Ena vakadeitaki ena Sigatabu oqo se ena qaqa tale na FijiFirst se sega, kena mani qaqa e sana matanitu tale me ikatolu ni gauna
Vakacaca, na macala ni dabedabe se na soqosoqo cava e curu ena vale ni Bose Lawa e vaka koto oqo: FijiFirst 29, The People’s Alliance Party (PAP) 21, National Federation Party (NFP) e 5.
Kevaka ena sega ni vakadonuya na Peresitedi na kerekere me wiliki tale na nodra digidigi na lewenivanua ena veidigidigi levu, sa na vakadeitaki ena Siga Tabu oqo (Tiseba nai ka 18) ni sa qaqa tale na FijiFirst.
Oqo me sa ikatolu ni gauna me sa veiliutaki kina na matanitu nei Voreqe Bainimarama ka qaqa mai e na yabaki 2014 kei na 2018.
Vakacaca, na macala ni dabedabe se na soqosoqo cava e curu ena vale ni Bose Lawa e vaka koto oqo: FijiFirst 29, The People’s Alliance Party (PAP) 21, National Federation Party (NFP) e 5.
NA KUDRU
Ia, mai tu vakawawa na kena vakadeitaki ni oti na nodra kudru na lima nai soqosoqo vakapolitiki era lewena tiko na ito ni veisaqa (Opposition parties).
Era kudruvaka ni dodonu me wiliki tale nai digidigi baleta na kena mai sogo na mona livaliva (app) ka kaburaka tiko na macala ni veidigidigi ena bogi ni Vukelulu.
E kune e dua na veisau levu ena i wiliwili e rawata na FiijiFirst kei na PAP se bera ni sogo na app kei na gauna e dola tale kina.
E kaya o Sitiveni Rabuka, nai liuliu ni PAP ena nona veitalanoa kei ira na dau vola itukutuku, ni ratou na volavola vua na Peresitedi, Ratu Wiliame Katonivere, kei nai liuliu ni mataivalu o Major-General Ro Jone Kalouniwai, me kerei me wiliki tale na digidigi me rawa ni’ra vakadinadinataka ni dodonu vinaka na mata ni fika sa tiko vei iratou na valevolavola ni veidigidigi.
Na leqa vata ga oqo e ratou kaya na ito ni veisaqa ni a yaco talega ena 2014 kei na 2018. Oqo na vuna sa lailai kina na veivakabauti vei iratou na valevolavola ni veidigidigi.
Ena 2018, ea beitaki na matanitu ni Bainimarama ni lawakitaka na veidigidigi me ratou rawata kina na qaqa. A mani sega na kena vakadinadina (evidence) ka biu vakatikitiki.
E ratou vinakata nai lawalawa nei Rabuka me kua ni vakayagataki na misini se computer me wilika nai digidigi. Me’ra wiliwili ga nai vakalesilesi (manual counting).
E sauma o Mohammed Saneem, nai liuliu ni veidigidigi, ni veika oqo esa vakayacori tiko mai ena veidigidigi sa oti. E sega ni dua na ka vou, kaya o Saneem. Sa qai biu ga kina app na fika sa soqoni oti mai.
O Biman Prasad, liuliu ni NFP, Savenaca Narube liuliu ni Unity Fiji, kei Mahendra Chaudhry, liuliu ni Fiji Labour Party (FLP) e ratou dua ga na ito vata kei Rabuka.
O Viliame Gavoka, na iliuliu ni SODELPA e dua ga na nona veitalanoa baleta nai ulutaga oqo.
Dua na ka e laurai levu na lutu ni wiliwili ni dau veidigidigi (51 na pasede vei ira sa vakadeitaki).
Ena 2018 e a 72.5 na pasede. E tukuni ni levu e ra sega ni veidigidigi era tiko e na itabagone mai na yabaki 18 kina 40.
E nanumi ni levu na vuna ka na basika cake mai ni sa caka e dua na veivaqaiqai (review) me vakaqarai na leqa kei na kena iwali. Era sega beka ni’ra malele kina politiki. Ena draki ni bula ni veilasutaki eda donuya tiko oqo e rairai era ririko mera vakaitavi.
E dua nai wiliwili levu ni digidigi e rawata o Bainimarama mai na yasayasa vaka-Ra. E tukuni ni rawata e 79,962 na digidigi ena yasana a vunau kina vakalevu o Rabuka.
E rawata o Rabuka e 33,434 na digidigi. E rau veivolekati ena waseawase e loma, vualiku kei na Tokalau.
A nanumi ni wase vakatautauvata nai lavo ni lisi era marautaka na iTaukei ni qele ka vakavuna mera dei tuga vei Bainimarama. Oqo e dua nai ulutaga e sega ni tiko ena nodra ituvatuva na vei lawalawa vaka politiki eso.
Sa yali mai na Bose Lawa na SODELPA. E ratou a sega ni rawata e dua nai dabedabe, ka ratou sa vei sosomitaki na People’s Alliance.