Vorig jaar stierven 15 procent meer Limburgers dan in een normaal jaar

OVERSTERFTE

HASSELT

Het Belgisch statistiekbureau Statbel publiceerde gisteren vrijdag een overzicht van de sterftecijfers voor 2020 per gemeente. Het afgelopen jaar was, zoals verwacht, een bijzonder dodelijk jaar, met twee coronagolven en een hittegolf. Om de oversterfte te berekenen, vergelijkt Statbel het aantal overlijdens in 2020 met het gemiddelde aantal jaarlijkse sterfgevallen tussen 2017 en 2019.

Uit die analyse blijkt dat er in ons land 127.134 mensen gestorven zijn in 2020. Dat is 16 procent meer dan normaal. De oversterfte is het grootst in Brussel (+22,8 procent) en Wallonië (+19,2%); In Vlaanderen lag het aantal overlijdens in het coronajaar 12,8 procent hoger dan gemiddeld in de drie voorgaande jaren.

Grote verschillen

Limburg werd vooral in de eerste golf bijzonder zwaar getroffen door corona, en dat vertaalt zich ook in de sterftecijfers. In onze provincie overleden 8.797 mensen, dat is 14,7 procent meer dan gemiddeld. Al zijn er tussen de Limburgse gemeenten onderling grote verschillen. Hoeselt (+47%), Halen (+38%), Riemst (+37%), Wellen (+33,5%) en Dilsen-Stokkem (+32%) kenden de grootste oversterfte. Wat is er aan de hand in Hoeselt? “Niets verontrustend”, sust burgemeester Werner Raskin. “We hadden in 2019 uitzonderlijk weinig overlijdens, waardoor het in 2020 opvallend meer lijkt. Bovendien hebben we drie woonzorgcentra, waar dertien coronadoden vielen. Dat is op zich weinig, maar in een kleine gemeente als Hoeselt telt dat flink door. Ook de hittegolf heeft in onze gemeente verschillende mensen het leven gekost.”

Opvallend: in vijf Limburgse gemeenten was het aantal overlijdens in 2020 lager dan gemiddeld in de drie voorgaande jaren. In Hechtel-Eksel (-4,7%), Kinrooi (-3,1%), Leopoldsburg (-1,5%), Heusden-Zolder (-0,4%) en Peer (-0,3%) is er ‘ondersterfte’. “Ik heb pas nog tegen mijn vrouw gezegd dat ik het gevoel had dat er de laatste tijd minder mensen sterven in onze gemeente”, lacht Jan Dalemans, burgemeester van Hechtel-Eksel. “Ik ga bij een overlijden immers altijd groeten of een kaartje in de bus steken, en zo viel me dat op. Hechtel-Eksel is een landelijke gemeente en ons woonzorgcentrum is grotendeels gespaard gebleven van corona. Ik vermoed dat die twee aspecten een grote rol spelen.” In Lummen stierven 127 mensen, exact evenveel als in een gemiddeld jaar. Herstappe tot slot werd uit de analyse gehaald, het inwonersaantal is te klein om relevante uitspraken te doen over oversterfte. Een eenduidige verklaring voor de grote lokale verschillen is er niet. Het coronavirus sloeg in de ene gemeente al harder toe dan in de andere, maar de zwaarst getroffen gemeenten hebben niet de hoogste oversterfte. Analytici van Statbel zochten naar een ver- klaring, maar vonden die niet. Noch de bevolkingsdichtheid, noch het fiscaal inkomen, noch het aandeel 85-plussers blijkt een impact te hebben op de oversterfte.

Dodelijkste maanden ooit

Het voorbije jaar 2020 zal zo de Belgische geschiedenisboeken in- gaan als het zesde dodelijkste jaar ooit. Met respectievelijk 15.518 en 14.032 overlijdens vielen er in de maanden april en november nooit meer doden dan in 2020, zelfs niet tijdens de wereldoorlogen. Statbel registreert bovendien sinds 1992 ook het aantal overlijdens per dag in ons land. Uit die gegevens blijkt dat 10 april 2020 de dodelijkste dag was in bijna 30 jaar, met 675 overlijdens. April vorig jaar palmt zelfs de gehele top tien in. Voor de eerste dag die niet in 2020 viel, moeten we in die ranking zelfs al terug tot plaats 47.