Chaos troef rond beloofde gratis mondmaskers
CORONACRISIS De beloofde gratis mondmaskers voor elke Belg zorgen voor chaos. De federale overheid zal de deadline van 4 mei niet halen. Intussen blijft de provincie Limburg naarstig op zoek naar 1,2 miljoen mondmaskers voor de Limburgse gemeenten.
De belofte dat elke Belg een gratis stoffen mondmasker zal krijgen, zorgt voor chaos. Nu al is zeker dat niet iedereen er een zal hebben op 4 mei, wanneer ze verplicht zijn op het openbaar vervoer en in bedrijven zonder social
distance. U kan maar beter zelf aan de slag met naald en draad.
De kans is groot dat u weldra twee filters zal ontvangen, maar dat u geen mondmasker hebt om die in te steken. Minister van Justitie Koen Geens bestelde immers 22 miljoen filters, maar voorlopig weet niemand wie de mondmaskers zal maken. Volgens Geens heeft Defensie een aanbesteding gedaan, maar op dat kabinet is niemand op de hoogte. Minister Philippe De Backer kondigde zondagavond dan weer foutief een bestelling van twaalf miljoen stoffen mondmaskers aan. Een vergissing, zo bleek, hij refereerde aan... de filters van Geens. Ondertussen wordt meer en meer gekeken naar de lokale overheden. In Limburg organiseert de provincie een groepsaankoop van 1,2 miljoen mondmaskers. Maar ook daar is nog niet duidelijk wie die maskers moet maken. De provincie stuurt vandaag een aanbesteding de wereld in, waarop bedrijven kunnen intekenen.
Tijdens de persconferentie van de Nationale Veiligheidsraad vrijdagavond beloofde premier Sophie Wilmès (MR) dat elke Belg een gratis mondmasker en twee filters zou krijgen. Vanaf 4 mei is dat verplicht op het openbaar vervoer en in de klas voor iedereen ouder dan twaalf jaar. Ook werknemers in bedrijven waar afstand houden niet mogelijk is, moeten er eentje dragen. Het gaat daarbij voor alle duidelijkheid om stoffen exemplaren. De chirurgische en respiratoire (FFP2 en FFP3) maskers blijven voorbehouden voor de zorg. Afgelopen weekend werd echter al snel duidelijk dat niet iedereen tijdig een mondmasker zal hebben. Wilmès alludeerde daar al op door vrijdag in één adem toe te voegen dat “ook een sjaal voor de mond voldoende is”. Minister Koen Geens (CD&V), die een coördinerende rol opneemt wat betreft de binnenlandse productie en verspreiding, moest bevestigen dat op 4 mei nog niet voor elke Belg een exemplaar beschikbaar zal zijn. Volgens Geens zijn er in ons land onvoldoende bedrijven die zich toegelegd hebben op de productie van stoffen mondmaskers. Daarom zou er nu een aanbesteding uitgeschreven zijn door Defensie, maar daar kon of wou minister van Defensie Philippe Goffin (MR) niets over kwijt. Op de koop toe kondigde minister Philippe De Backer (Open Vld), die verantwoordelijk is voor medisch materiaal, zondagavond in het VRT-journaal aan dat er twaalf miljoen mondmaskers besteld zijn. Maar dat blijkt niet te kloppen, zo moest de minister later toegeven aan onze redactie. Hij doelde op een bestelling van Geens, maar dat gaat om 22 miljoen filters, om in die mondmaskers te steken. Die zijn wel besteld en zullen tussen 4 en 20 mei geleverd worden. Hoe dat zal gebeuren, wordt vandaag beslist na overleg tussen Geens en de Vereniging van Steden en Gemeenten.
Lijst
De kans is dus groot dat u weldra twee filters hebt, maar geen mondmasker om die in te steken. De verschillende overheden in ons land kijken intussen naar elkaar. Zo stuurde Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open Vld) een e-mail naar de gemeentebesturen met richtlijnen over hoe ze zelf mondmaskers kunnen bestellen. Terwijl de provincieen lokale besturen niet betrokken zijn bij de belofte van de premier, schrijft Somers dat “de federale, Vlaamse en lokale overheden zullen samenwerken” om elke Belg een mondmasker te bezorgen. Somers voegde ook een lijst van een tachtigtal bedrijven uit binnenen buitenland toe, waaronder drie Limburgse. Die hebben zichzelf aangemeld om mondmaskers te produceren of zijn door gemeentebesturen aangeraden aan de Vlaamse overheid. De lijst is niet exhaustief en de kwaliteit van de mondmaskers is niet gegarandeerd. Dat zorgt voor een enorme druk bij de gemeentebesturen. Niemand wil meemaken dat de bestelde mondmaskers achteraf onveilig blijken te zijn.
Limburg
De provincie Limburg kondigde vorige week al een groepsaankoop aan. Op Herstappe en HouthalenHelchteren na doen alle Limburgse gemeenten en de provinciale instanties daaraan mee. In totaal gaat het om 1,2 miljoen mondmaskers. Vandaag stuurt het provinciebestuur een aanbesteding daarvoor de wereld in, via een spoedprocedure. Binnen- en buitenlandse bedrijven kunnen daarop intekenen. “Normaal gezien gaan we op zoek naar één bedrijf, maar nu kan het zijn dat we met meerdere leveranciers in zee gaan”, zegt gedeputeerde Igor Philtjens. “Wij zullen een keuze maken op basis van prijs, levertermijn en kwaliteit.”
Het is duidelijk dat elke overheid op meerdere paarden wedt. Maar wat dat uiteindelijk voor u betekent, is onduidelijk. Krijgt u weldra een mondmasker van de federale overheid én de gemeente in uw bus? Of neemt de federale overheid de kosten van de provincie over, wanneer die laatste sneller een leverancier vindt?
Onderwijs
Het is ook nog maar de vraag of de levering van de mondmaskers zal gebeuren voor 18 mei, wanneer leerlingen ouder dan twaalf en leerkrachten er eentje nodig hebben voor in de klas. “We rekenen op de belofte van de overheid, maar raden scholen toch aan om alternatieven achter de hand te houden ”, zegt Lieven Boeve, directeur-generaal van het Katholiek Onderwijs Vlaanderen. “Zo is het nooit slecht dat scholen een strategische reserve voorzien. Er zijn nu al scholen die zelf mondmaskers maken, we raden hen aan om dat te blijven doen. We zullen ook de mogelijkheden van een groepsaankoop onderzoeken, maar als het voor de overheid niet evident is om mondmaskers te kopen, zal het dat voor ons ook niet zijn”, zegt Boeve, die de situatie dinsdag zal bespreken met Vlaams onderwijsminister Ben Weyts (N-VA).
De kans is groot dat u weldra twee filters
hebt, maar geen mondmasker om die
in te steken
De Nationale Veiligheidsraad beloofde vrijdagavond een gratis mondmasker voor elke Belg. Dat zal in ieder geval een stoffen exemplaar zijn, de chirurgische en respiratoire maskers (de FFP2- en FFP3-maskers) blijven immers voorbehouden voor de zorg. Maar dat stoffen mondmasker kan u ook zelf maken.
Om creatievelingen op weg te helpen, lanceerden de burgerinitiatieven Corona Denktank en Make It Belgium midden maart al de website maakjemondmasker.be. Daarop werd aan de hand van een patroon haarfijn uitgelegd hoe je een veilig stoffen mondmasker kan maken. Het patroon werd goedgekeurd door virologen Marc Van Ranst en Steven Van Gucht. En de Belg lijkt intussen massaal begonnen met stikken en naaien: het patroon werd al 1,76 miljoen keer gedownload.
Campagne
Weldra komt er ook nog een campagne, ondersteund door de overheid, om de website te promoten en mensen aan te moedigen om ermee aan de slag te gaan. Lieven Scheire, een van de krachten achter de burgerinitiatieven, wordt het gezicht van de campagne op radio en tv. “Er is nog werk aan de winkel en ik roep iedereen op om deel te nemen”, zegt Scheire. “Je kan er eentje voor jezelf maken, of voor je hele straat, of voor de school in je buurt.”