Globalizacija - novo ime za osvajanje svijeta

U savremenom dobu globalizaciju čini skup složenih, dinamičnih i sve bržih društvenih procesa i pojava u svjetskom sistemu

Najmanje 90 ljudi je poginulo kada je britanski brod Egipat potonuo nakon sudara u gustoj magli s francuskim brodom Sena. Brod je nosio zlato i srebro vrijedne milion funti.

1927.

Potpisivanjem mirovnog sporazuma u Džedi sa kraljem Ibn Saudom Velika Britanija je priznala nezavisnost Saudijske Arabije.

1956.

Amerikanci izvršili prvu eksploziju hidrogenske bombe bačene iz aviona iznad pacifičkog ostrva Bikini.

1980.

U Québecu, na referendumu o nezavisnosti od Kanade, 60 posto birača glasalo je protiv otcjepljenja.

1985.

Film “Otac na službenom putu” jugoslovenskog režisera Emira Kusturice osvojio je Zlatnu palmu na 38. međunarodnom festivalu u Cannesu.

1998.

Visoki predstavnik za BIH Carlos Westendorp, u skladu sa svojim ovlaštenjima, izabrao novi grb BIH, pošto se članovi Parlamentarne skupštine BIH nisu mogli dogovoriti o tome.

2003.

Bivši pilot JNA Emir Šišić osuđen je u Rimu na doživotnu robiju zbog ubistva petorice diplomata, od kojih su četvorica bili italijanski državljani. Šišić je u januaru 1992. na području Hrvatske oborio avion Evropske zajednice. Apelacioni sud preinačio je tu kaznu na 15 godina zatvora, koju je prema odluci italijanskih vlasti nastavio da izdržava u Srbiji i Crnoj Gori. Okružni sud u Novom Sadu 9. maja 2008. donio je odluku o uslovnom puštanju na slobodu osuđenog pilota iz KPZ-A S. Mitrovica nakon pola izdržane kazne.

2012.

U padu sportskog aviona cesna na sportskom aerodromu Zalužani kod Banje Luke poginulo je pet osoba. Stradali su pilot Alen Crnalić, instruktor padobranstva Nemanja Goronja, te Nikola Stević, Stefan Karanović i Srđan Kosić, koji su tek završili obuku i spremali se za prvi padobranski skok. Tragedija se dogodila pred očima njihovih roditelja i prijatelja, koji su došli da ih bodre pri prvom skoku.

1904. 1935. 1945. 1967.

Bruxellesu.

1991. 1992. 2003. 2006. 21. maj

U Parizu osnovana Svjetska fudbalska federacija, FIFA.

Umrla američka pacifistkinja i društveni reformator Jane Addams, dobitnica Nobelove nagrade za mir 1931. godine.

Sirija i Liban prekinuli pregovore sa Francuskom i zatražili punu nezavisnost.

Više od 300 ljudi nastradalo u požaru u robnoj kući u

Etiopski diktator Mengistu Haile Marijam oboren s vlasti poslije 14 godina vladavine i otišao u izbjeglištvo.

Američki Senat donio zakon kojim se SR Jugoslaviji uskraćuje svaka pomoć SAD-A zbog umiješanosti u sukobe u bivšim jugoslovenskim republikama.

U zemljotresu jačine 6,7 stepeni Richterove skale koji je pogodio glavni grad Alžira i okolinu, poginula 2.241, a povrijeđene 10.243 osobe.

Većina građana Crne Gore izjasnila se na referendumu za nezavisnost te države. Srbija je, u skladu sa Ustavnom poveljom Srbije i Crne Gore, naslijedila pravo na međunarodni subjektivitet, mjesto u UN-U i drugim međunarodnim organizacijama.

1915.

U kibucu Degania Alef rođen izraelski general i političar Moshe Dayan. U vrijeme šestodnevnog izraelskoarapskog rata 1967. bio je ministar odbrane. U arapsko-izraelskom ratu 1948 - 1949. komandovao je trupama na sirijskom i jerusalemskom frontu.

Globalizacija je svetski proces koji je započeo krajem dvadesetog veka, traje do današnjih dana i predstavlja ključno obeležje savremene civilizacije.

Mnogi naučnici globalizaciju smatraju trajnim stremljenjem čovečanstva i prihvataju da je globalizacija “proces koji preuređuje privredne, političke, društvene i kulturne odnose između zemalja, regiona i čitavih kontinenata, istovremeno ih šireći, snažeći i ubrzavajući” (Antony Hopkins). Drugi uviđaju slabosti i posledice ovog procesa u društvenoj stvarnosti, pa opominju na rizike i pretnje po mir i stabilnost u svetu. Tako je nekadašnji državni sekretar SADA Henry Kissinger, upitan za mišljenje o ovom procesu, rekao da je globalizacija samo “drugo ime za dominantnu ulogu Sjedinjenih Američkih Država”.

Pogrešno vjerovanje

Da li je zaista globalizacija novo ime za ideju o osvajanju sveta? Da li je novo i progresivno civilizacijsko dostignuće, ili je fenomen star koliko i civilizacija?

U savremenom dobu globalizaciju čini skup složenih, dinamičnih i sve bržih društvenih procesa i pojava u svetskom sistemu. Prema mišljenju mnogih naučnika, od davnina se pojavljivala kao ideja, kroz “uticaj svetskih religija, imperijalna osvajanja, širenje trgovinskih mreža”, a samo je menjala “forme, pravce i intenzitet od jedne epohe do druge ili od jedne faze socijalnog razvoja do druge”(antony Hopkins). Kroz istoriju je imala dramatičantok,ukojemsesmenjujurazdoblja progresa i ekspanzije sa periodima kriza i recesije. Istorija globalizacije počinje sa prvim grupama ljudi, da bi preko drevnih kultura, velikih religija, osvajanja, kolonizacija i moćnih imperija, trajala sve do današnjih dana i oblikovala moderni svetski poredak. U tom smislu, globalizacija se može smatrati univerzalnim i trajnim stremljenjem čovečanstva.

Kada je došlo do sloma blokovske podele sveta, uklonjena je najveća prepreka slobodnoj cirkulaciji robe, kapitala, ideja, a tehnološka i informatička dostignuća su postala pokretači ubrzanogritmaglobalizacije.stvorenisutako i uslovi za širenje istih političkih formi i društveno-ekonomskih pravila na sve svetskeprostore.prviputuistorijičovečanstva, ceo svet je bio ujedinjen u težnjikastabilnosti,ekonomskomblagostanju i trajnom miru. Ipak, to nije bilo dovoljno i nije proizvelo željene efekte, pošto nisu svi u svetu bili podjednako spremni na dubinske promene, niti su bili podjednako imuni na posledice ovog procesa, pa je na globalnom planu nastajao sve dublji jaz između socijalnih klasa, društava i kontinenata.

Globalizacija i neoliberalni kapitalizam su u savremeni svetski poredak, pored demokratizacije i modernizacije, uveli jedinstveno tržište sa slobodnim protokom robe i kapitala oslobođeno od državnog uticaja. Verovanje da će tržište samo po sebi uspeti da ostvari globalni prosperitet i pravednu raspodelu bogatstva, kako u globalnim, tako i u lokalnim razmerama, pokazalo se kao pogrešno. Pogrešna je bila i pretpostavka da će svi u društvu imati koristi ako ekonomija beleži rast. Nedostajao je uticaj države koji bi (kroz obrazovanje, socijalnu i zdravstvenu zaštitu, infrastrukturu, ulaganja u nauku...) obezbedio prosperitet, ne samo za mali

Bh. režiser Danis Tanović dobio nagradu za najbolji scenarij za film “Ničija zemlja” na 54. kanskom festivalu. Film je kasnije dobio Oscar za najbolji film izvan engleskog govornog područja. broj najbogatijih već i za društvo u celini. Dobra društvena organizacija, državni programi i uspeh na tržištu uslovi su za uspešnu ekonomiju, pravednu raspodelu i društveni progres.

Pravednije društvo zahteva jednake mogućnosti i pravedniju raspodelu bogatstva za sve pojedince i države na slobodnom tržištu. Ipak, tržište, samo po sebi, ne može da obezbedi manje podeljeno društvo, niti da ublaži negativne efekte neoliberalnog kapitalizma po privrede i pojedince u lokalnim i globalnim razmerama, koji vode ka sve većoj nejednakosti i socijalnim razlikama. Pohlepa, moralna izopačenost, nepoštenje i spremnost na eksploataciju posledice su savremenih društvenih trendova u pojedinačnim, lokalnim i globalnim razmerama.

Ubrzanje procesa

Ipak, proces globalizacije se zbog toga nije zaustavio, već je još više ubrzan, uporedo sa ubrzanim razvojem nauke, komunikacije i naprednih tehnologija. To je stvorilo uslove za početak savremene ere turboglobalizacije. Takvo vrtoglavo ubrzanje globalizacije, sa nesagledivim posledicama po većinsku svetsku populaciju, vodi ka neizvesnom ishodu i posledicama ovog procesa po ljudsku civilizaciju u budućnosti.

U pogledu krajnjeg ishoda ovog procesa mišljenja naučnika, političara i analitičara su podeljena između dilema da li ovi savremeni globalni tokovi vode svet ka jedinstvenom i demokratskom svetskom poretku, ka nuklearnoj i ekološkoj kataklizmi, ili ka novoj blokovskoj podeli sveta.

Milisav Tomović je rođen 1948. u Trešnjevcu, opština Han-pijesak. Životni put ga je preko Vlasenice, Sarajeva i Siska odveo do Petrinje, gdje se uz aktivno bavljenje sportom zaposlio u “Gavriloviću”. Na poziv iz BIM Slavija prešao je u Beograd na mjesto rukovodioca kadrovskih poslova, a potom na mjesto direktora RZ i dir. OOUR-A transport. Potom je postavljen za izvršnog sekretara OK SK Palilula. Po isteku mandata preuzeo je funkciju dir. RZ Termoelektro Beograd, da bi po nalogu Opštine bio raspoređen na dužnost gen. dir. Inex-29. novembar. Bilo je to vrijeme “događanja naroda” i čuvenog skupa pristalica Slobodana Miloševića na beogradskom Ušću. On ostaje u firmi, a svojim radnicima poručuje da se izgubljeni radni dan mora nadoknaditi. Radnici se žale vlastima, nakon čega mu slijedi isključenje iz SKJ. Ne želeći da se odrekne prava da slobodno misli i djeluje, podnio je otkaz, napustio Beograd i vratio se u rodni kraj. Kritički piše o temama iz realnog života. Objavio je knjige: “Izgubljen smisao demokratije”, “Izgubljen smisao demokratije u zemlji inat-naroda”, “Zemlja čudnih ljudi” i “Čovjek u vrtlogu civilizacijskog relativizma”, čije dijelove feljtoniziramo.

Istočni Timor zvanično proglasio nezavisnost nakon više od četiri i po vijeka portugalske dominacije i 32 mjeseca vlasti administracije UN-A.