Zo pakt België de coronacrisis aan

“Nu het coronavirus in Italië zit, is de kans groot dat het ook in ons land zal toeslaan”, zegt viroloog Marc Van Ranst. Als dat gebeurt, liggen ook hier drastische maatregelen op tafel. Van strengere bewaking van het grondgebied tot het isoleren van besmette personen en zelfs de lockdown van hele dorpen of steden.

FASE 1

Het virus nadert

“Dit is de fase waarin we nu zitten”, zegt Jan Eyckmans van de FOD Volksgezondheid. “Het gaat er nu om de pandemie te beheren. We bewaken het grondgebied met de bedoeling het virus op te sporen zodra het de grens oversteekt. Alle beschikbare informatie spelen we door aan alle artsen, van de universitaire ziekenhuizen tot de huisarts in de verste uithoek van het land. Zij hebben al drie keer een verbeterde procedure gekregen, met up-to-date info over de symptomen, toevoeging van verdachte landen, enzovoort.” Het ‘hoofdkwartier’ in de strijd tegen corona is ondergebracht binnen de FOD Volksgezondheid. Daar houdt een permanente Risk Assessment Group de gevaren in het oog. Het comité is divers samengesteld: experten, wetenschappers en gezondheidsspecialisten, samen met vertegenwoordigers van de diverse overheden. “Je kan het vergelijken met het OCAD, dat de terreurdreiging analyseert en de overheid adviseert. De Risk Assessment Group doet hetzelfde, maar dan voor gezondheidsrisico’s.”

FASE 2 De uitbraak

Volgens viroloog Marc Van Ranst is de kans op een uitbraak in ons land groot, nu het virus in Italië zit. “Eens een besmetting in ons land is vastgesteld, wordt het zaak de verspreiding zo snel mogelijk te stoppen. Eerst door de besmette personen op te sporen en af te zonderen, en tegelijk op te lijsten met wie ze contact hadden”, zegt Eyckmans. “Die mensen krijgen dan het advies thuis te blijven en meermaals hun koorts te meten.” Intussen krijgen de experts bij Volksgezondheid dagelijks een update van de Wereldgezondheidsorganisatie en van het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -Bestrijding. “Speciaal voor het coronavirus is een wetenschappelijk comité in het leven geroepen, met onder meer virologen Steven Van Gucht van Sciensano, Marc Van Ranst van de KU Leuven en Erika Vlieghe van het UZ Antwerpen. Zij brengen de bedreigingen in kaart, evalueren het risico en formuleren aanbevelingen aan de Risk Management Group, die ze dan omzet in mogelijke beleidsmaatregelen.”

FASE 3

Het virus is niet te stoppen

Wanneer de besmettingshaarden niet ingedijkt kunnen worden en het virus zich overal gaat verspreiden, komt het erop aan de impact zo veel mogelijk te verminderen. “Prioriteit is dan om alle slachtoffers optimaal op te vangen en te behandelen, thuis of in het ziekenhuis. Dan moeten we zo veel mogelijk ziekenhuisbedden vrijmaken. Elk ziekenhuis heeft daar een eigen noodplan voor: sommige kiezen voor een tijdelijke opnamestop, andere spreiden hun patienten over ziekenhuizen in de buurt of stellen niet-dringende ingrepen uit.” Het is in deze fase dat de minister van Volksgezondheid en de regering kunnen beslissen om manifestaties af te gelasten, maar ook om musea, scholen of crèches te sluiten. En in hoogst uitzonderlijke gevallen om over te gaan tot een lockdown van dorpen of steden, al dan niet met inzet van politie of het leger. Daarbij is een cruciale rol weggelegd voor de gouverneurs: zij beschikken over nood- en interventieplannen en coördineren de samenwerking tussen de hulpdiensten. “Maar zo ver zijn we nog lang niet”, nuanceert Van Ranst.