MEDISCHE STATISTIEK Prof. Geert Molenberghs:
“Het lakse gedrag in het paasweekend zal over twee weken voor een opstoot zorgen”
De dagelijkse coronacijfers die gisteren werden bekendgemaakt doen de hoop gloren. Op paasmaandag werden ‘slechts’ 48 nieuwe besmettingen in Limburg geteld, dat is vijf keer minder dan de week voordien. Professor medische statistiek Geert Molenberghs (UHasselt, KULeuven) plaatst er kanttekeningen bij. “De eerste piek is achter
de rug, maar Covid-19 is een blijver.”
Het cijfer van de nieuwe besmettingen in ons land nam gisteren een flinke duik. In Limburg waren er 48 nieuwe besmettingen, een week geleden waren dat er nog 242. Toch is dit geen reden om te denken dat het virus volledig onder controle is. Professor medische statistiek nuanceert de ‘positieve’ cijfers. “Sommige cijfers gaan inderdaad flink omlaag, maar ze komen na een verlengd paasweekend en dat zorgt wel eens voor een vertekend beeld. Op dit moment wordt bijvoorbeeld veel energie gestoken in de verplichte tests in de woon-zorgcentra. Die resultaten zijn nog niet compleet, maar uit de eerste cijfers blijkt dat de situatie daar niet goed is. In sommige rusthuizen is een kwart van de bewoners besmet.”
Dark number
De vraag van 1 miljoen luidt: hoeveel mensen zijn er in ons land besmet met het coronavirus? “We weten hoeveel geteste personen besmet zijn, maar we weten het niet van de hele bevolking. Dat blijft een dark number”, zegt Molenberghs. “De ziekenhuisopnames en het aantal gevallen op intensieve afdelingen zijn goede indicatoren voor de gehele bevolking, zonder de woon-zorgcentra dus.”
De cijfers van overlijdens geven een minder goed beeld. “Soms duurt het langer dan een dag om te weten of een overlijden veroorzaakt werd door het virus. Die worden dan later bij de sterftecijfers geteld, dus juiste dagcijfers hebben we niet onmiddellijk van overlijdens. De verificatie kan even duren. Dalende cijfers kunnen een vals gevoel van veiligheid geven, waardoor te snel maatregelen worden afgebouwd. Die fout is een eeuw geleden gemaakt bij de Spaanse Griep op sommige plaatsen, zoals in de Amerikaanse stad Denver. Het gevolg was een tweede golf die veel heviger was dan de eerste. Dat moeten we zeker voorkomen omdat ons gezondheidssysteem in zo’n geval dreigt te bezwijken.”
Grafiekbulten
Volgens professor Molenberghs is de piek van de eerste golf achter de rug. “Dat kunnen we afleiden uit de dalende ziekenhuisopnames, toch zie je in de grafieken soms bulten, dagen waarop de cijfers weer even opflakkeren. De hoogste uitschieter is er geweest twee weken na de lockdownfeestjes. Maar ook op 7 april was er een bult in de grafiek. Dat was ongeveer twee weken na de eerste mooie lentedag toen meer mensen zijn buitengekomen.” Professor Molenberghs twijfelt er niet aan dat het lakse gedrag tijdens het paasweekend met barbecues, tuinfeestjes en familiebezoekjes over twee weken zichtbaar zal zijn in de grafieken. “Dat wordt zeker een nieuwe bult. En tijdens die rellen in Anderlecht werd er door de omstaanders ook niet echt aan social distancing gedaan, dat gaat zich eind deze maand wreken. Vergelijk dit virus met een heidebrand. Met één lucifer steek je het vuur aan, de vlammen verspreiden zich onder de planten en voor je het weet staat de hele heide in brand.”
Eind 2021
“We moeten beseffen dat we voor altijd zullen moeten samenleven met dit virus”, zegt professor Molenberghs “Het is belangrijk dat we antivirale geneesmiddelen en vaccins ontwikkelen om het onder controle te houden. Eigenlijk wordt een verkoudheid ook veroorzaakt door coronavirussen, dat zijn oudere broertjes van de huidige Covid-19. Mensen worden al honderden jaren verkouden omdat die virussen in de menselijke populatie blijven bestaan. Het virus is gedomesticeerd en heeft dat slim gedaan. De gastheer wordt wel ziek, maar sterft doorgaans niet van een verkoudheid. Op die manier kan het virus zich blijven verspreiden. Bij Covid-19 zal dat wellicht ook gebeuren. Ik schat dat we ons als samenleving toch nog één tot anderhalf jaar moeten aanpassen aan het virus. Tot eind 2021 dus.”