Barme en païs mentounasc
Tempe-fa, aquì s’e couale mentounasque, tout ou moundou avìa una pesquiera ent’a soua campagna pèr servà r’aiga nechessari à r’aigage du predi pèr r’agricultura. Pran sus’e coulete de tale pesquiere n’i san pu, enguioutìe sout’e nouaishe coustrucioù mouderne o abandounàie perqué noun siervan pu. R’aiga aishì agantàia era aquela da pioja o aquela de rescourìe. Dame de canà ben piaçà, st’aiga meravilhousa era menàia ent’a pesquiera. De vote i era un sourgent s’ou fianc da couala o aloura i era una barma.
Mà ço qu’es una barma ?
Una barma se presenta coum’una galarìa ourizontala, naturala o scavàia da r’ome, que permete de fà anà r’aiga de fouara. Aquì, ent’ou souta-terra mentounasc, i es pran d’aiga que coura, aiga enfiltràia en miej dou safre de Mentan. Pran de barme san naishùe, scavàie dame de magalhe, de pale de ferre e tout ço que s’en anava de fouara era utilisà pèr fà e pesquiere. Noun se pouhe imaginà qu’avanch à Mentan i eran mài de barme que, poc à poc, se san agoutàie o se san afoundàie. Ahù n’i san pu tante, aquele que stan se trovan s’u dou fianque da couala da Nounciata, tamben s’e couale dou Careï, dou Fossan o de Gouarbe.
S’ou cournijh da Madona, ent’ou quartié Sigua, i san quarque barme que founciounan ben, pèr esempi, aquele de Mounsù Corradi. A pu lounga fa
Vestige du grand bassin de la Madone.
m, scavàia ent’ou safre ent’e anàie ; a cashù anne pèr arribà à campà r’aiga preciousa. Un pesquieran ese stach amenajà dintre pèr avé una reserva d’aquel’aiga.
Generalamente re demensioù de barme recensàie san pran variàbile. Re larguesse e re autesse mejane varian da , m à m. Re lounguesse ( dou cent) fan mai de m, % mesuran tramem,e%fanmenoude m.
Car segnalà barme que apartenan à Pierre e Olivier Oliviero, que san piaçàie s’ou versant levant da couala Nounciata. Fan scaijhi , m de larguessa,
m à m de lounguessa e una maçounarìa de mahoù e de caussina arca ou plafoun. En stremità d’una se pouhe vé un pouss « artésien » que douna d’aiga finte d’estade. Pèr fenì, se pouhe dì qu’e barme qu’avema aquì ent’ou païs deverìan èsse proutejàie pèr ou patrimoni nouaish. De mai, favourisan a stabilità dou solou perqué dessecan e rescourìe. Recuperà tout’aquel’aigue ese pran empourtent pèr a gestian de r’aiga s’a pianeta nouaisha.
REVIRADA DA MAURI OSICKI-AMPOLINI FELIBRESSA MENTOUNASCA