Driekwart overleden coronapatiënten sterft op gewone afdeling
Driekwart van de overleden coronapatiënten in de Limburgse ziekenhuizen sterft op een gewone corona-afdeling, niet op intensieve. Overwegend zijn dat mensen op hoge leeftijd. “Toch wil dat zeker niet zeggen dat ouderen automatisch geen behandeling meer krijgen op intensieve”, benadrukken de ziekenhuizen.
Uit een rondvraag van onze krant bij de twee grootste Limburgse ziekenhuizen, Jessa in Hasselt en ZOL in Genk, en bij het zwaarst getroffen kleinere ziekenhuis, Sint-Trudo in Sint-Truiden, blijkt dat het merendeel van de patiënten die de strijd tegen het coronavirus verliezen, sterft op een gewone corona-afdeling. Van de 18 overleden coronapatiënten in het ZOL stierven er 14 op een gewone afdeling, oftewel 77 procent. In Jessa stierf 70 procent van de 51 overleden coronapatiënten op een gewone afdeling. In Sint-Trudo stierven 43 van de 49 overleden coronapatiënten (87 procent) op een gewone afdeling. Al liet Sint-Trudo wel al 29 intensieve coronapatienten overbrengen naar andere ziekenhuizen, waardoor het aantal overlijdens op intensieve er mogelijk lager uitkomt.
Dat hoge aantal sterfgevallen op de gewone afdelingen kan ook ‘positief’ benaderd worden: namelijk dat de overgrote meerderheid van de coronapatiënten die op intensieve belanden, het virus wel degelijk overwint. Van de 132 intensieve coronapatiënten in Jessa en ZOL verloren tot nog toe ‘maar’ een twintigtal de strijd.
Veerkracht
Bij de coronapatiënten die op een gewone afdeling sterven, gaat het voornamelijk om oudere patiënten. Toch is het volgens de ziekenhuizen zeker niet zo dat patiënten op hoge leeftijd automatisch geen behandeling meer krijgen op intensieve. “Bij de opname van een patiënt op intensieve speelt zeker niet enkel de leeftijd een rol”, zeggen dr. Marc Desmet en dr. Bart De Moor, respectievelijk ethicus en voorzitter van de ethische commissie van Jessa in Hasselt. “We kijken op voorhand naar de fysieke en psychische veerkracht van de patiënt. Zo schatten we in of een patiënt twee weken of langer kunstmatig beademd kan worden en bij een verhoopt herstel nadien nog meerdere weken zijn krachten kan herwinnen. Ook de zogenaamde co-morbiditeit, het tegelijkertijd voorkomen van meerdere aandoeningen bij een patiënt, is een belangrijke factor”, zegt dr. De Moor. “Zo is er de gevreesde immuunreactie van het lichaam op het virus waarbij de eigen organen kunnen aangetast worden. Vooral patiënten met een vooraf bestaand hart-, long- of nierlijden lopen hierbij een groot risico. Niet zelden zijn die aandoeningen natuurlijk leeftijdsgebonden.”
Verzwakt
Bij ZOL in Genk is bijna de helft van de coronapatiënten die al op intensieve werd behandeld – 33 op een totaal van 69 – boven de 70 jaar. Een aantal van hen is ouder dan 80 jaar. “Het is dus zeker niet zo dat we automatisch mensen op hogere leeftijd van de intensieve afdelingen weren”, zegt Jurgen Ritzen van het ZOL. “Het zijn de pneumologen en geriaters die samen met de intensivisten patiënt per patiënt bekijken. Criterium is vaak om het lijden van mensen niet nodeloos te verlengen en eigenlijk staat dit los van de leeftijd. Iemand die pakweg 82 jaar is en – afgezien van corona – in goede gezondheid verkeert, zal zeker doorgeschoven worden naar intensieve zorgen.” “Een 80-plusser die nog zijn moestuin omspit, komt zeker nog in aanmerking voor intensieve zorgen”, klinkt het ook bij Jessa.
Ook Sint-Trudo hanteert die werkwijze. “Al hebben we op onze gewone corona-afdelingen al een groot aantal sterk verzwakte mensen zien passeren”, zegt dr. Kristof Cuppens, pneumoloog in Sint-Trudo. “Het overgrote deel van deze mensen heeft een zware medische belasting en geen baat meer bij een langdurige opname op intensieve zorgen.”
Ethische code
Of familieleden van patiënten die niet meer op intensieve behandeld worden, begrip hebben voor de keuze van de artsen? “Een behandeling op intensieve zorgen is voor elke patiënt zwaar en sommige patiënten geven zelf aan dat een opname op intensieve voor hen niet meer moet”, klinkt het bij Jessa. “In sommige gevallen geef je ook ‘valse hoop’ aan de familie omdat het vaak om een onnodig rekken van een situatie gaat waarvan we weten dat er geen vooruitgang zal zijn. Uiteraard zijn dat moeilijke gesprekken met de betrokken families, maar meestal is er toch begrip.” Ook bij ZOL en Sint-Trudo merken ze veel begrip. “Ook geliefden van patiënten zijn geen vragende partij voor therapeutische hardnekkigheid die geen kwaliteit van leven meer zou opleveren”, zegt dr. Kristof Cuppens van Sint-Trudo. “Al blijft zo’n beslissing ook voor een arts vaak moeilijk, omdat je natuurlijk een mens blijft.” De beslissing wordt overigens nooit genomen door één arts. “Die keuze gebeurt na overleg tussen meerdere artsen met de ethische code van het ziekenhuis als leidraad, en ook de huisarts wordt hier zoveel mogelijk bij betrokken”, klinkt het bij de ziekenhuizen.
“Een 80-plusser die nog zijn moestuin omspit, komt zeker nog in aanmerking voor intensieve
zorgen”
Jessa Ziekenhuis