Andere meerderheidspartijen niet enthousiast over lagere dotaties

Peperdure campagne, en toch vraagt N-VA minder geld

Volgens Jan Peumans (N-VA) kan de dure campagne van zijn partij het signaal zijn voor een bezinning over de oplopende overheidsdotaties voor de politieke partijen. Open VLD en CD&V houden die boot af. Het zijn de kleinere partijen die de voorzitter van het Vlaams Parlement gelijk geven. ‘Iedereen moet zich af en toe eens profileren’, becommentarieerde Vlaams Parlementsvoorzitter Jan Peumans gisteren in Villa Politica de pas gelanceerde campagne van zijn partij N-VA. ‘1 miljoen euro is wel veel geld’, gaf hij toe. ‘Maar elke partij doet natuurlijk met de dotaties wat ze denkt te moeten doen.’ N-VA kan zich zo’n gepeperde rekening permitteren. Met jaarlijks meer dan 12 miljoen euro aan overheids- geld blijft voor de komende maanden nog genoeg over. ‘Maar’, zegt Peumans ook, ‘dit is misschien het moment om met alle politieke partijen de dotaties terug te schroeven.’ Sinds het huidige systeem van overheidsdotaties in 1989 werd ingevoerd, zijn de dotaties alleen maar toegenomen. De laatste keer was bij de hervorming van de Senaat. ‘Zeker de grote partijen krijgen nu veel meer geld dan ze nodig hebben’, zegt politicoloog Bart Maddens (KULeuven). ‘Ze zwemmen echt in het geld en zijn gigantische appels voor de dorst aan het kweken. Het systeem was bedoeld om de financiële campagnewedloop tussen de partijen te stoppen, maar dit was ook niet de bedoeling.’ Peumans beseft wel dat N-VA als grootste partij ‘nu gemakkelijk praten heeft’. CD&V-voorzitter Wouter Beke wenst alvast geen commentaar te geven. Bij Open VLD wimpelen ze de vraag af met een kwinkslag: ‘Als N-VA vindt dat ze te veel hebben, mogen ze het altijd teruggeven.’ Het zijn opmerkelijk genoeg de kleinere partijen Groen en PVDA die de verlaging van de dotaties wel zien zitten, al voegt de PVDA daar ook aan toe dat het geld beter verdeeld moet worden. ‘Voor kleine par- tijen is het nu bijzonder moeilijk om in het parlement en dus bij de dotaties te geraken. Op die manier blok je politieke vernieuwing af.’ ‘N-VA houdt niet per se vast aan de overheidsdotaties’, zegt penningmeester Peter De Roover. ‘We zijn daar nooit een grote voorstander van geweest. Maar als we ze verminderen moeten wel weer giften mogelijk zijn.’

Meeste geld

België (78,3 procent) is na Spanje (87,5 procent) het Europese land waar de partijen het grootste deel van hun geld uit overheidsdotaties halen. In Duitsland of Nederland is dat minder dan de helft. Daar draaien de partijen veel meer op giften. Volgens Maddens betekent dat niet noodzakelijk dat rijke schenkers heel veel (verborgen) macht naar zich toehalen. ‘In landen als Nederland bestaat er vandaag een heel transparant systeem waarbij iedereen online kan zien wie door wie gesponsord wordt. Sowieso hebben we hier in België een laag plafond voor verkiezingsuitgaven, waardoor het moeilijk wordt om met grote giften kandidaten naar je hand te zetten.’

BART MADDENS

KULeuven politicoloog

De dotaties moesten de financiële wedloop tussen partijen stoppen, maar nu zwemmen ze in het geld