Geen vleermuizentelling uit vrees voor corona
De vleermuizen in de grotten van Riemst worden dit jaar niet geteld, uit angst dat het coronavirus er overspringt van mens op dier. Covid-19 vond zijn oorsprong bij Aziatische vleermuizen. “Het laatste wat we willen is een Europese vleermuizenvariant van het virus.”
Eerst en vooral: de oorzaak van de coronapandemie ligt niet bij onze Europese vleermuizen. Die zijn nog clean. Covid-19 werd voor het eerst ontdekt in China. “Dus is er een sterk vermoeden dat een voorouder van dit coronavirus zijn oorsprong vond bij Aziatische vleermuizen, of die uit ZuidoostAzië, denk maar aan Laos of Vietnam. Maar de weg van de vleermuis naar de mens kennen we nog niet”, zegt viroloog Steven Van Gucht, die dierengeneeskunde heeft gestudeerd. “Wellicht gebeurde de overdracht op de mens via tussenstappen. Dat kan een civetkat geweest zijn, of een marterachtige. We weten het niet. Er komt ook weinig informatie vanuit China. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft een internationaal team naar het land gestuurd voor verder onderzoek naar de bron van het virus. We kunnen wel al stellen dat de vleermuis daarin een cruciale rol speelt.” Om die reden vindt de viroloog het verstandig om geen vleermuizentelling te doen.
Mutaties
De vleermuizenwerkgroep van Natuurpunt Limburg blijft dit jaar dan ook ver weg van de overwinteringsplaatsen van vleermuizen, zoals de mergelgrotten in Riemst. In die grotten overwintert liefst 40 procent van de Vlaamse vleermuizenpopulatie. “Geen telling, geen controle. Een beslissing op internationaal vlak. Ook al is het besmettingsrisico door mondmaskers en afstand klein, toch zouden we het onszelf niet vergeven mochten we het virus naar onze Europese vleermuizen overdragen”, zegt Ghis Palmans, coordinator van de vleermuizenwerkgroep.
De bedreigde diersoort zou weliswaar weinig last hebben van corona, maar een besmetting houdt een nieuw risico in voor de mens. “Mocht het virus zich beginnen te verspreiden bij de Europese vleermuizen, dan kan het daar muteren. Die nieuwe variant kan dan weer bij de mensen terechtkomen. Zo’n nieuw reservoir aan vleermuismutaties willen we absoluut vermijden. We moeten het virus nu eerst bij de mens onder controle krijgen”, zegt Van Gucht.
Volgens de viroloog mogen we het lot niet tarten. “We hebben al gezien dat het virus dat nu bij de mensen circuleert de mogelijkheid heeft om over te gaan op dieren. Onze huiskat is gevoelig, al zal die buiten wat diarree niet erg ziek worden. Katten zijn ook geen grote verspreiders, honden evenmin. Fretten en nertsen blijken wel erg gevoelig.”
Er waren al uitbraken in nertsenkwekerijen in Denemarken en Nederland. De dieren werden besmet door de mensen die er werkten. Het virus heeft zich dan door mutaties aangepast aan de andere gastheer en die heeft de nertsenvariant van het virus opnieuw overgebracht op het personeel in de kwekerijen. Het nertsenvirus bleek gelukkig niet gevaarlijker voor de mens dan het bekende coronavirus. Maar niemand zit te wachten op een nieuwe Europese vleermuizenvariant.