het Britse parlement de nieuwe deal afwijst, zoals het drie keer deed met het akkoord van Theresa May, is niet duidelijk.
Dat het akkoord überhaupt bestaat, was tot gisterochtend onzeker. De stemming wisselde de voorbije dagen slag om slinger. Dat kwam vooral door de reacties uit Noord-Ierland op het grootste Brexit-obstakel: de grens op het Ierse eiland. Een harde grens met slagbomen zou de sluimerende tegenstelling tussen Noord-Ierse unionisten en Ierse nationalisten kunnen aanwakkeren. De herinnering aan de bloedige Troubles met hun duizenden doden, is nog sterk. Het eerste akkoord probeerde de grenskwestie op te lossen met een backstop, een soort vangnet waarbij de grens zou openblijven zolang er geen nieuw handelsakkoord tussen de EU en het VK was. Die backstop bleek echter onaanvaardbaar voor Conservatieve Brexiteers zoals Johnson, en voor de Noord-Ierse Unionisten.
Op zoek naar stemmen
Maar zaterdag wordt dus de zoveelste D-day. Leidende Brexiteers zoals Jacob Rees-Mogg gaven al hun zegen aan het akkoord, terwijl de Noord-Ierse unionisten het fel afwezen. Volgens DUP-leider Arlene Foster rijdt het akkoord “met paard en kar” door het Goede Vrijdagakkoord dat twintig jaar geleden een einde maakte aan de Troubles. De tien afgevaardigden van de DUP in het Lagerhuis, die normaal de Conservatieve regering steunen, stemmen dus waarschijnlijk tegen – tenzij ze bezwijken voor de druk en zich onthouden.
Maar wat doet de oppositie? Labour-leider Jeremy Corbyn noemde het akkoord gisteren “nog slechter dan dat van May”. Ook Nicola Sturgeon, de aanvoerster van de Schotse nationalisten, en Jo Swinson, leider van de LibDems, wezen Johnsons akkoord al af. Boris Johnson heeft zaterdag 318 stemmen nodig. Het Lagerhuis telt 650 leden, maar omdat de Sinn Fein-afgevaardigden uit Noord-Ierland nooit opdagen en de Speaker, zijn drie Deputy Speakers en de vier stemmentellers niet meedoen, zijn er 635 stemmende leden. De 28 stemmen van de zogenaamde Spartanen, de keiharde Brexiteers in de European Research Group, meegerekend, is de premier redelijk zeker van de resterende 287 stemmen van de Conservatieven. Hij is dus naarstig op zoek naar nog 31 stemmen.
De bookies
Negentien Labour-afgevaardigden schreven vorige week in een brief aan Commissievoorzitter Juncker al dat ze voor een deal zouden stemmen als die er kwam. De vraag is of ze dat morgen tegen de wil van hun partij in durven doen. Dan zijn er nog de twintig ex-Conservatieven die uit hun partij zijn gezet omdat ze tegen een no-deal-Brexit stemden. Als Johnson het glas halfvol ziet, dan heeft hij met die twee groepen meegerekend 326 stemmen. Het blijft echter hoogst onzeker of er voldoende Conservatieve hardliners, Labour-dissidenten en exConservatieve Remainers voor het akkoord zullen stemmen. Wat er gebeurt als het Lagerhuis het akkoord zaterdag keldert, is al helemaal koffiedik kijken. Boris Johnson hield uiteraard ook gisteren vol dat er geen nieuw uitstel komt.
Bij de Britse bookmakers, altijd een goede barometer van ’s land stemming, werd er gisteren meer ingezet op extra uitstel dan op een Brexit eind deze maand.