Te veel vis eten kan leiden tot kwikvergiftiging

FACT

Zijn voorliefde voor vis werd de Britse zanger Robbie Williams bijna fataal: hij liep er een zware kwikvergiftiging door op. Is vis een gevaarlijk product geworden?

CHECK

Een kwikvergiftiging via vis staat ook bekend als de minamataziekte, genoemd naar de Japanse stad Minamata, waar een chemische fabriek tussen 1932 en 1968 massaal kwik in zee dumpte. Dat kwik werd opgeslagen in vis en schaalen schelpdieren. Het leidde tot een massale vergiftiging van de bewoners van Minamata, die veel vis aten. In totaal overleden 1.784 personen. Een kwikvergiftiging herkent men aan volgende symptomen: onzekere bewegingen, gevoelloosheid in handen en voeten, spierzwakte en in extreme gevallen coma en overlijden. Wetenschappers onderzochten het fenomeen wereldwijd door alle studies over kwikvergiftiging te verzamelen. Ze vonden 164 studies uitgevoerd in 43 landen. Er was een hoog risico op kwikvergiftiging bij bevolkingen in de gebieden rond de Noordpool, waar mensen grote hoeveelheden zeedieren consumeren, en in de buurt van goudmijnen, waar men kwik gebruikt voor goudextractie.

Goudmijnen vindt men in Afrika, Azië, Amerika en Australië. In 2015 onderzocht het Europese Voedselagentschap (EFSA) het kwikgehalte in vis. Lage kwikgehaltes (minder dan 50 microgram per kilogram) werden aangetroffen in haring, zalm, forel en inktvis. Hogere kwikgehaltes zaten in brasem, kreeft, makreel, snoek en tonijn. De kwik-kampioen was de zwaardvis, met 1.212 microgram/ kg. Het EFSA oordeelde dat een wekelijkse inname van 1,3 microgram per kg lichaamsgewicht een aanvaardbare maximale dosis is. Concreet: een persoon van 70 kg krijgt best niet meer dan 91 microgram kwik per week binnen. Bij normale consumptie vormt dat voor de meeste vissoorten geen probleem. Een portie van 100 gram tonijn bevat bijvoorbeeld 29 microgram kwik en 100 gram kreeft bevat 30 microgram. Met zwaardvis moet je wel wat uitkijken, want 100 gram zwaardvis bevat al 121 microgram kwik. Dat is meer dan de maximale dosis. Als consument kan je niet telkens opzoeken welke en hoeveel vis nu wel kan. Daarom heeft het Vlaams Instituut Gezond Leven één veilig advies: eet één of af en toe twee keer per week vis of schaaldieren. Vroeger was de regel ‘twee keer per week vis is gezond’, maar nu stelt men liever ‘één tot twee keer’.

Wat was er dan aan de hand met Robbie Williams? Wel, hij zou twee tot drie keer per dag vis gegeten hebben…