Aangepaste richtlijnen zorgen opnieuw voor verwarring
Jonge gezinnen en ouderen mogen voortaan met de wagen naar het park. Maar hebben die richtlijnen wel enige juridische waarde?
Het nationaal crisiscentrum werkte gisteren de richtlijnen bij die de lokale politiezones en de bevolking duidelijk maken hoe de maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus begrepen moeten worden. Een gezin met minstens één kind jonger dan zes mag voortaan de auto nemen voor een uitstap naar het bos, of andere recreatieve activiteiten. Dat geldt ook voor personen met een beperkte mobiliteit, zoals ouderen en zwangere vrouwen.
Die uitzondering komt tegemoet aan gezinnen die geen groen nabij hun woning hebben. “Maar iedereen moet in de eigen buurt blijven”, zegt Yves Stevens, woordvoerder van het crisiscentrum. “Een daguitstap naar de zee of de Ardennen is een niet-essentiële verplaatsing en blijft verboden.” Tot nu toe was enkel wandelen, fietsen en joggen toegestaan als uitzondering op essentiële verplaatsingen. Nu mag de activiteit met alle ‘voortbewegingstoestellen’ zonder motor, zoals rolschaatsen, steps of skateboards. Wel is de buitenactiviteit enkel toegestaan ‘voor de noodzakelijke duur om ze uit te oefenen’. Iedereen, behalve wie slecht ter been is, moet ‘permanent in beweging’ zijn. Het is verboden in parken te zitten, te zonnebaden, een boek te lezen op een bank of erop uit te rusten. “Lopers doseren maar beter hun krachten”, zegt Stevens. Ook basketballen, voetballen of tennissen is verboden, zegt het crisiscentrum, zelfs met de nodige afstand.
Met de richtlijnen, die al aan hun achtste versie toe zijn, wil de overheid meer duidelijkheid creëren, maar bekomt ze mogelijk het omgekeerde. Zelfs bij de regeringspartijen klinkt dissonantie. “Er is geen verbod om op een bank te zitten”, schreef Gwendolyn Rutten gisteren op Twitter. Het kwam tot een discussie met het officiële account van oppositiepartij N-VA.
Eerder gisteren had Antwerps burgemeester en N-VA-voorzitter Bart De Wever gezegd dat zijn stad mensen op een bank niet beboet. “Draconisch handhaven heeft in de stedelijke context van Antwerpen geen zin”, zei De Wever op Radio 1. Hij verweet de regering onduidelijkheid. In andere politiezones moesten bankzitters het afgelopen weekend dan weer wel 250 euro ophoesten. In sommige gemeenten zijn zitbanken zelfs ontoegankelijk. Ook bij politiezones klinkt gemor over de ambiguïteit.
‘Hallucinant’
Daarbij komt de vraag naar de betekenis van de richtlijnen van het crisiscentrum. “Die hebben op zich geen enkele juridische waarde”, zegt jurist Jogchum Vrielink (Université Saint-Louis). Het enige document op basis waarvan de politie boetes kan uitschrijven, is het ministerieel besluit (mb) met de coronamaatregelen.
Dat is veel minder gedetailleerd. Het verbiedt samenscholingen en niet-essentiële verplaatsingen, maar laat fysieke activiteiten - alleen of met het gezin en/of eenzelfde vriend - toe, zonder beperkingen. Zo gaat de richtlijn van het crisiscentrum dat een individuele basketter strafbaar is, in tegen het mb. Verschillende parketten lieten al verstaan enkel te zullen vervolgen op basis van het mb, en niet op basis van de richtlijnen. “Deze situatie is onbegrijpelijk en hallucinant”, zegt Vrielink. “Het lijkt me sterk dat een rechter een boete voor een solo-basketter goedkeurt. Het is logisch dat door de urgentie de regels initieel niet perfect opgesteld waren. Maar intussen zijn we weken verder. Het mb moet verduidelijkt worden. De burgers - en de politie - hebben recht op duidelijke regels waarop ze hun gedrag kunnen afstemmen.”
“De burgers - en de politie - hebben recht op duidelijke regels waarop ze hun gedrag kunnen afstemmen”
Jogchum Vrielink
Professor UCLouvain