Het AZ Rivierenland in Bornem voerde zopas zijn eerste operatie voor een heupprothese uit in dagopname,
’s Ochtends onder het mes, ’s avonds alweer in de eigen zetel: terwijl patiënten daar normaal gemiddeld vier dagen voor in het ziekenhuis blijven. Het is lang niet de enige ingreep waarvoor de opnameduur opvallend korter is geworden.
GEZONDHEID
BORNEM
Een nieuwe heup krijgen, gebeurt in het ziekenhuis AZ Rivierenland Bornem vanaf nu in dagopname. En dat heeft alles te maken met de verbeterde technieken, zegt communicatieverantwoordelijke Sofie Vermeulen. “Mensen zijn sneller weer op hun plooi na de operatie. Vroeger duurde de hospitalisatie voor een heupprothese gemiddeld vier dagen. Nu kunnen sommige patiënten zich om 7 uur aanmelden en ten laatste om 18 uur weer vertrekken.” Tijdens die ene opnamedag gebeurt ook al de eerste revalidatiesessie, op de ontwaakzaal. De volgende twee sessies zijn later op de dag. “Ze leren bijvoorbeeld alweer de trap opgaan.” Na een controlefoto mag de patiënt naar huis.
Aan een dagopname na een nieuwe heup zijn natuurlijk voorwaarden verbonden. Patiënten met bijvoorbeeld hart- of longproblemen of diabetes hebben verdere opvolging nodig en komen niet in aanmerking. “Het kan voor een gemiddelde gezonde patiënt, mits die een mantelzorger heeft thuis. Want de dagopname mag geen afbreuk doen aan de kwalitatieve nazorg”, zegt Vermeulen. De huisarts wordt ook ingeschakeld om de dag na de operatie parameters te controleren, dan start de revalidatie met de kinesist en na een week volgt een controle in het ziekenhuis. “Het is net zoals vroeger patiënten langer in het ziekenhuis bleven om hun wijsheidstanden te laten verwijderen, nu gebeurt dat ook in dagopname.” Of zoals pas bevallen moeders vandaag sneller dan vroeger het ziekenhuis verlaten.
Halve dag korter
Dat die opnames steeds korter zijn, ziet koepelorganisatie van de Vlaamse algemene ziekenhuizen Zorgnet-Icuro ook in haar jaarlijkse studie samen met Belfius. “Voor heelkunde en inwendige geneeskunde was de gemiddelde ligduur in 2016 nog 4,9 dagen, en 4,4 dagen in 2019. In 2001 zelfs nog 7,2 dagen”, zegt gedelegeerd bestuurder Margot Cloet. “Dat is een goede zaak, want vaak wil de patiënt zelf zo snel mogelijk naar huis. De reden voor die kortere duur is onder andere door innovatie. De ingrepen gebeuren bijvoorbeeld preciezer, waardoor minder omliggend weefsel wordt aangetast.”
Ook Marc Coppens, afdelingshoofd chirurgisch dagziekenhuis UZ Gent, ziet de ligduur verkorten. “Hoewel we nog achterop hinken in vergelijking met het buitenland, is er ook bij ons een toename van meer én zwaardere ingrepen in dagziekenhuizen. Maar dat korter verblijf zien we evengoed bij patiënten die opgenomen worden.”
Afleiding
De vraag is of dat snelle ziekenhuisontslag het herstel bevordert. “Nadeliger voor de genezing zal het niet zijn, omdat er een goed opvangnet bestaat in die situaties”, zegt Coppens. “Bovendien hebben patiënten in hun vertrouwde thuisomgeving misschien meer afleiding van de pijn, terwijl ze in het ziekenhuis voortdurend geconfronteerd worden met hun herstel.”
Het kan dus mentaal al een verschil maken, denkt ook Cloet. “Of mensen effectief sneller genezen, durf ik niet te zeggen. Maar de thuissituatie kan wel comfortabeler voelen in de beleving, en zo misschien al helend zijn.”