Glücks-Kinner: Konrad un Sanna in „Bergkristall“

Vandag gifft dat in TV un Kino Masse an „HappyEnd-Striepen“. Soaps, Serien, Pilcher-Filme. Man, een klassische Novelle blifft för mi dat beste Vertelln öwer dat Hapen na Glück un Freeden – un dat is „Bergkristall“van Adalbert Stifter ut dat 19. Johrhunnert, schrewen al 1845:

Twee Kinner, de Jung „Konrad“, nägen Johr oolt, un sien lüttje Süster Sanna, fief Johr oolt, verlopen sük an ’n Hillig Obend in de Alpen up een Gletscher un waarn erst na bold veertig Stünnen redd – se warrn redd van Hunnerte Lü van de Inwahner ut de de Dörper Gschaid un Millsdorf. Un disse Lü weern eerder, dat se all up de Gletscher hochsteegen sünd, vergrellde Fiende. Na disse veertig Stünnen in de Sneestorm up de Gletscher, wor se all mitnanner een eenig, gemeensomen Sinn harrn – un dat weer: de twee Kinner ut grote Bargnot to finnen un to redden – dor gäben sük Vadder (ut Geschaid) un Grootvadder (ut Millsdorf) na dat Finnen van de Kinner weer de Hand un vergroben all hör Striet un Aarger.

Is dat nich ok so „kitschig“as de meesten „Soaps“vandag? Nee – de Oort un Wies, wo Adalbert Stifter dat vertellt, is een echte Parabel för Freeden un sogor „Glück“in een Welt, wor dat so faken doch leider Striet un sogor Orlog gifft. Un dat schaffen twee „Glückskinner“, Konrad un Sanna:

Dat langste Stück van de Novelle blifft Stifter bi Konrad un Sanna. He vertellt akkuraat, wo de beid Kinner sük eerst in de Snee verlopen, denn in de Gletscher mit gefahrlike Spalten kamen, denn müej un smachtig warrn, wo Sanna blots noch slapen will, obers Konrad hör lebennig hollt mit de starke Koffie van de Oma un vööl Vertellen in de Nacht, wor se sük verkropen hebben in een Iis-Höhle, wor se up ’n Mol helle Steerns un sogor Lüchten an de Wiehnachtshimmel sehn, de Konrad för sien lüttje Süster as dat „Bergkristall“verklaart. „Ja, Konrad…“, seggt Sanna alltiet verslapen un half verfroorn.

Un eerst as de Sünn weer rutkummt, warrn de Kinner endlich van de Söök-Mannskuppen ut de beid Dörper funnen. Un dissse Mannskuppen sünd dorbi nich mehr Fiende, nee, se sünd totaal vermengeleert un hebben all blots noch een Drang un Hapen: de Kinner lebennig to finnen.

Un nu eerst warrn wi as Läser van Adalbert Stifter dorup hennföhrt, wat hier in de Wiehnachtsnacht in de Alpen los west is: As Konrad sük wunnert, dat sovööl verscheeden Lü ut Gschaid un Millsdorf mit ’n Mol hier up de Gletscher tosammen lopen, dor seggt sien Vadder ünner Traanen: „Alle haben mit gesucht! Der ganze Berg ist voller Menschen“. He seggt: „Menschen“un meent säker, dat nu all Lü in Geschaid un Millsdorf weer gliek un Frünnen sünd.