“Heel speciaal, als een dinoskelet je naam krijgt”
‘Dirkje’ heet het Triceratopsgeraamte in museum Naturalis in Leiden, naar de verdienstelijke vrijetijdspaleontoloog Dirk Cornelissen uit Hasselt. “Dino’s zoeken is een uit de hand gelopen hobby.”
Zo’n acht meter lang, een slordige 66 miljoen jaar oud en drie hoorns op de schedel: maak kennis met Dirkje, het skelet van een Triceratops (Driehoornskop), een plantenetende dinosaurus, in museum Naturalis in Leiden.
Een team van Naturalis begon tien jaar geleden te graven naar dinoresten in Wyoming in de VS. Hasselaar Dirk Cornelissen (59 maar volgende week 60) maakte deel uit van die groep. “De eerste twee jaar werkte ik op het niveau waar deze Triceratops lag en omdat ik er veel gezwoegd heb, hebben ze dit skelet naar mij genoemd. Niet dat ik alles alleen heb opgegraven, verre van zelfs. Zo’n opgraving is echt teamwerk. Ik heb deze resten zelfs niet persoonlijk ontdekt. Gewoonlijk krijgt een dinoskelet een bijnaam die verwijst naar de vinder, maar in dit geval vonden ze dat hij mijn naam moest krijgen. Heel speciaal”, glundert Dirk.
Bijproduct
Cornelissen is geen paleontoloog van opleiding. Hij studeerde elektriciteit en werkt als projectleider voor bouwbedrijf Democo. “Paleontologie is een uit de hand gelopen hobby. Ik ging vroeger fossielen zoeken en heb het geluk gehad om een aantal grotere vondsten te kunnen doen, niet van dino’s maar van Mosasaurussen, enorme reptielen die in de zee leefden ten tijde van de dino’s. Die vondsten ben ik eens gaan laten zien in het Natuurhistorisch Museum in Maastricht en daar werkte destijds nog Anne Schulp als paleontoloog met wie ik contact hield. Schulp werkt nu bij Naturalis en zo kreeg ik de kans om mee te mogen met de professionals naar de dino-opgraving in Wyoming. Mijn eerste dada was de Mosasaurus, de dino’s zijn – ik zeg het nu wat oneerbiedig – een bijproduct”, lacht Cornelissen. “Ik ben net terug van Angola voor een andere Naturalis-opgraving naar Mosasaurusfossielen.”
3D-printing
Triceratops Dirkje werd niet in zijn eentje aangetroffen, er lagen in Wyoming nog fossielen van vijf andere soortgenoten, wat uitzonderlijk is. “We weten niet zeker of het een kudde was. Waarschijnlijk zijn die resten daar bij elkaar gespoeld
“Omdat ik veel gezwoegd heb op het niveau waar deze Triceratops lag, hebben ze dit skelet naar mij
genoemd”
Dirk Cornelissen (59)
en snel bedolven geraakt. Er hadden geen vleeseters aan gepeuzeld, daar zijn geen sporen van”, legt Cornelissen uit. “Het skelet van Dirkje is niet helemaal intact maar je vindt zelden meer dan de helft van alle botten terug. Ik schat dat zo’n 25 procent van Dirkjes geraamte teruggevonden is. We hebben alleszins de grotere botten en stukken van de schedel ontdekt, zoals de onderkaken en delen van het enorme nekschild.” Via 3D-printing zijn de ontbrekende stukken van het dinoskelet bijgemaakt. Het Natuurhistorisch Museum Naturalis stelt het zo samengestelde geraamte van Dirkje al twee jaar tentoon. Volgend jaar in oktober krijgt hij het gezelschap van de vijf andere skeletten die op de vindplaats in Wyoming aangetroffen zijn.
Trix
Maar eerst komt er Triceratops on Tour, een expositie die op vijf plekken in Nederland neerstrijkt. Op elke locatie kan het publiek onder toezicht van experts helpen om een van de vijf andere levensgrote Triceratopsskeletten in elkaar te puzzelen. Die vijf geraamtes – voor elk wordt ook nog een naam gezocht – brengen ze naderhand samen bij Dirkje. Het Centre Céramique in Maastricht is in de zomer van 2024 een van de vijf locaties waar de expo te bewonderen valt. Er zal ook een kopie van de dinobotten achterblijven. Had Cornelissen niet liever een Tyrannosaurus Rex naar zich vernoemd gekregen? “Zo’n T-Rex spreekt natuurlijk tot de verbeelding, die at Triceratopsen”, zegt hij. “In Naturalis hebben ze trouwens een T-Rex-skelet – wereldtop – dat Trix heet, naar koningin Beatrix. Ik was niet betrokken bij die opgraving. Dat een Triceratops naar me genoemd is, vind ik al een hele eer.” Ondertussen bereidt de Hasselaar een volgende fossielenjacht voor: “Volgende week ga ik naar een andere site in Wyoming waar we zoeken naar fossielen van sauropoden, de langnekken, de mastodonten van 20 meter.”
Vrijetijdspaleontoloog