Lambert (70) schrijft boek over de nacht dat Hondsgat in brand vloog
Het verhaal van de neergehaalde bommenwerper in het Hondsgat van Martenslinde in de nacht van 16 op 17 augustus 1941 was voor Lambert Loix van de werkgroep WO II aanleiding om de gebeurtenis rond de vijf omgekomen vliegeniers verder uit te spitten. Het opzoekingswerk resulteerde in een boeiend boek, twee gedenkplaten en enkele opgegraven onderdelen van het gecrashte vliegtuig.
Ik verzamelde in de loop van de jaren heel wat foto’s van vroeger. Het was de foto waarop vijf doodskisten stonden opgesteld aan de kerk van Martenslinde (kleine foto links) die me deed besluiten dit verder uit te zoeken”, zegt Lambert Loix (70) van de werkgroep WO II - Martenslinde. “In mijn zoektocht, samen met Jeannine Vanherle, kwam ik heel wat mensen op het spoor die zich nog herinnerden dat er destijds een bommenwerper neerstortte in het Hondsgat. Dat zijn grote weilanden aan de rand van het dorp. Annie Gijsen, ondertussen 91 jaar, vertelde ons dat ze in die bewuste nacht van 16 op 17 augustus 1941 kort na middernacht in haar bed lag en dat ze werd gewekt door een enorm geluid en fel licht. Een brandend vliegtuig kwam naar beneden en alles spatte uit elkaar.”
Onderdelen gevonden
Lambert komt in zijn onderzoek ook Herman Brulmans uit Rijkhoven op het spoor. Met zijn metaaldetector had Herman jaren geleden al enkele onderdelen van de gecrashte Armstrong
Whitworth Whitley Mk-V kunnen opgraven. “Het vliegtuig was onderweg voor bombardementen op Keulen, het kwam uit de richting van Hoeselt”, vertelt Herman Brulmans (54). “Het stond in brand. Het vloog over Alden Biesen en maakte dan een bocht via Kleine-Spouwen om daarna in een grote bocht rondom Martenslinde te vliegen en zo terug in de richting van het kasteel van Alden Biesen. Boven het ‘Paardenkerkhof’ was er een ontploffing aan boord van het brandend vliegtuig waardoor delen van de vleugels afbraken en het vliegtuig zich iets verderop in het ‘Hondsgat’ in de grond boorde, vlak bij de Kastanjedreef. Hier heb ik onder andere verschillende onderdelen teruggevonden tijdens een prospectie met een metaaldetector, zoals een schroefblad van een van de propellers maar ook een gedeelte van de romp.”
Precies 80 jaar later
Met de nummers op de wrakstukken kon ook achterhaald worden dat de crew van de bommenwerper bestond uit vier Britse en één Canadese vliegenier. “De gezagvoerder Henry Hetley Pearson was 21 jaar oud toen hij in het oog kwam van de overal in de buurt opgestelde zoeklichten en door een Duitse nachtjager werd neergehaald”, zegt Loix. “Het hele relaas van die bewuste nacht heb ik nu verzameld in een boekje dat de gebeurtenissen duidelijk weergeeft met veel archief- en fotomateriaal.”
Samen met de stad Bilzen werden ook twee gedenkplaten geplaatst met info en illustraties. Eentje op het kerkhof en eentje op de crashplek. “We hopen op de Erfgoeddag van 25 april een mooie tentoonstelling te kunnen organiseren rond ‘De nacht van 16 op 17 augustus 1941 in Martenslinde’, wat ook de titel is van het boek”. Op 21 augustus is het juist 80 jaar geleden dat de soldaten zijn begraven in Martenslinde en wordt er een herdenking ingericht rond de omgekomen soldaten.