Ook cipiers in Hasselt staken omdat ze het geweld zat zijn
De kopstoot van een kooivechter kostte hem een gebroken neus en drie tanden. Cipier I. legt uit waarom ze vanavond in de gevangenis van Hasselt voor 24 uur het werk neerleggen. “Voor een gevarenpremie van 25 euro laat niemand zich in elkaar slaan.”
“Wat is uw probleem eigenlijk?” Dat ene zinnetje bleek voor een gedetineerde in Hasselt voldoende om uit te halen. Met een kopstoot velde hij in juni 2022 de Limburgse cipier I. “Mijn neus was op twee plaatsen over, ik had twee gebroken tanden en nog een derde tand moest weggehaald worden.”
Het verhaal van I. is een van de vele voorbeelden waarom het penitentiair personeel in Vlaanderen deze week het werk neerlegt. Vanavond om 22 uur is de gevangenis van Hasselt aan de beurt. 24 uur lang zal er gestaakt worden om het geweld tegen het personeel aan te kaarten. Met jaarlijks 320 arbeidsongevallen waarbij gedetineerden cipiers in Vlaamse gevangenissen aanvallen, valt er bijna dagelijks een slachtoffer. “We dragen ons steentje bij aan de maatschappij, maar als je iets overkomt, laat justitie je aan je lot over”, vertelt de bewaker.
Rib gebroken
I. is nochtans geen doetje. Hij heeft al veertien jaar op de teller en werkt sinds 2014 in de gevangenis van Hasselt. “Ik sta in sectie 20, een afdeling met verhoogde veiligheid. De gedetineerden kampen er met agressie- of geestelijke problemen. Ik zeg altijd dat we in de ene hand een witte verplegersschort hebben en in de andere hand de boeien. We moeten elke gedetineerde persoon behandelen. Iedereen op onze afdeling heeft zijn eigen regime.” Zo ook die bewuste dag, intussen anderhalf jaar geleden. “We hebben ’s ochtends momenten dat er kan gedoucht worden. De gedetineerde in kwestie was aan de beurt. Hij komt uit het portiersmilieu, een kickbokser en kooivechter die bij ons is terechtgekomen omdat hij een medegedetineerde in elkaar had geslagen. Hij was al de hele morgen moeilijk aan het doen. Niks was goed. Toen we bij de douche kwamen, gooide hij de deur net voor mij dicht. ‘Daar had ik u bijna’, zei hij lachend. Ik vroeg wat er scheelde en toen gebeurde het.”
“Ik spuwde mijn tanden uit, het bloed stroomde uit mijn neus. Mijn collega’s zijn tussengekomen. Een van hen brak daarbij een rib en een derde raakte eveneens lichtgewond. Ik werd afgevoerd naar het ziekenhuis.”
Tijdelijk gebit
I. is intussen weer aan het werk, zelfs met veel goesting, maar de aanval zindert nog na. “Ik heb een tijdelijk gebit dat me veel last bezorgt. Ik moet een brug laten plaatsen, maar ik lig overhoop met mijn werkgever. Zij willen de ingreep niet betalen omdat ze zeggen dat het een esthetische ingreep is. Kan je zoiets geloven? Ik werd aangevallen tijdens mijn werk, maar nadien laten ze je aan je lot over. Intussen ben ik hiervoor aan het procederen.” I. staakt vandaag dan ook mee. “Mensen denken dat we hier niet meer doen dan de deur dichtslaan en de sleutel omdraaien. Iemand zei me dat ik toch een gevarenpremie krijg. Maar voor 25 euro extra laat niemand zich in elkaar slaan. Justitie gaat meer moeten investeren in de gevangenissen. Normaal zijn we per shift met drie cipiers voor bijna dertig gevangenen. Weet je dat de dag na het incident er maar twee mensen beschikbaar waren om te werken? Dan speel je met ieders veiligheid”, aldus I.
Vijftien grondslapers
Intussen maakten de vakbonden hun voorwaarden aan de directie over. “Op dit moment is er in Hasselt plaats voor 420 gedetineerden”, vertelt Kristof Muyters van het ACOD Gevangenissen. “Normaal is dat cijfer wat hoger, maar sommige cellen zijn door verbouwingen of schimmels onbruikbaar. We zitten vandaag echter met 629 gedetineerden. Vijftien mensen moeten op de vloer slapen. We vragen om geen extra gedetineerden toe te laten zolang er grondslapers zijn. Voorts willen we dat het gevangenenbestand structureel wordt afgebouwd naar 550 mensen. Dat is noodzakelijk willen we een humaan detentiewezen hebben.”