TABANA NI LEWA DODONU

Valenivolavola ni Sucu, Mate kei na Vakamau

VEIKA LAVAKI TAUMADA

• Ena veisautaki ga na matai ni yacamu se yaca vakavuvale kevaka o yabaki 18 toka ka davo tikiva na Wase 15 ni Births, Deaths and Marriages Registration Act 1975 (Lawa) na veisautaki ni yaca, oka talega na veilawa eso era muria

• E rawa vei rau na itubutubu (bau tale ga na dauniveisusu) merau veisautaka na yaca ni gone se yacana vakavuvale ke se bera ni yabaki 18 ena rarama ni Wase 15 ni Lawa qo kei na veilawa tale eso era salamuria

• Ena gadrevi merau veivakadonui ruarua na itubutubu ni gone ke veisautaki na yaca, vakavo sara kevaka sa biuta na gone edua vei rau, sa leqa, e sega ni kilai, sa yali se sa vakaleqai nona vakasama

• Kevaka rau sa veibiu na itubutubu ena gauna sa ia na vakalewe fomu, sa na vakabau na veivakadonui ni dua na itubutubu

Ocei e rawa ni veisautaki yaca?

E dodonu me volai taumada ena ivolanisucu e Viti o koya e gadrevi me veisautaki na yacana

Vakaevei na balavu ni gauna e taura?

Ena via taura e 5 na siga ni cakacaka baleta na vakadikevi lesu na veitukutuku maroroi eso ni na tekivutaki mai na siga sara ga e ciqomi kina na ivolakerekere ni veisautaki yaca. Ke o gadreva e dua na kena ivolanisucu ni yaca veisautaki, ena vakavotui ena ivolanisucu vakarautaki vou ni sa mayau na itukutuku ena monalivaliva ni BDM.

Na Veidusidusi ni Veisautaki Yaca

Sega ni vaqaqai ena fomu ni kere veisau ni yaca na yavu se vu ni veisautaki yaca, ia ni sa ciqomi na veisau ena monalivaliva ni BDM, na yaca volai qo me sa taurivaki ena veitagede kece vakaivola ni matanitu wili kina na vakavoui ni ID.

Mo Yalayala Dina

Mo cauraka na itukutuku dina ni o volakerekere se o bubului me veisautaki na yaca. Kevaka o veivakacalai se lasu, o na rawa ni totogitaki vakailavo me yacova na $10,000. se mo vesu me yabaki lima, se o cola ruarua.

Na Cava Soti E Sega ni Vakabau?

Ena sega ni vakabau na yaca se veiyaca mera veisautaki kevaka:

•

•

E vakavu veimaliwai ca kei dua tale na tamata; se

• Sa rui balavu sivia (me kua ni sivia e 100 na matanivola); se

• Sega ni yavutaki donu, oya kevaka e rorogo vata kei na so na itutu se iyatu vakacakacaka (vakavo kevaka sa tiko na kena ivola veitokoni); se

• E sega ni rogorogo tu vaka na yaca (e sega ni okati na matanivika se ivakatakilakila)

•

Sucu Volai e Viti

Kevaka o sucu e Viti, ni veisautaki na yaca, ena vakabau na yacamu veisautaki ka na sega ni vakabau na yacamu a volai taumada.

Taurivaki ni Volanisucu Vou ni Veisau Oti na Yaca

Ni veisautaki na yaca ena ivolanisucu, me kau taurivaki tale na yaca ena ivolanisucu makawa. Mo kila ni o taurivaka na yaca ena ivolanisucu makawa ni veisautaki oti na yacamu, drau na sota kei na lawa ni False Information Act 2016.

Veika Vakaivola Eso

Mo vakarautaka mai nomu ivolanisucu makawa (kevaka e tiko) kei na dua na nomu ID veiganitii me vaka:

Na itukutuku ena passport ni Viti se Valagi Laiseni ni draiva e Viti se Valagi

ID cokovata ni FRCS/FNPF ID ni veidigidigi

Kena iSau

Tubutubu me vakarautaka mai na ID veiganiti ni gone Itaba ni passport ni gone Ivolanisucu makawa ni gone (kevaka e tiko)

E gadrevi mo sainitaka na ivolakerekere e matai dua vei ira qo

Na veivakadonui nei dua na itubutubu kevaka rau sa veibiu, sa sega ni tiko e dua ena gauna ni volayaca

E sega ni sauma na veisautaki yaca. Sega tale ga ni rawa nira lavaki isau o ira na Commissioner for Oaths se JP.

E duidui na vakailesilesi mera ivakadinadina ni bubului e Viti kei na veivanua tani. Vei kemuni na volayaca ga e Viti, me ivakadinadina ni nomuni volayaca e dua na vakailesilesi ni BDM se dua mai na valenivolavola ni Registrar-General oka tale ga kina na vakailesilesi ni Fijian Elections Office (FEO)