Pred izazovima savremenog doba

Narodi na ovom prostoru žive u mentalno-mitsko-etničkom ropstvu, što ovaj prostor čini trajno nestabilnim

U Mostaru rođen Svetozar Ćorović, bh. književnik, koji je u Mostaru 1896. s Aleksom Šantićem i Jovanom Dučićem pokrenuo list Zora u kojem je razvio plodan pripovjedački i urednički rad. U pripovijetkama, dramama i romanima opisivao je život u Hercegovini, pišući neposrednim stilom, koji se odlikuje živopisnošću kazivanja i lakoćom.

1917.

Rođen američki državnik John Fitzgerald Kennedy, predsjednik SAD-A od januara 1961. do 22. novembra 1963, kada je ubijen u atentatu u Dallasu.

1929.

the Show”.

1943. 1953. 1985. 1992. 1994. 1997. 2001. 2003. 2010.

i režiser.

2018.

U New Yorku prikazan prvi zvučni film u boji “On With

Na plato Tjentišta na Sutjesci u Drugom svjetskom ratu dio partizanskih jedinica i Vrhovni štab NOVJ probili se iz obruča 130.000 njemačkih, italijanskih, bugarskih, četničkih i ustaških vojnika. Ogorčene borbe okončane 15. juna kada se probila većina partizanskih jedinica uz obostrano velike žrtve.

Novozelanđanin Edmund Hillary i Nepalac Tenzing Norgay osvojili, prvi u svijetu, Mount Everest, najviši planinski vrh na svijetu, visok 8.848 metara.

Na stadionu Heysel u Bruxellesu, u neredima pred finalni meč evropskog Kupa šampiona italijanskog prvaka Juventusa i engleskog Liverpoola, poginulo 39, a povrijeđeno više od 400 ljudi, uglavnom italijanskih navijača.

Nakon granatiranja sa položaja Vojske RS-A iznad grada, srušena i zapaljena džamija Magribija na Marindvoru u Sarajevu. Isti dan sa istih položaja u Nedžarićima granatirana i prvi put zapaljena zgrada Oslobođenja.

U izbjeglištvu u Čileu umro Erich Honecker, komunistički lider i predsjednik Istočne Njemačke od 1976. do 1989, kada je, pod pritiskom masovnih antirežimskih protesta, primoran da ode sa vlasti. Pod njegovim nadzorom 1961. izgrađen Berlinski zid.

Loran Kabila preuzeo dužnost predsjednika Demokratske Republike Kongo, 12 dana pošto su njegove snage, u sedmomjesečnom građanskom ratu, porazile armiju lojalnu diktatoru Mobutuu Sese Seku.

Četiri sljedbenika Osame bin Ladena, šefa Al-kaide, osuđena u SAD-U za planiranje ubistava Amerikanaca u inostranstvu i postavljanje bombi u dvije ambasade SAD-A u Africi.

Na Vojnomedicinskoj akademiji u Beogradu umro Momir Talić, bivši načelnik Generalštaba Vojske RS-A i haški zatvorenik. Iz Haškog zatvora bio je privremeno pušten na slobodu radi liječenja.

U Los Angelesu umro Dennis Lee Hopper, američki glumac

U belgijskom gradu Liegeu terorista Benjamin Herman (36) s leđa je napao policajce nožem na ulici, oteo pištolj od jednog od njih i potom ubio dvojicu policajaca. Napadač je zatim pucao u mladića koji je sjedio u parkiranom automobilu, a onda se sklonio u obližnju školu, gdje je ubijen u okršaju sa policijom. Napadač je dan ranije izašao iz zatvora.

1453.

Poslije duge opsade turska vojska sa sultanom Mehmedom II na čelu zauzela Carigrad (Konstantinopolj), prijestolnicu nekada moćnog Bizantijskog carstva, a tada je poginuo i posljednji bizantijski car Konstantin XI Paleolog.

Zapadni Balkan je pre svega politička kategorija, a termin Zapadni Balkan je u upotrebi da označi jedan deo balkanskog prostora u zvaničnoj komunikaciji, u političkoj retorici, zvaničnim dokumentima Evropske unije i međunarodne zajednice. Označava države jugoistočne Evrope koje uglavnom nisu članice Evropske unije, obuhvatajući zemlje nastale iz bivše Jugoslavije, bez Slovenije, ali s Albanijom, pri čemu ovaj pojam nekad obuhvata Hrvatsku, a nekad ne. Dakle, ne postoji stroga definicija pojma Zapadni Balkan, a prema većini dokumenata, on uključuje: Albaniju, Bosnu i Hercegovinu, Srbiju, Hrvatsku, Kosovo, Severnu Makedoniju i Crnu Goru.

Ekonomska tranzicija

Zapadni Balkan je često kroz istoriju bio konfliktno područje i kao neodvojvi deo Evrope, bivao je uzrok evropskih društveno-političkih poremećaja i lomova. Isto tako, ovaj region bi mogao biti najjača brana u odbrani Evrope kada bi se uz pomoć međunarodnog faktora onemogućili destruktivni faktori u regionu, ublažili problemi nastali kao posledica tranzicije (politički, ekonomski, demografski, kulturni...) i obnovila tradicija zajedničkog življenja na ovim prostorima. Međutim, to se ne dešava, a narodi na ovom prostoru žive u mentalno-mitsko-etničkom ropstvu, što ovaj prostor čini trajno nestabilnim.

Od pada jednopartijskog sistema do uvođenja političkog pluralizma, balkanske države koje pripadaju Zapadnom Balkanu su prolazile kroz različite faze transformacije društvenog sistema. U nedovoljno pripremljenom socijalnom, ekonomskom, pravnom i društveno-političkom ambijentu, sa demokratskim slobodama i uz nagle promene sistema, dugo potiskivane društvene protivurečnosti su izbile na površinu. Sloboda kreiranja društvenih odnosa, koju su dobile vladajuće strukture, umesto demokratskih prava i veće slobode, donela su redukovana prava i permanentne krize pojedincima i društvu. To je proizvelo stalne međuetničke tenzije i produbljivanje negativnih društvenih pojava (korupcija, privredni kriminal, nepotizam, siva ekonomija, crno tržište, mito, elitizam...), pa je nezadovoljstvo u narodima država Zapadnog Balkana i danas prisutno.

Paralelno sa ideološkom, odvijala se i ekonomska tranzicija. Proces prelaska sa socijalističkog u kapitalistički društveni sistem uz proces privatizacije iz državnog u privatno vlasništvo, doveo je do naglog bogaćenja povlašćenih pojedinaca, koji uz pomoć vlasti, manipulacijama i prevarama uspevaju da steknu vlasništvo nad društvenim dobrima i resursima. Ovakvi negativni društveni procesi, gde je društveno bogatstvo pod kontrolom povlašćenog kruga ljudi koji i danas upravljaju društvenim procesima u svojim državama, zajednički su za celi Zapadni Balkan, kao i ostale balkanske države.

Nedostatak demokratske tradicije je viševekovna anomalija ovog prostora. Neodgovorne i destruktivne politike vladajućih struktura na celom Zapadnom Balkanu, uticaj velikih sila u njihovim interesnim sferama, kao i nedovoljno razumevanje prilika na balkanskom prostoru od međunarodne zajednice, narodima ovog podneblja su stvorili atmosferu nesigurnosti, nepoverenja i nezadovoljstva. Izgrađen je najgori vid kapitalističkog sistema u kojem je radnička klasa

U Beogradu ubijeni kralj Aleksandar Obrenović i njegova žena Draga Mašin. Ubistvo posljednjeg vladara iz dinastije Obrenović izvršila je grupa oficira. Novi kralj Srbije postao je Petar I Karađorđević. obespravljena, nemoćna da izmeni situaciju i dovedena na ivicu siromaštva. U takvom ambijentu nema mjesta za one koji slobodno misle, žele da rade i da žive od rezultata svoga rada. Nepravda, korupcija i neizvesnost ih teraju da napuste Balkan i život nastave u zemljama sa uređenim društvenim sistemom.

Sumorna demografska slika Zapadnog Balkana ukazuje na posledice tranzicije i nerešena nacionalna pitanja nakon raspada Jugoslavije, ratnih dešavanja i destruktivnih poratnih politika. Negativni demografski tokovi su sasvim izvesni i u narednom periodu, kao i njihove trajne posledice na ukupan život naroda ovog područja. Tiču se budućnosti cele balkanske regije jer zahvataju sve segmente društva i predstavljaju direktnu pretnju privredama država i opstanku nacija.

Marginalna pozicija

Političke i ekonomske migracije stanovništva iz sukobima i krizama zahvaćenih zemalja Azije i Afrike, čiji migracioni putevi u bolji život vode preko balkanskih prostora, dodatno uvećavaju balkansku krizu i predstavljaju problem zemljama Zapadnog Balkana, a za civilizaciju predstavljaju izazov pred kojim Evropa i međunarodna zajednica još nemaju adekvatan odgovor.

Države Zapadnog Balkana danas imaju marginalnu poziciju u aktuelnim svjetskim procesima, a ni njihove današnje politike nemaju odgovor na mnoge savremene krize i izazove, kao što su globalizacija, klimatske promene, razne svetske krize, demografska kretanja...

Milisav Tomović je rođen 1948. u Trešnjevcu, opština Han-pijesak. Životni put ga je preko Vlasenice, Sarajeva i Siska odveo do Petrinje, gdje se uz aktivno bavljenje sportom zaposlio u “Gavriloviću”. Na poziv iz BIM Slavija prešao je u Beograd na mjesto rukovodioca kadrovskih poslova, a potom na mjesto direktora RZ i dir. OOUR-A transport. Potom je postavljen za izvršnog sekretara OK SK Palilula. Po isteku mandata preuzeo je funkciju dir. RZ Termoelektro Beograd, da bi po nalogu Opštine bio raspoređen na dužnost gen. dir. Inex-29. novembar. Bilo je to vrijeme “događanja naroda” i čuvenog skupa pristalica Slobodana Miloševića na beogradskom Ušću. On ostaje u firmi, a svojim radnicima poručuje da se izgubljeni radni dan mora nadoknaditi. Radnici se žale vlastima, nakon čega mu slijedi isključenje iz SKJ. Ne želeći da se odrekne prava da slobodno misli i djeluje, podnio je otkaz, napustio Beograd i vratio se u rodni kraj. Kritički piše o temama iz realnog života. Objavio je knjige: “Izgubljen smisao demokratije”, “Izgubljen smisao demokratije u zemlji inat-naroda”, “Zemlja čudnih ljudi” i “Čovjek u vrtlogu civilizacijskog relativizma”, čije dijelove feljtoniziramo.

1990.

Boris Jeljcin izabran za prvog predsjednika Ruske Federacije. U decembru 1999. podnio je ostavku i imenovao premijera Vladimira Putina za vršioca dužnosti. Putin je 26. marta 2002. izabran za predsjednika Rusije.