TOMANI TIKO NA VAKADIDIKE
Etomani tiko ga na nodratou veiqaravi na lewe ni komiti ni Vakadidike ni Bose Levu Vakaturaga (BLV), ka sa vinakati kina na noda veitokoni na lewenivanua.
E vakaraitaka mai nai liuliu ko Dr Jone Baleidrokadroka, ni ratou lewe vitu na lewe ni komiti, ka nodratou itavi ena kena dikevi lesu na kena vakaqaqacotaki na BLV koya a mai vakawabokotaki ena yabaki 2012.
A vosa tiko Dr Jone ena porokaramu ena iLalakai ni Tabacakacaka iTaukei ena Domoiviti.
E kaya: “Na mata komiti oqo me keitou raica raraba na veika me baleta tiko na nodra bula na kawa iTaukei, ena kena sagai me sema vata tale ena kena dikevi lesu na BLV.”
E kaya ena vinakati me veiraurau tiko na nodratou vakadidike vata kei ira na lewenivanua, ena nodra gagadre kei na veika era nanuma ena vinakati ena kena vakaduri lesu na BLV.
“E tiko tale eso na gacagaca eso me kitou na vakadikeva.”
Na kena vakasokomuni nai tukutuku se nodra rai na lewenivanua esa tiko vei iratou na kena ituvatuva (methodology).
“E rau lewe rua na nitou timi e rau kena dau na kena sokomuni nai tukutuku. E dodonu me muri kece na sala me matata vinaka na neitou tuvatuva ka me caka vamatau ni se bera ni vakau na neitou ripote.” E kaya na veika e caka ena vakadidike qo sai koya na ‘wide consultation’, me ratou na rogoca na veika era vinakata na lewenivanua, me ratou na veitalanoa ka veirogoci kei ira na lewenivanua oka kina o ira na gone kivei ira na qase. E kaya ni levu sara vei ira na gone nikua era sega tu ni kila na cava na Bose Levu Vakaturaga.
“E vinakati tiko oqo meda veitalanoa vakavinaka ena veika me baleta na BLV kei na vinaka cava ena kauta mai vei ira na lewenivanua. Oya na ka me tarogi vei ira na gonevuli.”
Tomana ko Dr Jone ni ratou na veirogorogoci ka veitalanoa talega kei ira na ‘stakeholders’, qo o ira na liuliu ni vei kabani, na veitabana vakamatanitu, ko ira na vuli vinaka kei ira na sa vakaitavi oti ena matanitu ka tiko vei ira na kila ka ni kena cicivaki na BLV.
“Me ra na qai tarogi o ira na noda vei turaga kei na marama bale ena nodra rai ena kena duri lesu na BLV. Ena vinakati meda veitalanoa ena kena vakavinakataki vakacava na BLV.”
E kaya ni dodonu me ratou na vakamuria vinaka na nodratou ituvatuva me rawa ni bibi kina na nodratou ripote.
Na veitalanoa oqo e kaya ni dodonu me ra vakaitavi talega kina o ira na vakaleqai tu nai tuvaki ni yagodra.
E kaya ko Dr Jone ni va na vula na nodratou cakacaka tiko na komiti oqo, ka ratou na solia tiko nodratou ripote vua na Minisita ni Veika Vakaitaukei ko Ifereimi Vasu ena i ka 31 ni siga ni vula ko Jiulai. Na matabose cokovata ni Matanitu ena qai vakatulewa kina me baleta na nodra gagadre na lewenivanua ena kena duri tale na BLV. “Esa dodonu meda cakacakavata ena kena sagai me raici me caka vakavinaka na neitou cakacaka. E neitou itavi ga me keitou vakasokumuna ga na veika o ni gadreva na lewenivanua.”
E ratou sa taleva oti mai na yasana o Rewa ka vakayacori mai Lomanikoro, ena vakayaco veitalanoa kei ira na lewenivanua.
Ena siga Tusiti ni macawa oqo e ratou tiko mai Nadi, siga Vukelulu mai Lautoka, kei na siga Lotulevu e ratou tiko kina mai Ba.
Ena yasana o Serua kei Namosi, mo ni qai namaki iratou tiko na mata ni vakadidike ena siga Tusiti ni macawa mai qo e ratou na tiko ena vale ni bose na Ro Kuruduadua mai Navua.
Ena siga Lotulevu e ratou na tiko mai ena vale ni koro mai Nahigatoka kei na siga Vakaraubuka e ratou na tiko mai na vale ni bose e Dadamu mai Nanukuloa, Ra.
Esa veivakadeitaki tiko na Minisita ko Ifereimi Vasu ni sa vakadeitaki na yacadra na mata mai na 14 na yasana kina Bose Levu Vakaturaga, ka’na qai kacivaki tiko ena dua na gauna lekaleka.