Abdijmolen na jaren weer maalvaardig
ABDIJ HERKENRODE Begin december wordt de abdijmolen van Herkenrode officieel weer in werking gezet. Vrijwilligers van Molenzorg Zuid-Limburg hebben dit huzarenstuk, na bijna tien jaar sleutelen, gerealiseerd.
“De abdijmolen van Herkenrode werd in het begin van de 16de eeuw op een nieuw gegraven arm van de Demer gebouwd”, vertelt Chloé Spruyt, persverantwoordelijke van eigenaar Herita. “Tot eind 1970 werd de molen nog gebruikt om het graan te malen van de boeren die de gronden in Herkenrode bewerkten. In 1972 werd de Demer recht getrokken en omgeleid. Een nieuwe sluis ter hoogte van de infirmerie regelde er het debiet van de rivier die stroomopwaarts verlaagd werd. Door de verlaging van het Demerwater kon er niet meer gemalen worden. De molen geraakte zo in verval en in 1980 stortte hij zelfs gedeeltelijk in. Ook nadat het Vlaamse Gewest in 1998 zowat 100 hectare van de site kocht, inclusief de molen, takelde het gebouw verder af. Het mechanisme werd toen afgeschermd en de werktuigen werden in veiligheid gebracht door de vrijwilligers van Molenzorg Zuid-Limburg.”
Restauratie
“De volledige Abdijsite van Herkenrode werd door Herita (toen Erfgoed Vlaanderen) gerestaureerd en opgeleverd eind 2014”, gaat Spruyt verder. “De werken duurden zo’n 14 jaar. De totale kostprijs kwam neer op ongeveer 31 miljoen euro. De restauratiewerken gaven de abdij de uitstraling die ze vandaag heeft. Het poortgebouw en de portierswoning, de stallingen en het koetshuis, de tiendschuur, de paardenstallen en de sacramentskapel werden gerestaureerd. Ook het molengebouw werd onder handen genomen. De molen werd prachtig afgewerkt en kreeg een nieuwe bestemming als multifunctionele ruimte. Maar het mechanisme dat de watermolen deed draaien, werkte niet meer.”
Maalvaardig
Daar brachten de vrijwilligers van Molenzorg Zuid-Limburg verandering in. “De molenaars kregen de opdracht om het bewegend werk van de molen op te knappen, met financiële steun en onder begeleiding van erfgoedorganisatie Herita en met de inzet van vzw T.O.P. uit Zonhoven. Zo maakten ze de molen opnieuw maalvaardig. Er kwam een nieuw rad in staal en nieuwe houten sluisdeuren. De maalsteen werd uitgelijnd en er werden nieuwe houten tanden voor een tandwiel gemaakt. Daarnaast keken de molenaars het bestaande maalwerk volledig na en herstelden ze het waar nodig.” Ook nu de molen klaar is om weer opengesteld te worden aan het publiek, blijven de molenaars actief betrokken. Vanaf december zijn ze elke derde zondag van de maand in de molen aanwezig om het maalproces te tonen en de nodige uitleg te geven. De molen zal voortaan ook beschikbaar zijn voor verhuur. Op zondag 8 december wordt de maalvaardige molen voorgesteld aan het grote publiek en zullen er op de abdijsite tal van leuke activiteiten doorgaan.