Het gif van Donald Trump
Nu het puin in het Capitool is geruimd wordt duidelijk hoe ver Donald Trump bereid was te gaan om vast te houden aan de macht.
De taferelen in Washington D.C. deden ons (wellicht tot spijt van de betogers) denken aan de bestorming van het Winterpaleis in Sint-Petersburg in 1917, verfilmd in Battleship Potemkin, de legendarische zwart-witprent van Sergei Eisenstein. Die gebeurtenissen leidden toen het begin in van de Oktoberrevolutie en de vorming van een communistisch Rusland.
Zo ver bracht de door Trump opgehitste menigte het woensdag niet. Voor een revolutie is meer nodig dan de bezetting van een parlementsgebouw. Bij gebrek aan politieke steun, ook bij de Republikeinen, draaide de bestorming uit op niet meer dan een symbolische illustratie van de diepe verdeeldheid in de VS. Trump kwam door die polarisatie aan de macht, voedde de afgelopen jaren met zijn leugens dat monster en zit nu zo diep vast in zijn narcistische narratief dat hij geweld verkiest boven het toegeven van zijn nederlaag.
Maar de Verenigde Staten mogen dan wel een gewonde democratie zijn na vier jaar politieke chaos, de instellingen zijn gelukkig nog altijd bestand tegen de strapatsen van een potentaat als Trump. Uiteindelijk blijkt die geen haar beter dan de dictators die de Verenigde Staten jarenlang hebben bestreden onder het mom van de wereldwijde verspreiding van de democratie. Wat nog erger is: door dit soort taferelen in de hoofdstad van het Vrije Westen wordt het zo al tanende imago van de democratie in de hele wereld geschaad. Zelfs Turkije vroeg de Amerikanen woensdag hun gezond verstand te gebruiken. Door Erdogan de les krijgen gespeld in democratische hygiëne, zo ver heeft Trump het geschopt.
Over twaalf dagen is zijn rijk uit. Mogelijk zelfs voorgoed. Maar intussen heeft zijn erfenis zich als een gif over de hele wereld verspreid. Ook in ons land hebben politieke partijen van Trump geleerd hoe ze zich met succes van populistische technieken en een leugenachtig discours kunnen bedienen. Sommigen zeggen dat die lijnen trekken overdreven is, maar een federale regering met 87 van de 150 zetels wegzetten als een illegale bende is allesbehalve onschuldig. Het ondergraaft bij grote delen van de bevolking de legitimiteit van onze democratische instellingen en creëert onterecht het idee dat een minderheid van verliezers zijn wil oplegt aan een natuurlijke meerderheid. Tot wat dergelijke valse voorstellingen kunnen leiden zagen we woensdag in het Capitool. Van welke politieke gezindheid dan ook: niemand heeft baat bij dergelijke antipolitiek, tenzij zij die niet geloven in onze democratie.