Svaku drugu ženu ubije partner ili
Ubistva žena iz mržnje stvarnost su regiona, ali i dalje se femicid vodi kao porodično nasilje, a ne onako kako bi trebao - teško krivično djelo
BIH: Žene stalno ubijaju, zar ne?
Muž ubio ženu, brat ubio sestru, sin ubio majku, samo su neki od naslova koji su se tokom protekle godine pojavili na naslovnicama bh. novina, portala, tv-priloga... I ne, to nije bila porodična tragedija, to je femicid koji se u našoj zemlji još ne definiše kao krivično djelo.
Prema nezvaničnim i nepotpunim statistikama, od 2015. u Bosni i Hercegovini ubijeno je više od 60 žena, u 2019. godini 12, a prošle osam. Uglavnom su ih ubili muževi ili vanbračni partneri. Međutim, djela se ne kvalifikuju kao femicid, odnosno ubistvo žene od muškarca motivisano mržnjom i osjećajem nadmoći, jer ovaj termin nije pravno definisan u pravosuđu BIH. Ovakva djela se, najčešće, kvalifikuju kao nasilje u porodici jer je blaža kazna, a ne kao teško ubistvo, za šta je moguća kazna zatvora i do 45 godina.
Više od jedne trećine pokušaja i izvršenog femicida desilo se u stanu, kući ili dvorištu žrtve, čime se potvrđuje da je za ženu koja trpi nasilje najopasnije mjesto upravo njen dom. U 20 posto slučajeva krivično djelo dogodilo se na radnom mjestu žrtve, što pokazuje veliku drskost i bezobzirnost počinilaca, navodi se u Analizi prakse sudova u procesuiranju femicida i pokušaja femicida u Bosni i Hercegovini od 2017. do 2021.
Dio stravične statistike, prošle godine, postale su i Miralema i Edina koje su ubijene jer su žene. Ni u jednom od ova dva slučaja se ne radi o porodičnoj tragediji, već o femicidu, najekstremnijoj formi rodno zasnovanog nasilja.
Slučaj ratnog veterana iz Tuzle Salke Mehmedovića, koji je brutalno ubio suprugu Miralemu, a potom i sebe, pojedini mediji u Bosni i Hercegovini nazvali su porodičnom tragedijom. U komentarima ispod ovih romantizovanih izvještaja moglo se čitati o njegovom junaštvu, sportskim uspjesima njegovog sina, a žena je, na ovaj način, negiranjem zločina, naočigled svih još jednom brutalno ubijena.
I Edinu Odobašić usmrtio je njen suprug Enes, koji ju je udavio kablom od kuhala i koji je, nekoliko sati poslije, počinio samoubistvo. Sa skupa je poručeno: “Nasilje nad ženama nije privatna stvar. Nećemo samo čekati da dođemo na red. Nikad nijedna više”.
Tokom prošle godine građani BIH su na ulicama postavljali i smrtovnice kojima su željeli alarmirati javnost i skrenuti pažnju na femicid. Na njima je bilo navedeno kako su dvije od tri ubijene žene od 16 do 63 godine ubili njihovi partneri ili bivši partneri, muževi ili bivši muževi, među kojima su mnogi i ranije osuđivani za krivična djela nasilja u porodici ili nasilničko ponašanje prema ženi.
U iščekivanju da nadležni organi femicid uvrste u krivični zakon, odnosno izmijene zakonsku regulativu, te oštrije kažnjavaju odgovorne
Srbija: Ubistvo u prisustvu vlasti
U Srbiji su tokom 2022. ubijene najmanje 24 žene i jedna devojčica u porodično-partnerskom odnosu, s tim da je i dalje nerazjašnjeno ubistvo studentkinje u Mirijevu, koja je moguća 25. žrtva, najkraći je izveštaj o femicidu za proteklu godinu, s tim što postoji i eventualna 26. žrtva.
”Tokom 2022. godine povećan je broj ubijenih žena u odnosu na 2021. kada je bilo ubijeno 20 žena. Takođe je povećan broj slučajeva u kojima je nasilje bilo prijavljeno pre nego što se desilo ubistvo - u 7 slučaja, u odnosu na 5 u 2021. U 7 slučajeva učinioci su nakon ubistva izvršili samoubistvo, i u isto tolikom broju su pokušali samoubistvo. U 13 slučajeva femicid se desio u gradovima, od kojih 7 na teritoriji grada Beograda (5 u gradskim opštinama i 2 u prigradskoj). Sedamnaest ubijenih žena su bile od 44 do 65 godina”, kaže za Danas Vanja Macanović, advokatica i aktivistkinja Autonomnog ženskog centra, organizacije posvećene zaštiti žena.