Noord-Korea zet leger in tegen corona
Twee jaar lang hield Noord-Korea vol dat zijn inwoners gespaard bleven van corona. Die tijd is voorbij: meer dan een miljoen Noord-Koreanen hebben plots “koorts”. Kim Jong-un zet zelfs het leger in. Maar hoe klaar is het land voor de pandemie? Waarnemers maken zich enorme zorgen.
NOORD-KOREA PANDEMIE
Meer dan 1,2 miljoen Noord-Koreanen zijn getroffen door een plotse “koorts”, zoals de staatsmedia het omschrijven. Ook zouden vijftig mensen overleden zijn sinds een subvariant van omikron enkele weken geleden doorbrak in de hoofdstad Pyongyang. Hoeveel mensen effectief getroffen zijn door het coronavirus is onduidelijk. De testcapaciteit in het geïsoleerde land is uiterst beperkt. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voerde NoordKorea 64.000 tests uit sinds het begin van de pandemie. Ter vergelijking: in Zuid-Korea zijn dat er ongeveer 172 miljoen.
Keiharde lockdown
Wel is duidelijk dat de situatie bijzonder ernstig is. Tekenend is de oorlogstaal van grote leider Kim Jong-un. Tijdens een politbureau afgelopen weekend zou hij zijn ondergeschikten een veeg uit de pan hebben gegeven over de trage verdeling van medicijnen. Hij beval de “krachtige troepen” van de medische component van het leger om “de verdeling van medicijnen in Pyongyang meteen te stabiliseren”.
Een kleine week eerder ging het land al in een lockdown. Hoe die er precies uitziet, is zoals steeds in het geheimzinnige land in mist gehuld. “Kim Jong-un heeft expliciet verwezen naar China, dus je mag ervan uitgaan dat hij een gelijkaardige strategie hanteert”, zegt Koen De Ceuster, Koreaspecialist aan de Universiteit van Leiden. Dat betekent: keiharde lockdowns.
Het is een opvallende ommekeer in een land dat de voorbije 2,5 jaar – toch volgens de officiële bronnen – gespaard is gebleven van corona. Een onwaarschijnlijke claim, aangezien zowat de hele wereld getroffen is door het virus, van het basiskamp op Mount Everest tot Antarctica. Toch bleef het land wellicht gespaard van grote uitbraken. “Noord-Korea heeft als antwoord op corona de grenzen heel snel gesloten, net zoals bij eerdere epidemieën, zoals de SARS-epidemie (in 2003, nvdr.)”, zegt De Ceuster. Dat gebeurde al in januari, toen wij in België nog de kat uit de boom keken. “De handel viel zo goed als stil”, zegt de Ceuster. “Wie toch de grenzen overstak, kon dat enkel onder heel strikte voorwaarden.”
Niemand een prik
Nu gaat het plots heel snel. Het lijkt erop dat Noord-Korea nu meemaakt wat de rest van de wereld in 2020 over zich heen kreeg. Het mag dan getroffen zijn door de minder dodelijke omikronvariant, het land is bijzonder kwetsbaar voor Covid-19. Geen enkele Noord-Koreaan kreeg een coronaprik, een vaccinatieprogramma is onbestaande. Kim Jong-un heeft in het verleden nochtans twee keer vaccins aangeboden gekregen, één keer van China en één keer van het VN-vaccinatieprogramma Covax. Die spuiten konden beter naar een land gaan dat écht last had van corona, oordeelde de grote leider toen.
Kim Jong-un wil nu tonen dat hij erbovenop zit, maar de situatie in het veld is zorgwekkend. De gezondheidszorg in zijn land is in een bijzonder slechte staat. “De farmaceutische sector is er sterk verzwakt”, zegt De Ceuster. “Gezondheidszorg is er in principe gratis, maar je moet wel je eigen medicijnen meenemen naar het ziekenhuis. Beademingstoestellen zijn al helemaal een drama. Op dergelijke epidemieën is NoordKorea totaal niet voorbereid.” Ook nu krijgt Noord-Korea hulp aangeboden uit China en ZuidKorea. Vraag is of het land daar deze keer op zal ingaan. De kans is reëel dat het daartoe gedwongen wordt, want de situatie dreigt uit de hand te lopen. “De bevolking is relatief jong, maar de algemene gezondheidstoestand is slecht”, zegt De Ceuster. “Een groot deel van de Noord-Koreanen kampt met chronische hongersnood.” De voedselschaarste dateert al van voor corona, maar door de gesloten grenzen kwam daar een economische klap bovenop. Die cocktail kan het land potentieel destabiliseren. Zeker als het aantal doden en zieken nog fel toeneemt. “Dat zou de leider verzwakken, want Kim Jong-un heeft beloofd om de levensstandaard te doen stijgen”, zegt De Ceuster. “Noord-Korea zet een brede borst op en probeert met raketten de wereld te imponeren, maar het is een heel fragiel land. Als aan de basis geknaagd wordt, krijgen we een potentieel gevaarlijke situatie. Het volk zal zich niet snel tegen het regime keren, maar als de voedselvoorziening door de lockdowns – het enige wapen dat nu Noord-Korea heeft – in de problemen komt, kunnen wel plaatselijke rellen uitbreken.”