Gadrevi Me Veiliutaki Tale o Bainimarama

Era gadreva na tikina o Nagonenicolo mai na yasana o Naitasiri me tomana tale na nona veiliutaki vinaka na turaga Paraiminisita o Voreqe Bainimarama.

E na dua na veitalanoa kei na Siga Vou era vakaraitaka kina na iliuliu vakavanua ni tikina, na Turaga Na Vunivalu o Ratu Joseva Sorovakarua, ni ra gadreva vakalevu me digitaki tale na nona matanitu me rawa ni tomana na cakacaka vinaka esa vakayacora tiko.

E vitu na koro ena tikina o Nagonenicolo ka wili kina o Nakorosule, Nawaisomo, Wairuarua, Nasalia, Laselevu, Udu kei Burelevu. Ko iratou na vitu na koro e kedratou icavuti na “Waimaro, Delai na Ulucavu na Turaga na Vunivalu”, kei Burelevu – “Vua na Kena iTaukei, ena Tikotiko Va Qase”. E tukuna na Turaga na Vunivalu ni ra vakila na leweni tikina na totoka ni veiliutaki ni Turaga Paraiminisita, vakabibi ni tarai ira na lewe ni vei matavuvale sega wale ga e Nagonenicolo, e Viti raraba talega. Ko ira na ivakalesilesi ni matanitu era tukuna ni ra lakovi ira yani na veikorokoro me ra kila na ka era vinakata.

“Sa oti na gauna era dau cabeti kina me vaka ena gauna oqo era sa sirovi keimami sobu mai,” era tukuna na Turaga na Vunivalu. E dua tale na ka e vinaka kina na nodratou veiliutaki, era tukuna, ni sega ni dua na ka eratou yalataka ia eratou qarava na veivuke era gadreva vakalevu na lewenivanua. Oqo na mataqali matanitu, e tukuna o Ratu Joseva, ka ra waraka tu mai vakadede na iTaukei me veiliutaki.

“Na matanitu talega qo e vinakata vakalevu mera vakaitavi ena bisinisi na iTaukei ka veivuke talega ena kena tauyavutaki,” e kaya. Sa tiko na kabani ni tikina o Nagonenicolo ka vakatokai tiko na Nagonenicolo Company Limited. E vakaraitaka na kena jemeni, o Meli Sauvakacolo, ni tekivutaki na kabani ena 1991. Sa toso tiko na kabani ia ena gauna oqo sa vakayacori tiko na veivosaki kei iratou na kabani na Lomanitoba Company mai Cakaudrove, me ratou sa sema kina ena cakacaka ni ta sala ena loma ni tikina. Ko ira na turaga ni tikina era sa bale yani era a vinakata me sema na kabani kina kabani cava ena mai ta gaunisala se vakaduri bisinisi ena loma ni tikina. E tukuna o Sauvakacolo ni ratou a kerea me ratou vakaitavi ena taya na sala, ka ratou na qai qara na kabani me ratou cakacaka vata. “Ia e qai sega ni vakadonuya na matanitu ena gauna koya.” Eratou sa nuitaka me ratou sa na cicivaka vakabisinisi na nodratou qereqere kei na so tale na veiyaubula ena loma ni tikina. E nuitaka o Sauvakacolo ni na digitaki tale na matanitu nei Paraimisita me na tomana tale na veiqaravi vinaka.