Ideje za novi ustavni okvir
Jedna od bitnih pretpostavki za promjenu ustavnopravnog položaja jeste uspostavljanje teritorijalne organizacije Grada Sarajeva na cijelom njegovom istorijski oblikovanom urbanom prostoru
Rođen Ilija Garašanin, jedan od vođa ustavobranitelja i višegodišnji ministar unutrašnjih poslova Kneževine Srbije u ustavobraniteljskim vladama. Tvorac je srpskog spoljnopolitičkog i nacionalnog programa Načertanije (1844), koji je bio temelj srpske spoljne politike sve do Prvog svjetskog rata. Smatra se prvim velikim srpskim političarom 19. vijeka. Njegove ideje je oživio SANU pripremajući ratove devedesetih.
1986.
U eksploziji američkog vasionskog šatla Challenger, 72 sekunde poslije lansiranja iz Cape Canaverala, poginulo svih sedam astronauta.
1994.
Tri italijanska novinara ubijena u Mostaru, u Zenici ubijen Britanac, a dva teško ranjena. Britanci su bili službenici agencije za dostavljanje humanitarne pomoći u BIH.
2001. 2003. 2004. 2004. 2012. 1950. 1959. 1989. 1994. 2001. 2012. 2019.
U Zagrebu umro hrvatski književnik Ranko Marinković.
U Beogradu preminuo Miloš Milutinović, jedan od najboljih jugoslovenskih fudbalera svih vremena.
Umro istaknuti bh. novinar Džavid Husić. Rođen je 1929. u Tuzli. Osnovao je sedmične novine AS i UNA. Dobitnik je nagrade za životno djelo “Veselin Masleša” i nagrade 30. august Oslobođenja.
Predsjednik britanske medijske korporacije BBC Gevin Davis podnio ostavku, a kompanija se izvinila zbog propusta u izvještavanju o naoružanju Iraka pred rat u toj zemlji. Dva dana kasnije otkaz je dao i novinar BBC-A Andrew Giligan, autor spornih tekstova u kojim se optužuje britanska vlada da je preuveličala opasnost od iračkog naoružanja.
U Sarajevu umrla Đenana Buturović, bh. književna historičarka, kulturna antropologinja, folkloristica i doktorica književnih nauka.
29. januar
Počela prva u nizu pobuna u Johannesburgu, izazvana rasističkom politikom vlade Južne Afrike.
Danski putnički brod “Hans Hedtoft” udario, ploveći pored obala Grenlanda, u ledeni brijeg i potonuo. Poginulo je 95 ljudi.
Poslije sedam godina nesporazuma i međunarodne arbitraže, Izrael vratio Egiptu grad Tabu na Crvenom moru, koji je okupirao u izraelsko-arapskom ratu 1967.
Austrijanka Ulrike Maier, dvostruka svjetska prvakinja u skijanju, umrla od povreda zadobijenih prilikom pada u takmičenju u spustu za Svjetski kup.
U Saint-tropezu umro Jean-pierre Aumont, francuski pozorišni i filmski glumac. Jedan je od rijetkih francuskih glumaca koji je napravio karijeru i u Hollywoodu.
U Sarajevu u 63. godini umro ugledni profesor i političar Nijaz Duraković. Bio je predsjednik SKBIH, predsjednik SKBIH - SDP. Formirao je 27. decembra 1992. novu stranku SDP. Od 1992. do 1996. bio je član Predsjedništva BIH.
U Sarajevu umro Zdravko Grebo, bh. pravnik i dugogodišnji profesor na Pravnom fakultetu Univerziteta u Sarajevu. Rođen je 1947. u Mostaru. Osnivač je Fondacije Otvoreno društvo BIH.
U Stockholmu umrla švedska književnica Astrid Lindgren, tvorac “Pipi Duge Čarape”. Napisala je više od
100 djela, njene knjige prodate su u više od 100 miliona primjeraka, a snimljeni su i filmovi za djecu.
Definisanje nadležnosti Grada Sarajeva izvedeno usvajanjem amandmana L-LVII na Ustav Kantona Sarajeva iz 2017. godine imalo je ograničen domet. Radi se o tome da razvoj Grada Sarajeva podrazumijeva cjelovitu promjenu i koncepta nadležnosti i teritorijalne organizacije. U tom kontekstu provedena istraživanja i uporedni uvid u modele organizacije glavnih gradova daju osnovu za oblikovanje optimalnog okvira ustavnopravne nadležnosti Grada Sarajeva. Grad Sarajevo je od petnaestog stoljeća do početka dvadeset prvog stoljeća oblikovao svoju urbanu cjelinu i u višestoljetnom opstojanju razvio gradske institucije i tradiciju upravljanja gradom, kao i svijest građana u vidu identifikacije sa gradom u kojem žive. Svijest o pripadanju Sarajlija svome gradu potvrđena je u snažnom otporu fašističkoj okupaciji tokom Drugog svjetskog rata i otporu nametnutoj opsadi od snaga Jugoslovenske narodne armije od 1992. do 1995. godine.
Izmjena Statuta
Optimalni koncept nadležnosti Grada Sarajeva koje valja utemeljiti odredbama Ustava Kantona Sarajevo obuhvata sljedeće elemente koji su od interesa za život građana Sarajeva:
– Prostorno i urbano planiranje na cjelini urbane teritorije grada;
– Izgradnja i održavanje gradske urbane infrastrukture;
– Osnivanje, upravljanje
ifinansiranje komunalnih djelatnosti i komunalnih ustanova; – Uređenje stambene izgradnje; – Izgradnja i održavanje sistema vodosnabdijevanja i snabdijevanja energentima;
– Razvoj sistema gradskog saobraćaja;
– Unapređenje privrednog razvoja i razvoja turizma;
– Osnivanje, razvoj i finansiranje ustanova kulture i fizičke kulture;
– Zaštita prirodne okoline; – Ostvarivanje ljudskih prava, sloboda i sigurnosti građana;
– Međugradska i međunarodna saradnja.
Ovih 11 nadležnosti Grada Sarajeva ugradile bi se u Ustav Kantona Sarajevo. Na temelju tih odredbi donijeli bi se odgovarajući kantonalni zakoni i izmijenio Statut Grada Sarajeva. Na toj osnovi bi se uspostavio novi ustavni i zakonski položaj Grada Sarajeva. Grad Sarajevo bi imao
Visoki predstavnik u BIH Paddy Ashdown donio odluku o novom ustroju Grada Mostara, kojim se uvode jedinstveno Gradsko vijeće i Gradska uprava te ukida šest općina. potpuno određene ustavnopravne i zakonske nadležnosti. Ovaj okvir nadležnosti omogućio bi Gradu Sarajevu da autonomno upravlja svojim razvojem. Deklaracija o principima organizacije glavnih gradova usvojena u Vijeću Evrope 2007. godine, pored ostalog, zagovara neophodnost ustavne i zakonske dogradnje regulative nadležne za “definisanje statusa položaja i karaktera glavnih gradova, posebno u državama aktuelne i intenzivne tranzicije” (Vijeće Evrope, 2007).
Jedna od bitnih pretpostavki za promjenu ustavnopravnog položaja Grada Sarajeva jeste uspostavljanje teritorijalne organizacije Grada Sarajeva na cijelom njegovom istorijski oblikovanom urbanom prostoru. Taj prostor se istorijski oblikovao kroz više stoljeća. Sarajevo se na početku svog urbanog razvoja oblikovalo kao trgovačko-zanatski centar koji će postati poznat kao Baščaršija. Zajedno sa prostorom za naseljavanje stanovništva na padinama povezanim sa Baščaršijom razvio se Stari Grad Sarajevo. Unutar ovog dijela Sarajeva postoje starija naselja: Sedrenik, Bistrik, Bjelave, Soukbunar, Kovači, Višegradska kapija, odnosno Vratnik. U vremenu austrougarske uprave Sarajevo će svoj urbani razvoj proširiti uz rijeku Miljacku do Marijin-dvora.
Urbano proširenje
Veće urbano proširenje grada Sarajeva nastaje nakon Drugog svjetskog rata u pravcu istok - jug dolinom rijeke Miljacke, kada će Grad Sarajevo svoj urbani prostor proširiti od Marijin-dvora do Čengić-vile. U decenijama nakon Drugog svjetskog rata nastala su stambena naselja: Grbavica, Hrasno, Otoka, Čengić-vila, a potom i stambena naselja na Alipašinom Polju.
U okviru Centra za istraživanje razvoja lokalne i regionalne samouprave Odjeljenja društvenih nauka unutar ANUBIH tokom 2019. i 2020. izvedeno je istraživanje o temi Sarajevo grad i regija u vremenu i prostoru - studija. U zaključnim stajalištima istraživački tim zagovara nužnost promjene postojećeg ustavno-zakonskog položaja Grada Sarajeva u pogledu nadležnosti i teritorijalne organizacije. U nastojanju da se dođe do sveobuhvatne naučne elaboracije bitnih aspekata reforme ustavno-zakonske nadležnosti i teritorijalne organizacije Grada Sarajeva, inicirana je priprema međunarodne naučne konferencije Političko-pravni i zakonski položaj Grada Sarajeva u sistemu lokalne samouprave u Bosni i Hercegovini: mogućnosti reforme nadležnosti i teritorijalne organizacije, koja je održana u novembru prošle godine. Za zbornik radova, čiji je urednik akademik Mirko Pejanović, pripremljeno je 15 referata prezentiranih na konferenciji, a Oslobođenje feljtonizira njihov dio.
2006.
U Novom Sadu u 73. godini preminuo književnik, tekstopisac i televizijski autor Duško Trifunović. Slavu je stekao pišući tekstove za Bijelo dugme, Indexe, Zdravka Čolića, Arsena Dedića, Nedu Ukraden, Tešku industriju...