“Hef bescherming verwaarloosde hoeves op”
Riemst telt een dertigtal hoeves die beschermd zijn als monument en/of dorpsgezicht. Bij een aantal ervan vraagt de gemeente zich af of bescherming vandaag nog verantwoord is.
Heel wat hoeves kregen bescherming in de jaren 1990, op een moment dat er nog een actief landbouwbedrijf in gevestigd was. Maar steeds meer hoeves komen vandaag leeg te staan. Wanneer ze op de markt komen hebben ze een onderhoudsachterstand en zijn er grote investeringen nodig. Helaas zijn zulke investeerders amper te vinden.
Mergel
“We zijn bezorgd over de leegstaande en verwaarloosde hoeves in onze gemeente”, geeft burgemeester Mark Vos (CD&V) te kennen. “Op dit ogenblik tellen we een dertigtal boerderijen die beschermd zijn als monument en/ of dorpsgezicht. Sommigen ervan zijn echter in een erbarmelijke staat en zijn een smet op onze dorpen. De hoge restauratiekosten schrikken de eigenaars af, ook al kunnen ze rekenen op overheidssubsidies. Deze problematiek speelt in heel Haspengouw, maar kent in Riemst nog een bijkomende uitdaging doordat verschillende van deze hoeves in mergel opgetrokken zijn. De specifieke eigenschappen van deze natuursteen en het beperkte aantal gekwalificeerde vakmensen maken een eventuele restauratie extra duur.”
Realistisch
Riemst roept daarom de hulp in van bevoegd Vlaams minister Matthias Diependaele (N-VA). “Niks doen is geen optie, want dat maakt de situatie enkel maar erger”, aldus Vos, die namens de gemeente een bijzondere aandacht vraagt voor de Paenhuyshoeve in Riemst-centrum en de Hoeve Liesens (of Pauly) in Zussen. “De Paenhuishoeve stond al jaren leeg toen ze in 2019 getroffen werd door brand en is nu een krot in het centrum van Riemst. Ze is in onverdeeldheid en de verantwoordelijkheid ligt bij de meer dan 80 erfgenamen. Zij hebben al heel wat stappen gezet in moeilijke omstandigheden. Het gemeentebestuur zou het kenmerkende monumentale dorpsgezicht niet graag verloren zien gaan, maar dit kan alleen gered worden met een financieel realistische nieuwe ontwikkeling waarbij soepel omgegaan wordt met de historische resten én een maximale financiële ondersteuning vanuit Onroerend Erfgoed. Als dit niet haalbaar blijkt, stelt zich de vraag of de bescherming gehandhaafd moet blijven”, zegt de burgemeester.
Instabiel
De situatie van de Hoeve Liessens in Zussen is nog dramatischer. Mark Vos: “Het pand is een zogenaamde ‘staatloze nalatenschap’ omdat de erfgenamen de hoeve als erfenis verwierpen. Ze staat sinds 2013 leeg en de toestand gaat zienderogen achteruit. Ondergronds bevinden zich instabiele mergelgroeven. Enkel na stabilisatie van de groeven kan een eventueel bovengronds project vergund worden. Ook in deze hoeve brak begin dit jaar brand uit waardoor er enkel nog een ruïne overblijft.” Nu minister Diependaele onlangs te kennen gaf dat hij tegen eind 2022 meerdere ‘probleemgevallen’ wil herbeoordelen en de opheffing van de bescherming ervan in overweging wil nemen, vraagt Riemst om ook een ‘gedragen oplossing’ te vinden voor beide vierkantshoeves.