Alsmaar dunnere lijn

De aanslepende oorlog in Oekraïne maakt de lijn die het Westen moet bewandelen alsmaar dunner. Na tanks, pantserwagens en luchtafweergeschut overwegen de Verenigde Staten en Europa nu ook F-16-gevechtsvliegtuigen te leveren aan Oekraïne. Het is de laatste troefkaart. De joker in een gevaarlijk spel waarin de rode lijnen niet alleen verder vervaagden maar ook de inzet stelselmatig verhoogde. Een jaar geleden was het ordewoord dat de NAVO niet betrokken mocht raken in een oorlog met Rusland. De schrik voor een nucleaire escalatie zat er diep in. Aanvankelijk stuurde België helmen en kogelvrije vesten, maar gaandeweg groeide het geloof in het Oekraïense verzet. De terughoudendheid in de wapenleveringen verdween als sneeuw voor de zon, ook al omdat de Russische president Poetin wel gromde maar nooit een middel vond om het Westen te bijten. Poetins retoriek ten spijt vecht hij niet tegen de NAVO, maar nog altijd tegen Oekraïense soldaten die met Westers wapentuig de vrijheid van hun land beschermen. Tussen rechtstreekse betrokkenheid en een land steunen dat aangerand wordt door een agressieve potentaat ligt gevoelsmatig een wereld van verschil, maar politiek blijft het een dunne lijn. Net als bij eerdere wapenleveringen, maakt het Westen ook deze keer de inschatting dat Poetin zijn rode lijn opschuift en de levering van F-16’s knarsetandend zal aanvaarden. Deze week schaarde ons land zich formeel bij een internationale coalitie die Oekraïense piloten wil opleiden. De effectieve levering, niet door België wegens te weinig F-16’s en einde levensduur, is de volgende logische stap.

Maar logica alleen wint geen oorlog. De levering van F-16’s is op zich verdedigbaar, al was het maar om Oekraïne te beschermen tegen Poetins criminele luchtaanvallen, alleen ontbreekt nog steeds het debat over de grotere strategie achter de wapenleveringen. Als het Westen straks zijn laatste troefkaart uitspeelt en de steeds dunnere lijn tussen betrokkenheid en steun opzoekt, moet duidelijk zijn wat we willen bereiken in dit conflict. Want veel meer dan F-16’s rest er niet. Oekraïne eeuwig blijven bevoorraden, is ook een haast onmogelijke opgave voor democratieën met een hoge schuldenberg en volatiel electoraat. Vier op de tien kiezers zeggen straks te kiezen voor uiterste partijen die de Westerse aanpak afkeuren. In onze politieke peiling staat de oorlog in Oekraïne onderaan de lijst met zorgwekkende thema’s. Dat het land in onze plaats de strijd voert voor een veilige en welvarende toekomst van het Europese continent, houdt ons amper bezig. Of hoe een peiling tekenend kan zijn voor de slaapstand waarin de gemiddelde Europese burger verkeert.