De grootste bedrieger ooit
Gisteren stierf Bernard Madoff, ‘Bernie’ voor de vrienden. Al betwijfel ik dat Madoff vrienden had. Op het hoogtepunt van zijn carrière was hij ongetwijfeld heel populair. Madoff was een beleggingsadviseur, een fondsbeheerder en een genie. Schijnbaar heel succesvol, want hij was iemand die nooit geld verloor met beleggen. Tenminste, dat dachten veel te veel mensen. Dat hij ook voorzitter was van de Amerikaanse technologiebeurs Nasdaq maakte hem alleen maar betrouwbaarder en populairder. In december 2008 kwam de val. In de grootste financiële crisis in meer dan 70 jaar werd duidelijk dat de mooie beleggingsresultaten die Madoff produceerde, gebaseerd waren op fraude en bedrog. Er was niks van waar. Madoff beheerde op dat moment maar liefst 65 miljard dollar van klanten. Daarvan zou minstens 18 miljard dollar verdwenen zijn. Madoff gaat daarmee de geschiedenis in als de grootste bedrieger ooit.
Wat heeft hij gedaan met die 18 miljard dollar? Welnu, het grootste deel van dat geld was er zelfs nooit. Het was lucht. Madoff vertelde iedereen dat hij mooie resultaten boekte, maar dat was niet het geval. En telkens iemand zijn geld opvroeg, kreeg hij dat mee. Er was toch genoeg nieuw geld van nieuwe beleggers. Zo’n fraude noemen we een piramidespel of Ponzi scheme, naar Charles Ponzi, de eerste die zo’n bedrog pleegde.
Is zo’n megaverlies nu onmogelijk geworden? Neen, helaas niet. Ondanks de vele nieuwe controlemechanismen die werden ingevoerd sinds de ontdekking van het bedrog van Madoff, gaan er af en toe nog vele miljarden verloren. Niet alleen door fraude, maar ook door hebzucht. Ook vandaag zijn er mensen met dollartekens in de ogen die op zoek zijn naar een formule of een belegging om op korte tijd schatrijk te worden. Ook vandaag worden te grote risico’s genomen. Dat is niet goed. Dat loopt fout af. Het enige wat niemand kan, is voorspellen wanneer het fout afloopt. Net als bij de fraude van Madoff kan dat bijzonder lang duren.
Een beetje hebzucht is goed. Te veel is nooit goed. De fraude leverde Madoff een gevangenisstraf op van 150 jaar. In de VS wordt niet gelachen met financieel gesjoemel. Op het moment van de veroordeling was hij 71. Gisteren is Madoff als 82-jarige gestorven in de gevangenis. Zijn zonen zijn ondertussen ook gestorven, aan kanker en door zelfmoord. En tot vandaag blijven onderzoekers speuren naar een deel van het verloren geld van Madoff. De man mag dan wel gestorven zijn, de chaos die hij achterliet is nog steeds niet helemaal ontrafeld.
Ook vandaag zijn er mensen op zoek naar een formule of een belegging om
op korte tijd schatrijk te worden