Δ· NPLs ··ÈÙÔ‡Ó Û˘ÏÏÔÁÈ΋ χÛË

&ι λύσεις π υ πρ τείν νται και ε"ετά - νται για την αντιμετώπιση των μη ε"υπηρετ υμένων δανείων (NPLs) πως πλειστηριασμ ί ακινήτων, πρ σωρινή ε"αίρεση πρώτης κατ ικίας κτλ. δεν θα λύσ υν τ πρ +λημα αλλά θα πρ καλέσ υν ά ς. Η τραπε ική + μ+α π υ ν μά εται «μη ε"υπηρετ ύμενα δάνεια» δεν επιλύεται με πλειστηριασμ ύς ταν η αγ ρά ακινήτων έ ει παγώσει και είναι ένα μ λις +ήμα απ την πλήρη κατάρρευση.

Πως θα πωληθ ύν ακίνητα ταν κανείς δεν αγ ρά ει και η κτηματαγ ρά ν σεί; Η μικρή Κύπρ ς με μια τ σ μικρή αγ ρά είναι π λύ ευαίσθητη και σε καμία περίπτωση δεν είναι ικανή να αντέ"ει μια μα ική ρευστ π ίηση ακινήτων και ειδικά σε μια περί δ π υ τ αγ ραστικ ενδια%έρ ν είναι απ μηδενικ μέ ρι ανύπαρκτ .

&ι της Τρ ικας πως μας συνήθισαν εδώ και 5 ρ νια π υ εμ%ανίστηκαν δεν +λέπ υν παρά μ ν αριθμ ύς και σε καμία περίπτωση δεν μπ ρ ύν να συγκρίν υν την κυπριακή αγ ρά ακινήτων με άλλες ώριμες ευρωπαϊκές και μεγάλες αγ ρές πως αυτές τις Ισπανίας, της Ιταλίας ή ακ μα και της Βρετανίας και της Αμερικής.

Και στ τέλ ς της ημέρας ι της Τρ ικας ίσως να είναι και ι τελευταί ι ι π ί ι μπ - ρεί να θεωρηθ ύν ως ειδικ ί και α"ι πιστ ι για τ συγκεκριμέν θέμα.

Ας μην λησμ ν ύμε τ «έγκλημα» π υ διαπρά θηκε στην Ελλάδα με τις ευλ γίες και πρ τρ πές της Τρ ικας. Και η π ία Τρ ικα πρ σ%ατα με επίσημες τ π θετήσεις της ανά%ερε πως είναν λανθασμένες εκτιμήσεις στην Ελλάδα, υπερεκτιμήθηκε η π ρεία ανάκαμψης της ώρας και τ κυρι - τερ π υ παραδέ θηκαν είναι πως λες ι ώρες δεν είναι ι ίδιες και έπρεπε να λη%θεί π λύ σ +αρά υπ ψη η ιδι συγκρασία, τ μέγεθ ς και αρακτήρας της ώρας αυτής.

Βέ+αια λα αυτά λε θήκαν κατ πιν ε ρτής και α% ύ η Ελλάδα έ ει είδη περιπέσει σε μη ανατρέψιμη κατάσταση. Είναι π λύ σημαντικ στην δική μας περίπτωση να διδα θ ύμε τι έγινε στην Ελλάδα και να μην επιτρέψ υμε τ «έγκλημα» αυτ να επαναλη%θεί.

Η λύση για τα NPLs στην ώρα μας πρέπει να είναι συλλ γική και να λά+ει σ +αρά υπ ψη τ μέγεθ ς της ώρας και σε καμία περίπτωση να μην γίνει μα ική ρευστ π ίηση ακινήτων επειδή θα πρ κληθεί και πάλι ά ς, π λύ ειρ τερ απ αυτ π υ έγινε ταν μας επι+λήθηκε τ «εγκληματικ » κ ύρεμα καταθέσεων.

Και συλλ γική λύση μπ ρεί να είναι ε%ικτή μ ν μέσω της σύστασης της ειδικής εταιρία τύπ υ Ιρλανδίας (National Asset Management Agency). Η ΝΑΜΑ ή κάτι παρεμ%ερές, πως ανα%έραμε και σε περυσιν μας άρθρ , είναι ίσως η μ νη ε%ικτή και απ τελεσματική λύση για τ τεράστι πρ - +λημα των NPLs στην Κύπρ .

Qπως έ υμε "ανά αναλύσει στην Ιρλανδία εί ε συσταθεί NAMA π υ ι ιρλανδικές τράπε ες τ π θέτησαν 72 δις ευρώ στεγαστικά δάνεια πριν περίπ υ 4 ρ νια. Η ΝΑΜΑ είναι ένα είδ ς bad bank, π υ θα υπα θ ύν μ ν τα στεγαστικά πρ +ληματικά δάνεια και τα πρ +ληματικά δάνεια πρ ς μικρ μεσαίες επι ειρήσεις. Θα ε"αιρεθ ύν δηλαδή ι μεγαλ %ειλέτες και εδώ είναι π υ θα απ δει θεί περίτρανα αν η κ μματική μας ε" υσία ντως ενδια%έρεται για τ ν απλ κ σμάκη ή για ακ μα μια % ρά λαϊκί υν ενώ είναι ι πρώτ ι π υ καλύπτ υν τ υς μεγάλ υς καρ αρίες.

Θα μπ ρ ύσαν να υπα θ ύν 10 με 15 δις ευρώ πρ +ληματικά ωρίς τα εταιρικά δάνεια π υ απ τελ ύν σύνθετες περιπτώσεις και δεν ε"ετά εται η τ π θέτηση τ υς σε bad bank.

Τα πρ +ληματικά δάνεια π υ θα μπ ρ ύσαν να υπα θ ύν στην ΝΑΜΑ - bad bank θα λάμ+αναν υπ ψη τ ε"ής κριτήρι .

Τ δάνει μεί ν η πρ +λεψη και με ένα μικρ discount. Δηλαδή η ΝΑΜΑ ένα πρ - +ληματικ δάνει 1 εκ. ευρώ και με πρ +λεψη π. . 500,000 ευρώ θα μπ ρ ύσε να τ απ κτήσει με 400,000 ευρώ. Αν και η ΝΑΜΑ δεν ρειά εται κε%άλαια πρωτ γενώς αλλά αν απαιτηθ ύν θα πρέπει να τα εισ%έρει η ΕΕ με +ρα υπρ θεσμη ρηματ δ τηση (3 με 5 έτη) α% ύ έτσι και αλλιώς τ ενδια%έρ ν π υ πιθαν ν να υπάρ"ει απ ιδιώτες και funds για ρηματ δ τηση της bad bank θα είναι π λύ μεγάλ λ γω τ υ ενδια%έρ ν π υ θα έδει ναν σε ένα τέτ ι σ εδιασμ . Στην Ιρλανδία για παράδειγμα τ λ εγ είρημα στέ%θηκε με μεγάλη επιτυ ία και π λύ μεγάλ ι "έν ι στρατηγικ ί επενδυτές έδει"αν ενδια%έρ ν και επένδυσαν στην ΝΑΜΑ. Η ιδέα της ΝΑΜΑ είναι μεν ενδια%έρ υσα αλλά πρέπει να σταθμιστ ύν λες ι παράμετρ ι ι θετικές και ι αρνητικές.

Στις θετικές θα ήταν τι 10-15 δισεκ. πρ +ληματικά δάνεια θα έ%ευγαν απ τ υς ισ λ γισμ ύς των τραπε ών ε"έλι"η εντυπωσιακά σημαντική αλλά υπάρ υν και αρνητικές τ %ελ ς των τραπε ών απ την δυνητική α"ι π ίηση των NPLs θα ελα ιστ - π ιηθεί.

Τα σίγ υρα πάντως δύ είναι. Πρώτ τ θέμα των NPLs είναι μεί ν ς σημασίας για την επι+ίωση τ υ τραπε ικ ύ μας συστήματ ς ίσως και της ίδιας της παραμ νής μας στ Ευρώ και δεν μπ ρεί να αντιμετωπιστεί με εκ+ιαστικά ρ ν διαγράμματα. Αν και σε αυτ ίσως να μην ευθύνεται καν η Τρ ικα α% ύ ι π λιτικ ί μας θα έπρεπε να τ τακτ π ιήσ υν απ τ περασμέν Φε+ρ υάρι και ι να τ σέρν υν απ ανα+ λή σε ανα+ λή.

Τ δεύτερ σίγ υρ είναι πως μικρ - %ειλέτες και μεγαλ %ειλέτες σε καμία περίπτωση δεν μπ ρ ύν να μπ υν στ ίδι κα άνι και εδώ ακρι+ώς θα %αν ύν ι πραγματικές πρ θέσεις των π λιτικών μας ηγετών.