WAT BETEKENT DE HERVERKIEZING VAN ERDOGAN VOOR...

...DE GRAAD VAN DICTATUUR IN TURKIJE?

Turkije is geen autocratie, maar kan zich door de stevige greep van de regering op de staatsmedia ook geen volwaardige democratie noemen. De toespraken van Erdogan werden telkens integraal uitgezonden, Kilicdaroglu kreeg in verhouding nauwelijks zendtijd.

“De democratie zal er in ieder geval niet op verbeteren”, zegt Dirk Rochtus, professor internationale politiek aan de KU Leuven. “Hij voelt zich bevestigd in zijn populariteit en zal denken dat niets hem nog in de weg staat. Aan de andere kant weet hij natuurlijk ook dat de oppositie nog nooit zo sterk was. Het zal een wat hardere lijn worden. Neem zijn greep op de media weg en het was kantje-boord geweest. Hij zal het gevaar vanuit die hoek proberen terug te dringen. Dat zijn aanhang oproept tot de doodstraf voor de voorzitter van oppositiepartij HDP, zijn toch onheilspellende tekenen.”

“Hij zit nu voor vijf jaar gebeiteld, want hij is als president immuun voor bijvoorbeeld corruptieprocessen”, zegt Rochtus. “Hij kan wel geen vierde keer herkozen worden, maar misschien blijft hij nadien nog aan als senior parlementslid om veilig te zitten.”

...DE TURKSE ECONOMIE?

De slabakkende economie en de torenhoge inflatie waren twee thema’s waarmee Kilicdaroglu Erdogan tijdens de campagne raakte waar het pijn deed. De zware aardbeving van enkele maanden geleden had ook aan het licht gebracht hoe de corruptie rond enkele grote bouwprojecten geresulteerd had in onstabiele gebouwen. “De vraag is of hij de hoge inflatie en de werkloosheid zal kunnen terugdringen”, zegt Rochtus. “Dat hij de rente laag wil houden, belooft voor de inflatie geen verbetering. Dat kan leiden tot sociale onrust. Anderzijds kan een herverkiezing voor buitenlandse investeerders wel gezien worden als een teken van stabiliteit. Dat kan hen aanmoedigen om te investeren, want er is zekerheid. Dat kan een positief element zijn. Maar als de economische toestand verslechtert, kan dat zijn heerschappij uithollen.”

...DE RELATIE MET DE NAVO EN DE EU?

Erdogan werd gefeliciteerd door collega-presidenten in onder meer Frankrijk, Rusland, Oekraïne en Amerika. Net als door de regeringsleiders van België, Duitsland en zelfs Zweden, waarvan hij de kandidatuur voor Navo-lidmaatschap blokkeert.

“Men kiest eieren voor zijn geld”, zegt Rochtus daarover. “Velen hadden waarschijnlijk iets anders gehoopt, maar dat is nu eenmaal niet gebeurd en men moet zich daarin schikken. Hij zal wellicht nog een hele tijd een tussenkoers varen tussen het Westen en bijvoorbeeld Rusland en het Midden-Oosten.” “Het kan dat hij zich soepeler opstelt, omdat hij nu niks meer te verliezen heeft. Tijdens de campagne was het moeilijk om zich toegeeflijk op te stellen tegenover de kandidatuur van Zweden. Mogelijk laat hij de teugels nu wat vieren.”

...DE SYRISCHE VLUCHTELINGEN?

Er zijn in Turkije zowat 3 miljoen Syriërs geregistreerd als vluchteling. Turkije krijgt miljarden van de Europese Unie om de Syriërs op te vangen en zo te voorkomen dat ze de oversteek naar Europa proberen te maken. Tijdens de laatste weken van de campagne sprak Kilicdaroglu harde taal over de vluchtelingen, wellicht in een poging om de 5,2 procent kiezers van de uitgeschakelde ultranationalistische presidentskandidaat te lokken.

“Een wanhoopspoging van Kilicdaroglu”, noemt Rochtus dat. “Als die massaal vluchtelingen had willen terugsturen, had dat tot gevolg kunnen hebben dat ze toch naar Europa zouden proberen te komen. Maar zo ver gaat Erdogan niet: hij heeft andere plannen door bijvoorbeeld met een bufferzone in Syrië te werken. Afgaande op de retoriek is de overwinning van Erdogan beter voor de vluchtelingen. Met Erdogan zal het meer van hetzelfde zijn.”