Salomonsoordeel?
Wel excuses, geen sancties, alleen 13 aanbevelingen. Is dit een salomonsoordeel van minister Ben Weyts in dit lastige en delicate dossier? Misschien wel. De gymnasten die aan de alarmbel trokken hebben een schuldbekentenis gekregen en de belofte dat de cultuur in het turnwereldje zal veranderen. Veel kopen ze daar niet mee, maar om een schadeloosstelling was het hen ook nooit te doen, toch? Met erkenning en excuses zullen ze het moeten doen. De schuldig bevonden coaches mogen niet mopperen en Nina Derwael ook niet: als ze nu nog een vaccin krijgt, kan ze sereen naar de Spelen toeleven. Dat is wat iedereen haar altijd toegewenst heeft. Ook al klonk het vrijdag steeds dat welzijn belangrijker is dan topprestaties, haar medaillekansen wou iedereen veiligstellen.
Ook de Gymfed mag niet klagen. De commissie is hard voor haar: ze stond erbij en keek ernaar, heeft kinderen in de steek gelaten, plaatste prestaties boven welzijn, vond pluimen op de eigen hoed belangrijker dan de trauma’s die vele turnsters levenslang meedragen. Maar – zo luidt het – dat was allemaal de schuld van het vroegere bewind. Van AD Lode Grossen die vorig jaar met pensioen ging, van TD Valerie Van Cauwenberghe die al opzij geschoven is. Zo komt de Gymfed er toch makkelijk van af.
Of dit echt een salomonsoordeel is, moet de toekomst uitwijzen. The devil is in the detail, zeggen de Engelsen. De aanbevelingen van de commissie klinken goed, maar ze moeten nog ernstig in de praktijk gebracht worden. Er moet herstel komen voor de slachtoffers, zegt Weyts. Wat gaat dat betekenen? Persoonlijke,
welgemeende excuses lijkt een minimale eerste stap, want een ‘sorry’ in een filmpje klinkt toch wat te oppervlakkig.
Wees voorzichtig met het één-campus-model, zegt Weyts, en wees transparant met de selectiecriteria. Lees: ook wie niet in Gent traint, moet een faire kans krijgen. Axelle Klinckaert zal het graag horen. Zij verliet Gent in november en traint nu in Nederland. Ze werd onlangs onvriendelijk onthaald op de testwedstrijden en bij haar eerste foutjes is ze gedumpt uit de EK-selectie. Volgens de aanbevelingen zou zij, en ook Dorien Motten, in de toekomst echte kansen moeten krijgen. We zijn benieuwd. De voornaamste eis vergt lobbying op internationaal niveau: de minimumleeftijd voor meisjes optrekken van 16 naar 18, zoals bij de jongens. Zoals Weyts zei in zijn inleiding: “We vergeten te gauw dat dit niet alleen over topsport gaat, maar ook over kinderen. Die leeftijd moet omhoog.”
Deze problematiek is geen Belgisch fenomeen. De praktijken zaten ingebakken in de turncultuur en zijn overgewaaid vanuit China en het oostblok. De echte uitdaging is nu om een andere cultuur te installeren en te bewijzen dat ook daarmee topprestaties mogelijk zijn. Andere landen bewijzen dat het kan. Topsport zal altijd keihard zijn, en gymnastiek nog ietsje harder. Maar het kan niet dat zowat iedereen die uit het turnen stapt - zelfs na drie olympische deelnames, zoals Gaelle Mys met trauma’s achterblijft. Pas als je dochterlief weer met een gerust hart naar Gent kan brengen, heeft de Belgische gymnastiek ook na Nina Derwael nog een mooie toekomst. Alleen dan is Weyts’ oordeel een wijs oordeel geweest.