“Zo’n reis is nooit zonder gevaar. Ik heb collega’s verloren op zee”
De baken van ervaring op een sloep vol zeilende BV’s? Dat is Piet Smet (57), kapitein met dienst in ‘Over de Oceaan’. De man die zonder verpinken in zwalpende masten klimt. De stem van rust wanneer die van Evi Hanssen omslaat in paniek. “Onderweg is een hechte vriendschap ontstaan.”
Zelfs wanneer hij geen oceanen temt of rond de godganse aardbol zeilt, zoekt Piet Smet het avontuur op. De zeerot is net terug uit Zuid-Afrika, waar hij twee maanden aan wal doorbracht en de natuur introk. “Recht door de Afrikaanse bush”, zegt hij. “Heel anders dan wat ik gewend ben. Maar eens iets anders, dat mag ook soms.”
Eens iets anders. Klasseer Over de Oceaan gerust onder dezelfde vlag. Met zes zeilmaagden de 5.000 kilometer tussen Lanzarote en Guadeloupe overvaren, zonder zelfs maar een reddingsboei in zicht: het vergt lef. Maar kapitein Piet was snel aan boord. “Mijn stuurman Willem werkt voor Woestijnvis. Hij belde me toen ik in Düsseldorf was voor een zeilbeurs. ‘Kunnen we praten? Ik kom naar daar’, zei hij. Toen Willem zijn uitleg deed, dacht ik: ‘Ja jongen, het zal wel’. Maar een half uur later was ik helemaal mee. Ik wilde het doen op één voorwaarde. Dat ik niet als schipper gewoon wat mensen ging afzetten. Iedereen moest betrokken zijn. Samen stressen, samen presteren.”
Piet weet waarover hij spreekt. Hij vaarde al 100.000 zeemijlen, of bijna vijf keer rond de evenaar. Zeilde vijftien jaar in de grootste races ter wereld, meer dan hij kan tellen. En won ooit de duorace IJmuiden-Lagos met 25 uur voorsprong op de tweede. “Zeilen is mijn leven”, zegt Piet. “Mijn hele familie deed het. Als kind ging ik op woensdagmiddag niet voetballen, maar zeilen op het meer. In 1985 nam Piet als 22-jarige deel aan de Whitbread Round The World Race. Die vaart eens om de vier jaar van Southhampton langs Kaapstad, Australië, Brazilië en de VS. Negen maanden lang. “Mijn sterkste prestatie, vind ik zelf. Anderhalf jaar voorbereiden en zeilen met één ploeg, dat was ongezien.”
Kuisvrouw
Vandaag leeft Piet in Zeeland, waar hij een jachthaven heeft. Hij leidt er zeilers op, professionals en amateurs. “Vertrouwen is de sleutel. Dat was ook mijn eerste les aan de BV’s. Ze moesten me blind willen volgen. Lachen en plezier maken mocht, maar zodra ik een beetje mijn stem verhief, moesten ze volgen. En dat deden ze, zonder morren.” Vooraf zijn medezeilers inschatten, kon Piet niet. Sommigen waren voor hem volstrekt onbekend. “Evi Hanssen en Otto-Jan Ham kende ik van de Nederlandse televisie. Die hebben nergens schrik voor. En Imke Courtois, een exvoetbalster, dat moest wel een dame met pit zijn. Maar van Dominique Persoone en Charlotte Vandermeersch had ik nog nooit gehoord. En Jani Kazaltzis… (lacht) Ik wist niet wat te verwachten. Maar vrienden verzekerden me: ‘Jani weet van aanpakken’.”
Door slecht weer viel de hele voorbereiding in het water, maar toch geloofde Piet erin. “De BV’s namen hun taken bloedserieus. Zelfs Jani als kuisvrouw. (lacht) Zo’n lange reis is nooit zonder gevaar. Ik heb genoeg collega’s verloren op zee. Dat gebeurt. Maar als je in een storm belandt, heb je geen tijd om bang te zijn. Je moet kalm blijven. Gelukkig hadden we tijdens Over de Oceaan goed weer. En de kleine crisissen hebben we overleefd. Toen Evi panikeerde tijdens een woelige nacht hebben we haar samen opgevangen. Er is een hechte vriendschap ontstaan.”
Opnieuw uitvaren
Piet hoort de BV’s nog vaak. Imke Courtois, druk bezig met het behalen van haar zeildiploma, duikt geregeld op in zijn jachthaven. En in het chatgroepje worden plannen gesmeed voor een nieuwe tocht. “Maanden na de opnames gingen we al eens twee dagen varen”, vertelt Piet. “Ze rolden er zo weer in. Dat is het mooiste compliment voor een kapitein. Een vervolg op Over de Oceaan? Zie ik zeker zitten. De vraag is trouwens al gesteld. Deze tocht evenaren met andere BV’s, wordt moeilijk. Ons clubje is uniek. Maar met mijn stuurman Willem en dezelfde filmploeg erbij teken ik. De impact van die mensen wordt te snel vergeten.”
→ ‘Over de Oceaan’, Vier, 20.35 uur
Met mijn stuurman en dezelfde filmploeg erbij, teken ik voor een nieuw seizoen. Die vraag is al gesteld
Pïet Smet
Kapitein in ‘Over de Oceaan’