Weg met het midden

Het einde van een tijdperk is ingezet: weg met het midden, leve de uitersten. Niet alleen extreemrechts groeit, ook extreemlinks. Mensen houden duidelijk alsmaar meer van wie tegen de schenen schopt, van wie zich tegen het establishment keert, van wie polariseert. Protestpartijen staan steviger dan ooit in hun schoenen. Maar liefst 25,7 procent van de Limburgers is van plan om op Vlaams Belang te stemmen, 12,4 procent op PVDA. Dat is samen bijna vier op de tien, zo geeft onze peiling aan. Zelfs als we rekening houden met de foutenmarge, kunnen we niet anders dan vaststellen dat de verkiezingen van 2024 geen heruitgave worden van die van 2019. Toen was de vraag of PVDA in Limburg wel boven de kiesdrempel zou uitsteken. De hoge score voor de uitersten geeft aan hoe boos mensen zijn. Extreem boos. Daar hebben ze redenen voor: de inflatie bijvoorbeeld. Als de politiek er niet in slaagt om de gigantische kloof in rentevoeten te dichten, zal dit de woede aanwakkeren. Fiks dokken voor een lening terwijl spaargeld intussen maar blijft verdampen? Daarmee krijg je iedereen boos. Zowel wie nu geld nodig heeft als wie wil sparen om zich in te dekken tegen een onzekere toekomst. Een brief naar de banken schrijven zoals vicepremier Vincent Van Peteghem (cd&v) deed, zal niet volstaan. En wat dreigen zoals staatssecretaris voor Consumentenzaken

Alexia Bertrand (Open Vld) ook niet. Nu de pieken in de energieprijzen zijn afgevlakt, is dit een nieuw probleem voor Vivaldi.

Terwijl de extremen groeien, krimpt het centrum. Open Vld verschrompelt tot een partij met uitzicht op de absolute bodem, namelijk de kiesdrempel. De liberalen zijn nauwelijks groter dan Groen. Cd&v mag in Limburg dan al beter scoren dan in nationale peilingen, dat is nog altijd een pak slechter dan in 2019. Op dat moment al een historisch dieptepunt.

Het is duidelijk dat meer van hetzelfde voor de centrumpartijen geen goed plan is. Maar ook vernieuwing is niet zonder risico. Vanuit het parlement enige naamsbekendheid opbouwen, is zeer moeilijk, zo stellen we ook in de peiling vast. Daar is een ministerspost voor nodig. Of het voorzitterschap. Of zouden mensen stemmen op relatief onbekenden? Bij extreme partijen maakt het niet veel uit wie op de lijst staat, maar de kiezers in het centrum zijn kieskeuriger. Zeker in de Kamer waar cd&v en Open Vld allicht zullen stranden op amper één zetel. Trekt bij cd&v nieuwkomer Nawal Farih de Kamerlijst of is dat oudgediende Wouter Beke? Hilde Vautmans bij Open Vld? Of maken zowel Beke als Vautmans kans op een verkiesbare stek op de Europese lijst? Peilingen zijn “maar” peilingen, maar het zou ons verbazen als ze geen enkele invloed hebben op de lijstvorming.