Nova vakcina protiv Covida?

Jedna od definicija zdravstvene pismenosti (prema Sorenson 2012) je da ona uključuje znanje, motivaciju i sposobnosti ljudi za pristup, razumijevanje, procjenu i primjenu zdravstvenih informacija radi donošenja prosudbi i donošenja odluka u svakodnevnom životu koje se tiču zdravstvene zaštite, prevencije bolesti i promicanja zdravlja radi očuvanja ili poboljšanja kvalitete života.

Bitan element naučne pismenosti je i jednak pristup obrazovanju, formalnim i neformalnim načinima sticanja naučne pismenosti, što opet podrazumijeva i pravičnost obrazovanja, opremljenost školskih laboratorija i kvalitet udžbenika, jednakost u pristupu internetu i tehnologiji uopšte koja omogućava ovladavanje vještinama naučne pismenosti. Ne mogu jednako naučno pismene biti osoba koja je išla u školu opremljenu laboratorijskim sredstvima i ona koja je pohađala neku školu kojatonema.nemožedijetekojemroditelji ne mogu priuštiti pametni telefon, ili kompjuter, platiti internet, imati isti pristup shvatanju nauke kao dijete koje ima sve navedene mogućnosti.

Osnova za široku naučnu pismenost građana je ekonomsko blagostanje, dobar životni standard i pravičnost u pristupu znanju. Osnova naučne pismenosti je demokratija, a naučna pismenostje,istovremeno,umodernom društvu, stup demokratije.

Pretklinički podaci za vakcinu razvijenu na Medicinskom univerzitetu u Beču (Meduni Vienna) za zaštitu od SARS-COV-2 pokazuju da je ona efikasna protiv svih do sada poznatih varijanti SARS-COV-2, uključujući omikron - čak i kod onih koji još nisu izgradili imunitet kao rezultat vakcinacije (nereaktanti). Podaci iz studije nedavno su objavljeni u časopisu Allergy pod naslovom “Vaccine based on folded RBD-PRES fusion protein with potential to induce sterilizing immunity to SARS-COV-2 variants”.

Ovaj novi kandidat za vakcinu je razvijen pod vodstvom Rudolfa Valente iz Centra za patofiziologiju, infektologiju i imunologiju, a cilja na domene koje vežu receptore (RBD) virusa SARS-COV-2 i izaziva robustan i ujednačen RBD odgovor specifičnih IGG antitijela u životinjskim modelima i u ljudskim testovima na serumu (ne na ljudima). Ovaj odgovor antitijela sprečava virus da se pričvrsti i uđe u stanice tijela, tako da ne može doći do infekcije.

Sama tehnologija je kombinacija vakcine protiv koronavirusa i vakcine protiv hepatitisa B. Ovo ne znači da ova vakcina može uzrokovati hepatitis, treba napomenuti.

Vakcina se temelji na strukturno presavijenom fuzijskom proteinu koji se sastoji od dvije domene za vezanje receptora (RBD) virusa SARSCOV-2 i Pres antigena iz hepatitisa B, koji jedni drugima služe kao imunološki nosioci, čime jačaju imunološki odgovor. Trenutno dostupne genetičke MRNA SARS-COV-2 vakcine induciraju uglavnom prolazne odgovore IGG1 antitijela, dok PRES-RBD vakcina može dodatno inducirati dugoživeća RBD specifična IGG4 antitijela.

Ovo bi značilo da bi ovaj kandidat mogao pružiti i dugoročniju zaštitu od Covid-19 te zaštitu od infekcije, odnosno to bi mogla biti sterilizirajuća vakcina. Sadašnje vakcine nisu sterilizirajuće, ali to ne znači da ne mogu kontrolisati pandemiju, jer one uspijevaju smanjiti rizik komplikacija bolesti i smrtnih ishoda.