Eerste tekenen dat vaccins hun werk doen in rusthuizen
In Limburg hebben alle rusthuisbewoners een eerste prik met het coronavaccin gekregen.
In de ziekenhuisopnames en sterftecijfers lijken de eerste tekenen zichtbaar dat het vaccin zijn werk doet. “Maar we hebben hierover nog geen statistische zekerheid”, zegt viroloog Steven Van Gucht.
Vijf weken nadat Roger Sterckendries in rusthuis Triamant in Sint-Truiden de eerste prik kreeg, zijn alle rusthuisbewoners in Limburg een eerste keer ingeënt met het Pfizer-vaccin. Wzc Immadi in Hasselt kwam gisteren als allerlaatste woonzorgcentrum aan de beurt (zie kader), waarmee nu in totaal ruim 9.200 rusthuisbewoners in Limburg gevaccineerd zijn. 273 rusthuisbewoners werden niet ingeënt: 86 omdat ze geen vaccin wilden, de anderen omwille van medische of nog andere redenen. Van de 9.303 personeelsleden in de rusthuizen die al een vaccin kregen aangeboden, werden er 1.326 niet gevaccineerd. Daarmee bedraagt de vaccinatiebereidheid bij het rusthuispersoneel in Limburg momenteel ruim 85 procent. Dat is dus ruim boven de 70 procent die de overheid vooropstelt voor een terugkeer naar het normale leven.
Sterftecijfers
Vraag is nu of die eerste vaccinatieronde in de rusthuizen al zijn vruchten afwerpt. Als we naar het aantal besmettingen kijken, lijkt dat alvast wel het geval. Volgens
cijfers van Sciensano daalt het aantal besmettingen bij 90plussers in ons land met 21,3 procent in een week tijd. Bij 80-plussers is er een afname met 20,5 procent. In Limburg neemt het aantal besmettingen bij 90-plussers zelfs af met 43,5 procent op weekbasis en met 40,3 procent bij 80-plussers.
“De besmettingen bij 80- en 90plussers evolueren inderdaad in gunstige zin”, zegt viroloog Steven Van Gucht. “Al moeten we er wel rekening mee houden dat er nog altijd heel wat mensen boven de 80 en 90 jaar thuis wonen en dus nog niet gevaccineerd zijn. Veel belangrijkere graadmeters dan de besmettingen zijn de ziekenhuisopnames en de sterftecijfers”, zegt Van Gucht. “Zo zien we dat het aantal opnames van rusthuisbewoners in het ziekenhuis in een week tijd gezakt is van 13 naar 11 procent.
Daarnaast daalt het aantal overlijdens bij rusthuisbewoners verhoudingsgewijs sneller dan bij de rest van de bevolking. In ons land sterven nu 4 procent minder mensen aan Covid-19 dan de week daarvoor. In de ziekenhuizen bedraagt die daling 2 procent, in de woonzorgcentra zijn er op weekbasis 10 procent minder sterfgevallen.”
Statistische zekerheid
Of het aantal ziekenhuisopnames en sterfgevallen bij rusthuisbewoners daalt omwille van de vaccinatie? “Dat zou kunnen”, zegt Steven Van Gucht. “De cijfers voor de rusthuizen evolueren week na week gunstig, al hebben we er op dit moment nog geen statistische zekerheid over of dit het gevolg is van de vaccinaties. We vermoeden dat we dat effect pas echt goed gaan zien wanneer alle rusthuisbewoners
een tweede dosis hebben gekregen”, zegt Van Gucht. “Volgens de klinische studies van Pfizer is er twaalf tot veertien dagen na de eerste prik een bescherming van zo’n 80 procent. Eén week na het toedienen van de tweede dosis loopt die bescherming op tot 94 procent. Al zal die bescherming bij rusthuisbewoners allicht wat lager liggen. Bij oudere mensen is het immuunsysteem immers al wat vermoeid, waardoor de immuunrespons wat lager is.”
Ziekenhuizen
In de zeven Limburgse ziekenhuizen lagen gisteren in totaal nog 118 Covid-patiënten. 10 van hen zijn rusthuisbewoners, zo blijkt uit cijfers van het Agentschap Zorg en Gezondheid. “Wij hebben de afgelopen twee weken geen enkele rusthuisbewoner meer opgenomen”, zegt Erwin Bormans, directeur van het ZOL
in Genk. “Ook hebben we recent geen meldingen meer gekregen van uitbraken in rusthuizen in onze omgeving.” Of dit een ge
volg is van de vaccinatie in de rusthuizen? “Mogelijk wel, al is dat moeilijk met zekerheid te zeggen”, zegt Bormans. “Wel zien we dat het aantal ouderen dat nog thuis woont en met Covid-19 wordt opgenomen in ons ziekenhuis stabiel blijft op zo’n 1 à 2 per dag.” Die thuiswonende ouderen zijn momenteel nog niet gevaccineerd. Bij Jessa in Hasselt zien ze voorlopig “weinig verschil in het aantal opnames van rusthuisbewoners, omdat er ook weinig opnames vanuit de woonzorgcentra zijn”. Bij Noorderhart in Pelt werd er in de week van 25 januari geen enkele rusthuisbewoners opgenomen, maar vorige week waren er dat opmerkelijk genoeg plots zes. “Al was dat wellicht nog een gevolg van reeds aanwezige besmettingen in de woonzorgcentra in onze omgeving”, klinkt het bij Noorderhart.
“Dit geeft ons eindelijk weer hoop voor de toekomst” “We vermoeden dat
we het effect pas echt goed gaan zien
wanneer alle rusthuisbewoners een tweede dosis hebben gekregen”
Viroloog Steven Van Gucht