Nieuwe kankerverwekkende stoffen ontdekt in rubberkorrels
Er zitten meer schadelijke en kankerverwekkende stoffen in rubbergranulaat dan eerst gedacht werd. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam (VUA). Rubbergranulaat, dat gebruikt wordt om kunstgrasvelden mee in te strooien, ligt al jaren onder vuur. Europa broedt nu ook op nieuwe regels.
De conclusie van de doctoraatsstudie van Ewa Skoczynka is duidelijk: er zitten veel meer schadelijke stoffen in rubberkorrels dan tot nu toe werd aangenomen. De wetenschapster kon met een ultrasone behandeling veel meer stoffen uit het granulaat extraheren. Die werden op hun beurt via een nieuwe techniek geanalyseerd. Deze onderzoeksmethode werd nog nooit eerder gebruikt bij metingen naar de stoffen in rubbergranulaat, dat gebruikt wordt om kunstgrasvelden mee in te strooien. Het resultaat? Skoczynka vond maar liefst 46 nieuwe stoffen. Sommige zijn kankerverwekkend, andere zijn op een andere manier schadelijk. Ze is ervan overtuigd dat ze nog meer stoffen kan vinden als het onderzoek verdergezet wordt.
De promotor van dit onderzoek is VUA-professor Jacob de Boer, die eerder al de schadelijke invloed van de stoffen in het rubbergranulaat onderzocht. In 2017 onthulde hij de resultaten van zijn onderzoek in het Nederlandse onderzoeksprogramma Zembla. De Boer had zebravisjes en hun embryo’s 24 uur lang blootgesteld aan water waarin rubberkorrels gelegen hadden. Binnen de vijf dagen waren alle 40 embryo’s dood en de volwassen zebravisjes vertoonden gedragsveranderingen.
Milieu- en gezondheidsrisico
Als er meer giftige stoffen zijn en die stoffen ook nog eens makkelijker kunnen weglekken uit de rubberkorrels, dan vergroot dat zowel het milieu- als het gezondheidsrisico, zo beweren professor de Boer en onderzoekster Skoczynska in de Nederlandse media. Bovendien is er volgens het duo nog geen duidelijkheid wat betreft het cumulatieve effect van al die toxische stoffen. De Boer acht de kans aanzienlijk dat ze elkaar versterken.
Eerder deze week maakte het Europese chemieagentschap ECHA bekend dat de stoffen dimethoxytetraglycol en dioctyltindilauraat op de voorlopige lijst van zeer zorgwekkende stoffen geplaatst werden. Deze stoffen kunnen een toxische invloed hebben op de vruchtbaarheid en de voortplanting. Opvallend is dat ze gebruikt worden in de productie van inkt, kunststoffen en... rubberbanden. Als beide stoffen uiteindelijk op de definitieve lijst geplaatst worden, dan moeten bedrijven in de toekomst een goedkeuring krijgen om ze nog te mogen gebruiken.
KUNSTGRASVELDEN
Europese verstrenging
Het Belang van Limburg analyseerde in 2017 samen met de universiteit Hasselt de rubberkorrels van 19 Limburgse kunstgrasvelden. Daaruit bleek dat toen al op elk onderzocht veld kankerverwekkende stoffen teruggevonden werden. Op sommige velden lagen de waarden ver boven de toegelaten Europese norm, de andere bleven eronder. Maar het zijn deze wettelijke waarden die al een tijd ter discussie staan. De Europese Commissie wil het aantal polycyclische aromatische koolwaterstoffen of PAK’s - stoffen die kankerverwekkend kunnen zijn - in rubbergranulaat immers drastisch verlagen en tegelijk ook de vervuiling door microplastics aanpakken. De beslissing hierover wordt binnenkort genomen.