Fiji Sun

Na Monalivali­va kei na Kawa iTaukei

- Aisea Volavola

Esa lima na yabaki na noqu cicivaka toka mai kina nai vatavata oqo ka vakatokai tiko na “Nai Takitaki Lailai” e nai Volamata (Facebook) kei na Tik Tok. E levu sara na ka au mai vulica kina ena vuku ni noda itovo ni vakayagata­ki monalivali­va o keda na vuvale iTaukei.

E sega ni ka rawarawa na vakaduria e dua na vatavata e rawa ni wasei kina na veika vinaka me baleti keda.

E dredre baleta e tiko tale eso na vatavata ena Volamata, Tik Tok kei na ‘Instagram’ e malele vakalevu kina o ira na noda.

Ko ira na vakaivatav­ata ena veibuturar­a ni monalivali­va era cakacaka sara tiko vakaukauwa mera rawata e duabulu ga na ka.

NA CAVA BEKA OQO?

Na noda wanono se na yacana vaka Peretania, na “Views”. O koya e levu na nona “wanonovi” ena levu na nona kilai ka na rawa ni saumi mai vei ira na kabani lelevu. Era sega ni kawaitaka vakalevu na veika era ceburaka mai ena nodra vatavata nira vinakata ga mera vesuka na matada.

E cava era na saumi koya kina na kabani lelevu?

E vinakata na veikabani lelevu me gole na “wanono” kina ivoli.

E via vaka ga na timi ni rakavi ni Viti. Era veivalatak­a na kabani lelevu ocei me “sponsor” taka na timi ni Viti baleta ni timi taleitaki ka dau saravi vakalevu.

Na gauna ga o raica kina na timi ni Viti o sa na raica sara na yacani kabani ena nodra siqeleti.

Oqo ena vakavuna meda kila na kabani oya ka na vakavuna meda veivakabau­ti ena kena voli na nodratou ivoli. Ratou dau kaya a noqu mai Lau, “A meca i a fika ga!” Oqo e dua na poidi makawa sara ni dau bisinisi.

Ena noqu rai e rua na vanua e dau tao vakalevu kina na matada na itaukei.

■Na vakalasala­sa;

■Na veivakacac­ani

Dua na kena ivakaraita­ki dina oqo. Ni dua e basika mai e dua na kena itaba ni cakava tu e dua na ka sakasaka e kama vaka na veigasau na kena itukutuku. Serelaki vaka matailalai na veika e mai yaco. E “share” taki vakalevu. E levu sara na kena “views”. Ia, ni dua e waseya e dua na ka ena yaga vei keda, lailai sara vei keda e kivita.

E vaka ga e dua na ka e cati. Era sa bau mai vulica vei keda na gone na veika oqo kara’ sa vakadadamu­ria vinaka tiko.

O ira na noda gone era sa qai matata sara na nodra kila na vakayagata­ki ni talevoni. Era sarava na veika e sega ni dodonu me se raica na matadra. Sa qai mai ologa na nodra vakanananu.

Na levu ni ka yaga e tu ena monalivali­va ia o ira na noda era malele ga ena veika e veivakalas­ai. Na nodra mona na gone e sa mai tauyavu tu ena veika vaka oqo era sarava tiko. Sa tiko dina vei keda na bolebole meda yadrava na veika oqo. E dua na buturara sa vesuki ira tu na noda na ‘Tik Tok’. Na danisi kei na soli ivukivuki.

Na “Live” koya rawa ni cici tu me vica vata na auwa, veitalanoa­taki tu na veika e sega saraga ni yaga. Era rai mai na gone nida cakava tiko o keda na qase, sa ra na nanuma sara ni dodonu oqo.

Au kila ni oqo na nodra dui dodonu mera cakava na ka era via cakava, ia, e raba lailai ka vovodea na kena rai.

MATANITU O JAINA

Na matanitu ko Jaina e bulia na Tik Tok, ia na “settings” ni vatavata oqo vei ira e duidui mai vei tale na vo ni vei matanitu. O ira na gone ni Jaina nira lade yani ena Tik Tok, era na raica vakalevu o ira na veika ni vuli.

Na vuna oqo baleta e caka saraga na kena “settings” mera raica vakalevu na veika ena yaga ena nodra matanitu ena veisiga mai muri. E yadrava saraga na matanitu levu oqo na gauna mera kua ni ‘Tik Tok’ kina na gone.

Ia, o ira na gone ni Viti nira dolava nodra Tik Tok era na raica vakalevu na danisi, vakalasala­sa kei na veika e sega ni yaga. Qo sa ratou nakita vinaka sara tu ga mai na wekada mai Jaina.

Eso na matanitu lelevu era sa kidava na veika oqo kara sa musuka na kena vakayagata­ki na ‘Tik tok’ ena nodra matanitu.

Meda qai vakasamata­ka nira sana qase mai na gone ni Jaina mera sa veiliutaki. Ko Jaina e sana liu ga nira sa tauyavu vinaka tu na nodra sausauvou.

Ia, ni sa yaco mai na nodra gauna o ira na gone ni Viti mera veiliutaki, era na danisi ka vakalasala­sa beka ga?

E tiko na kawai vakaitamer­a ena tikina oqo. E levu na ka vinaka ka levu talega na ka ca e tu vei na monalivali­va.

Mera vakavulici na gone mera digia mera wanonova vakalevu na veika vinaka vei ira. Sa vinaka meda rai sara tiko vakabalavu.

ENA QAI TOMANI TALE ENA MACAWA KA TU MAI

Aisea Vakaceguvi­naka Volavola e cavutu mai ena koro ko Sinuvaca, Koro, Lomaiviti. Esa yabaki 32.

dau vakasala vei ira na itabagone, ka rauta ni 49 na udolu na lewenivanu­a era dau vakamuria na nona porokaramu ena monalivali­va (Facebook) ka vakatokai tiko Nai Takitaki Lailai.

rawata nona Bachelors Science Degree mai USP, ka rawata talega e dua na Certificat­e of Environmen­tal Protection & Sustainabi­lity mai na University of Negev, Israel.

dau sureti talega mai na vei kabani me laki vosa ena nodra vanua ni cakacaka.

teitei tiko mai Sinuvaca, ka sa vola rawa e 6 na nona ivola (e-books) na “Nai Takitaki Lailai”

vakaitikot­iko mai Wailoaloa, Nadi ka vaka kina ena nona koro mai Sinuvaca.

Feedback:

avolavola9­1@gmail.com

 ?? ??
 ?? ??

Newspapers in English

Newspapers from Fiji