Waar een grote stal wordt gepland, start het buurtprotest
der Vlaamse landbouwbedrijven versus 140 starters. Ieder jaar verliezen 850 landbouwbedrijven hun functie. Kapitaalkrachtige burgers kopen steeds meer hoeves op aan prijzen die landbouwers niet kunnen betalen en vervolgens komen ze in conflict met landbouwers. Er is dringend nood aan betere ruimtelijke ordening op het platteland waarbij het renoveren van een hoeve enkel voor boeren interessant wordt.”
Maffia-achtige toestanden
“We krijgen soms met maffia-achtige toestanden te maken”, vindt Ronald Jacobs die de dossiers opvolgt voor Natuurpunt. “Elke intensieve veehouder moet om de drie jaar grondwaterstalen laten nemen. In één Limburgs dossier beweerde men dat er geen stalen waren om de slechte resultaten te verdoezelen. In de aanvraag van een dossier in Landen zaten foto’s die zo waren genomen dat de huizen niet in beeld kwamen. Het project ligt op 400 meter van het centrum. Er wordt soms gegoocheld met uitstootcijfers. Vaak worden gelieerde bedrijven op naam van familieleden gezet. Op die manier kan de overlast worden gespreid over verschillende dossiers.”
“Je kunt ook oneindig aanvragen blijven doen”, zegt een buurtbewoner van het actiecomité van Borgloon. “En dan maar hopen dat de aandacht voor het dossier verdwijnt. Als buurtbewoner moet je voortdurend alert blijven.” Volgens Jacobs checkt de overheid de dossiers niet grondig genoeg. “De ambtenaren gaan uit van de juistheid van een MER-rapport dat volgens de wet moet worden opgesteld door een onafhankelijke deskundige.” Een grondig nazicht komt er pas als actiegroepen in beroep gaan.”Maar ik stel me ernstige vragen bij de onafhankelijkheid van sommige experts.” De ammoniakkaart van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) laat een overlapping zien tussen de uitstoot en veestallen. Vooral in West-Vlaanderen, de Noorderkempen en Noord-Limburg swingen de ammoniakcijfers de pan uit. 85 procent van de Vlaamse ammoniakuitstoot is volgens een VMM-rapport afkomstig van mest van rundveeen varkensstallen. Sinds 2000 daalde de ammoniakuitstoot wel met 25 procent door milieuvriendelijkere stallen, beter voer en de inkrimping van de veestapel, maar die dalende trend is al tien jaar gestokt. “We zitten vijf keer boven de kritische grens voor lagere plantensoorten. Dit vernietigt onze biodiversiteit”, zegt Ronald Jacobs. Qua stikstofdepositie - ook sterk veroorzaakt door industrie, verkeer en huishoudelijke verwarming - is de situatie volgens milieustudies nog erger dan in Nederland. “De gemiddelde stikstofdepositie per hectare ligt hier nog net iets hoger. In Vlaanderen wordt in 71 procent van de natuurgebieden de norm voor stikstofdepositie overschreven. Dat is één procent meer dan in Nederland.”
Goedschalig
Volgens landbouwonderzoeksinstituut Ilvo is grootschaligheid niet noodzakelijk slechter voor de uitstoot. “Een groter bedrijf dat een hogere milieu-efficiëntie en ligging heeft, kan qua impact beter zijn dan evenveel dieren verspreid over kleinere bedrijven. We merken dat precies hetzelfde staltype met dezelfde grootte tot 30 procent kan variëren in emissie. Veel hangt af van het management van de landbouwer. Het zou beter zijn om te focussen op goedschalig; de schaal waarbij de boer zich goed voelt én in harmonie kan blijven met zijn omgeving.”
“Ambtenaren gaan uit van de juistheid van een MER-rapport opgesteld door een deskundige. Maar ik stel me vragen bij de onafhankelijkheid van sommige experts”
Ronald Jacobs
Natuurpunt