Jan Verheyen lanceert boek over cultfilms
‘Blinker’ maakt na twaalf jaar comeback
ONZE TV-TIPS
Weet altijd wat u niet mag missen op tv, met deze kijktips van onze redactie.
HASSELT
Duizendpoot Jan Verheyen is dol op cultfilms. In zijn boek
brengt hij een overzicht van vooral films uit de jaren 70 die anno 2020 ondenkbaar zijn. Een must voor de filmliefhebber.
Los!
Alle Remmen
Zombie- en kannibalenhorror, rampenfilms, gevangenispulp, haaien- en krokodillenthrillers, naziploitation, tirolerseksfilms, blaxploitation en wraakfilms: ze hebben allemaal hun weg gevonden in Verheyens bijzonder sappig boek dat het midden houdt tussen een cultfilmencyclopedie en een sociologische studie. Verheyen, die al sinds 1990 met zijn roadshow Nacht van de Wansmaak rondtoert, stelde zich terecht de vraag waarom enkele winnaars van de Gouden Palm uit de jaren 70 van de aardbodem verdwenen lijken, terwijl politiek incorrecte en smaakloze, maar soms enorm geestige pulp uit die periode nog steeds te vinden is op talloze dvdedities. Het boek is min of meer een antwoord op die vraag.
“Dit boek heb ik mezelf gegund omdat het onderwerp in de ernstige geschiedschrijving nooit werd behandeld”, zegt Verheyen. “Mijn ervaringen tijdens Nacht van de Wansmaak hebben me ook geleerd dat er een zeer loyaal publiek bestaat voor cultfilms. Maar daarnaast is er een golf van nostalgie naar de jaren 70. Over zes maanden weet ik of dit boek een goed idee was. (lacht) De opdracht was aanvankelijk bescheidener. De mensen van uitgeverij Houtekiet hadden me gevraagd of ik iets wilde doen over de Vlaamse film. Maar dat vond ik moeilijk omdat ik er zelf deel van uitmaak. En toen kwam Hollywood aan de Schelde uit, een goed gedocumenteerd boek. Ik stelde als alternatief Alle Remmen Los! voor, waar ze meteen voor te vinden waren.”
Geen verontwaardiging
“De hoofdbrok van het boek is de jaren 70”, vertelt Verheyen. “Maar ik heb het iets breder geïnterpreteerd. Ik schets soms een voorgeschiedenis. Het genre van ‘barbaren in de bossen’ bestond bijvoorbeeld al veel vroeger en daar zijn ook later heel interessante dingen uit voortgekomen. Vandaar dat ik een recente parel als Eden Lake in het boek heb opgenomen. Dus niet elke film die in het boek staat, is per definitie pulp of cult. Deliverance, waar ik veel aandacht aan besteed, is trouwens een briljante film. Je kan die niet plaatsen naast een gorefest van Jess Franco, maar het zijn allemaal dingen die de tijdgeest van de jaren 70 vertegenwoordigen. Dat be
De coronapandemie heeft ook zo zijn positieve kanten: ze zorgt na twaalf jaar voor de terugkeer van een stukje Vlaams erfgoed. Jeugdauteur Marc de Bel (66) kreeg sinds de lockdown zo veel vraag naar een nieuw Blinkeravontuur dat komend weekend Blinker - De Bezemstaf van de Belleheks in paalde decennium kent volgens mij zijn gelijke niet in de 120 jaar filmgeschiedenis.”
Als jonge kerel was Verheyen getuige van het unieke van die periode. “Ik vind die films leuk, maar ook sociologisch interessant. Midden jaren 70 hadden we de seksuele revolutie al gehad en er speelden fantastische en smaakvolle films zoals The Godfather en Jaws in de zalen. Maar in diezelfde periode waren vrouwengevangenisfilms mainstream. In 1975 speelde in de grootste zaal van de Keyserlei in Antwerpen Ilsa, de Wolvin van de SS twaalf weken lang. Het was dus sociaal aanvaard dat je op zaterdagavond in je mooi kostuum naar Antwerpen ging om een naziploitationfilm te bekijken. Zo’n film werd bijna niet gerecenseerd. Maar was men verontwaardigd dat men zo’n film durfde te tonen? Absoluut niet. Ik vind dat fascinerend. Het was uiteraard te verklaren door het wegvallen van de censuur. Maar dan nog. Ilsa, de Wolvin van de SS stond haaks op de tijdgeest en toch gingen veel mensen kijken. Het is ironisch dat we in de meest breeddenkende maatschappij uit de geschiedenis leven, maar minstens de boekhandel ligt. Marc de Bel geeft toe “nogal gevoelig te zijn voor dat soort vragen” en ook zijn uitgever zag brood in een comeback. “Na een half uur schrijven zat ik weer in Blinkers wereld en ik besloot Jan Bosschaert, de man die ook de eerste Blinkers illustreerde, opnieuw te vragen.” de helft van de films in mijn boek zou nu onmogelijk gemaakt of verdeeld kunnen worden.”
→ Alle Remmen Los! is uitgegeven bij Houtekiet en ligt vanaf donderdag 22 oktober in de boekhandels.