Aan euforie zit altijd een haakje

woord euforie kwam in deze krant op 5 april 1958 gewoon uit het niets, of beter, zoals zo vaak, uit het Frans, uit Brussel: “We zullen er op waken dat de bevolking niet in een toestand van euforie, van bedwelming, terechtkomt”, zegt het hoofdartikel. De bedwelming als uitleg hoorde er nog bij.

was er bedwelmend? De Wereldexpo die op 17 april zou openen. Want economisch gezien bevindt het land zich in een depressie. De steenkoolmijnen tellen 60.000 werklozen en een verbetering is er niet in zicht. Hoe zal ‘de naakte werkelijkheid’ eruitzien als ‘de lampions in Brussel’ worden gedoofd? Geen reden tot euforie.

jaar is er nog sprake van ‘schijnbare euforie’, ‘bedrieglijke euforie’, en ‘een gevaarlijke staat van euforie’ na het drinken van alcohol. In de jaren zestig heerst er 107 keer euforie, in de jaren zeventig 643 keer, een echte doorbraak.

Misschien ten dele ook wel, zoals de Dikke Van Dale schrijft: ‘opgewekt door het gebruik van opiaten’.

dateert in het Frans van 1732 en was toen een medische term die tegelijk ‘algemeen gevoel van welbehagen‘ en ‘toestand van overspannen-zijn’ betekende. ‘Eu-’ staat in het Grieks voor ‘goed’, ‘-forie’ komt van ’pherein’, dragen, het goed verdragen van pijn. Vergelijk de ‘eu’ in ‘eu-thanasie’: letterlijk ‘goede dood’.

de voorbije dagen in deze krant: ‘De Senegalees liet zich niet leiden door euforie. Voetjes op de grond.’ ‘Lang duurde de euforie niet’. ‘Ik ga niet mee in de euforie.’ ‘Ik zie geen reden tot euforie.’ ‘Vorige week was het in het rusthuis nog een en al euforie.’

heeft altijd een haakje.